Potrzeby deszczowania jęczmienia browarnego w zależności od rodzaju gleby

• Autorzy: Zarski J. , Dudek S. , Kusmierek-Tomaszewska R.

Warianty tytułu

EN

Needs of sprinkler irrigation in production of malting barley depending on the type of soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy oszacowano potrzeby interwencyjnego deszczowania jęczmienia jarego browarnego i zobrazowano ich dużą zmienność czasową. Zastosowano oryginalną metodę badawczą, bazującą na wynikach wieloletnich ścisłych do-świadczeń polowych. Doświadczenia te prowadzono na obszarze szczególnie deficytowym w wodę (rejon Bydgoszczy) na dwóch rodzajach gleb: bardzo lekkiej na podłożu przepuszczalnym oraz lekkiej na podłożu zwięzłym. Łącznie przeprowadzono 17 eksperymentów jednorocznych, w trzech cyklach wieloletnich, obejmujących 13 sezonów wegetacyjnych. Wykazano istotną zależność wysokości plonów ziarna na stanowiskach nie deszczowanych oraz przyrostów plonów ziarna pod wpływem deszczowania od wysokości opadów atmosferycznych w okresie wzmożonych potrzeb wodnych jęczmienia, obejmującym miesiące maj i czerwiec. Na podstawie analizy tych zależności oraz sum opadów maja i czerwca w latach 1971-2010 stwierdzono, że duże potrzeby deszczowania jęczmienia, wymagające zastosowania co najmniej 5 dawek nawodnieniowych (sumarycznie co najmniej 100-120 mm wody), występują w rejonie Bydgoszczy na glebie bardzo lekkiej w 30%, a na lekkiej w 12,5% lat. Zastosowanie deszczowania prowadzi w tych latach do znaczącego wzrostu plonów ziarna jęczmienia, wynoszącego co najmniej 2,50 t.ha-1. W aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych, wartość nawet tak wysokich efektów produkcyjnych deszczowania nie zapewnia opłacalności stosowania tego zabiegu. Argument przemawiający za celowością wprowadzenia deszczowania do technologii uprawy jęczmienia browarnego mogą stanowić korzystne zmiany jakości ziarna. W doświadczeniach wykazano, że deszczowanie spowodowało nie tylko wzrost i stabilizację wysokości plonu ziarna, ale przede wszystkim przyczyniło się do po-zyskiwania surowca spełniającego kryteria przydatności browarnej, niezależnie od występujących w sezonie wegetacyjnym niedoborów opadów atmosferycznych.

EN

The study estimated the needs of emergency irrigation in malting barley and illustrated their high temporal variability. The original test method, based on the results of many years of field experiments was used. Experiments were carried out in the area of particular deficit in the water (region of Bydgoszcz) on two soil types: very light with a drained subsoil and light with a dense subsoil. A total of 17 annual experiments were carried out, in three multi-year cycles, involving 13 growing seasons. There was a significant correlation between grain yield at a non-irrigated plots, and increases in grain yield under the influence of irrigation and the amount of precipitation during the period of increased water needs of barley, including the months May and June. Based on the analysis of these relationships and the total rainfall in May and June in the years 1971-2010, it was found that the great barley irrigation needs, requiring the use of at least 5 doses of irrigation (in total at least 100-120 mm of water) are found in the region of Bydgoszcz on the very light soil in 30% and on the light soil in 12.5% of the years. The use of irrigation in these years leads to a significant increase in grain yield of barley, of at least 2.50 t.ha-1. In the current economic conditions, the value of even such high-production effects of sprinkler irrigation does not provide a cost-effectiveness of this treatment. An argument for the desirability of the introduction of irrigation for growing malting barley technology can be a beneficial change of grain quality. The experiments showed that irrigation resulted in not only the growth and stability of grain yield, but also contributed to the gathering of raw material that meets the criteria of suitability for brewing, regardless of the existing shortages of precipitation in the growing season.

Słowa kluczowe

PL

obszary deficytowe w wode; zboza; jeczmien browarny; plonowanie; potrzeby wodne; gleby bardzo lekkie; gleby lekkie; czynniki plonowania; opady atmosferyczne; deszczowanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.203-214,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zarski J.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Dudek S.

autor

Kusmierek-Tomaszewska R.

Bibliografia

• Błażewicz J., Dawidowicz A. Postępy w słodownictwie. Materiały XI Szkoły Technologii Fermentacji, Łódź, 2006, s. 48-68.
• Borówczak F. Nawadnianie roślin uprawnych. Materiały EFR na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Łosiów, 2009, s. 1-8.
• Budzyński W., Szempliński W. Jęczmień. Rozdział w pracy zbiorowej Szczegółowa uprawa roślin pod red. Z. Jasińskiej i A. Koteckiego. Wyd. AR Wrocław, 2003, s. 195-238.
• Dudek S., Żarski J., Kuśmierek-Tomaszewska R. Klasyfikacja okresów posusznych na podstawie bilansu wody łatwo dostępnej w glebie. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009, s. 109-117.
• Dzieżyc J., Nowak L. Deszczowanie. Rozdział w pracy zbiorowej „Czynniki plonotwórczeplonowanie roślin” pod red. J. Dzieżyca. PWN Warszawa-Wrocław, 1993, s. 329-352.
• Grabarczyk S. Efekty, potrzeby i możliwości nawodnień deszczownianych w różnych regionach kraju. Zesz. Problem. Post. Nauk Roln., 314, 1987, s. 49-64.
• Karczmarczyk S. (red.). Zbiór referatów dotyczących problematyki nawadniania zbóż. Fol. Univ. Agric. Stetin. 193, Agricultura (73), 1999, ss.220.
• Łabędzki L. Przewidywane zmiany klimatyczne a rozwój nawodnień w Polsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009. s. 7-18.
• Noworolnik K. Kształtowanie jakości ziarna jęczmienia jarego browarnego poprzez zabiegi agrotechniczne. Studia i Raporty IUNG-PIB, z. 9, 2007, s. 65-74.
• Pecio A. Środowiskowe i agrotechniczne uwarunkowania wielkości i jakości plonu ziarna jęczmienia browarnego. Fragm. Agronom., 4(76), 2002, s. 4-112.
• Rolbiecki S., Długosz J., Orzechowski M., Smólczynski S. Uwarunkowania glebowo-klimatyczne nawodnień w Kruszynie Krajewskim koło Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2, 2007, s. 89-102.
• Rzekanowski C., Żarski J., Rolbiecki S. Potrzeby, efekty i perspektywy nawadniania roślin na obszarach szczególnie deficytowych w wodę. Postępy Nauk Rolniczych, 2010 (w druku).
• Żarski J. Efekty deszczowania zbóż jarych na glebie bardzo lekkiej. Zeszyty Naukowe ATR Bydgoszcz, 180, Roln. 32, 1992, s. 101-108.
• Żarski J., Dudek S. Wpływ deszczowania na plonowanie jęczmienia browarnego. Zesz. Problem. Post. Nauk Roln., 506, 2005, s. 575-582.
• Żarski J. Potrzeby i efekty nawadniania zbóż. Rozdział w pracy zbiorowej Nawadnianie roślin pod red. S. Karczmarczyka i L. Nowaka. PWRiL Poznań, 2006, 383-404.
• Żarski J., Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie jęczmienia browarnego na glebie lekkiej. Infrastruktura i Ekologia TerenówWiejskich, 3, 2009, s. 69-78.