PL
W badaniach prowadzonych na plantacjach produkcyjnych ziemniaka frytkowego uprawianego na glinie ciężkiej (klasa II i III) i glinie lekkiej (klasa IVb i Va i b) analizowano stopień uszkodzeń mechanicznych powstających podczas zbioru. Próby pobierano trzykrotnie podczas dnia, w godzinach porannych, w południe i wieczorem, z trzech stanowisk kombajnu - z taśmy sitowej, stołu selekcyjnego i zbiornika. Bulwy po zbiorze były zmagazynowane w przechowalni z regulowaną temperaturą, a przed analizą uszkodzeń umieszczane w urządzeniu MTS Bionix® EnviroBath (hot box). Uszkodzenia mechaniczne określano zgodnie z metodyką zalecaną przez IHAR [1999], klasyfikując bulwy na nieuszkodzone, oraz z uszkodzeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Udział bulw z poszczególnymi uszkodzeniami wyrażono w procentach wagowych, a ogólny wskaźnik uszkodzeń obliczono jako sumę uszkodzeń zewnętrznych i wewnętrznych. Wykazano, że warunki glebowe są istotnym czynnikiem kształtującym powstawanie uszkodzeń mechanicznych bulw ziemniaka. Właściwości gleby ciężkiej stymulują powstawanie uszkodzeń mechanicznych. Czynnikiem istotnie kształtującym powstawanie uszkodzeń mechanicznych jest przebieg pogody w okresie zbioru oraz interakcja z warunkami glebowymi. Okresowa posucha w warunkach gliny ciężkiej przyczynia się do powstawania uszkodzeń wewnętrznych.
EN
The investigations carried out on productive plantations of chip potatoes cultivated in heavy clay (Class II and III) and light clay (class IVb, Va and b) the degree of mechanical damage that may arise during the harvest were analysed. Samples were collected three times during the day, morning, noon and evening, from three combine positions - the tape sieve, table selection, and the tank. Tubers after harvest were stored in a temperature-controlled storage and before damage analysis placed in the MTS BIONIX® EnviroBath (hot box). Mechanical damages were determined in accordance with the methodology recommended by IHAR [1999], classifying tubers into undamaged, and with external and internal damages. The share of tubers with various defects are expressed in wt%, and the overall rate of damage which is the sum of external and internal damages was expressed in%. It was shown that soil conditions were important factors shaping the occurence of mechanical damage to potato tubers. Soil properties stimulate the formation of severe mechanical damages. Significant factor influencing the formation of mechanical defects were weather conditions during harvest and interaction with soil conditions. Periodic droughts contribute to the formation of internal cracks in potatoes cultivated heavy clay.