Zmiany rozkładu wielkości makroporów i elementów strukturalnych fazy stałej w rędzinie mieszanej pod wpływem uprawy

• Autorzy: Bryk M.

Warianty tytułu

EN

Changes of size distribution of macropores and solid phase elements in Rendzic Leptosol caused by tillage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano oceny rozkładu wielkości makroporów i elementów fazy stałej w warstwie uprawnej rędziny mieszanej, poddanej działaniu pługa, pługofrezarki i brony aktywnej. Z próbek gleby o nienaruszonej budowie sporządzono utrwalone żywicą zgłady glebowe. Na podstawie zdjęć zgładów wykonano analizę obrazu. Obliczono: makroporowatość, liczebność bezwzględną i względną, średnice ekwiwalentne oraz średnie ważone średnice przekrojów porów i elementów fazy stałej gleby. Przekroje zaszeregowano do 557 klas rozmiarów, od 0 do 70,74 mm co 0,127 mm. Sporządzono całkowe i różniczkowe wykresy rozkładu wielkości przekrojów w funkcji ich średnicy ekwiwalentnej. Liczebność przekrojów porów i elementów fazy stałej była najmniejsza po uprawie płużnej, a największa – po działaniu brony aktywnej. Gleba po uprawie broną aktywną miała najmniejszy średni rozmiar przekroju poru i największy średni rozmiar przekroju agregatu. Odwrotne wyniki uzyskano dla gleby poddanej działaniu pługofrezarki, a wartości pośrednie – dla gleby uprawianej pługiem. Efekty działania trzech narzędzi uprawowych uwidoczniły się na całkowych i różniczkowych rozkładach wielkości przekrojów porów i elementów fazy stałej gleby. Przebiegi uzyskanych krzywych pozwoliły ocenić stopień połączenia ze sobą porów oraz stopień wykształcenia agregatów glebowych.

EN

Size distributions of macropores and solid phase elements in the arable layer of Rendzic Leptosol after ploughing, plough-milling and harrowing were evaluated. Samples of undisturbed structure were taken from the soil and afterwards dried and impregnated with resin. Photographs of obtained polished opaque blocks were subjected to computer-aided image analysis. Then macroporosity, absolute and relative number, equivalent diameters and mean weighted diameters of pore and solid phase element cross-sections were calculated. The cross-sections were categorised into 557 size classes, according to their equivalent diameters in the range from 0 to 70.74 mm at every 0.127 mm. The graphs of integral and differential size distributions of pore and solid phase element cross-sections vs. their equivalent diameter were drawn. The number of cross-sections of pores and solid phase elements was the lowest after ploughing, and the highest – after harrowing. The soil after harrowing was characterised with the smallest mean weighted diameter of pore crosssections and the largest mean weighted diameter of aggregate cross-sections. The opposite results were obtained for the soil after plough-milling, and intermediate ones – for the ploughed soil. The effects of the three cultivation tools were clearly visible in the integral and differential size distributions of cross-sections of pores and solid phase elements. Shapes of the obtained curves enabled to evaluate the degree of pore interconnection and the degree of aggregate development.

Słowa kluczowe

PL

gleby; redziny; faza stala; struktura gleb; makropory glebowe; uprawa roli; plugi; plugofrezarki; brony

EN

soil; rendzina soil; solid phase; soil structure; soil macropore; soil tillage; plough; plough-miller; harrow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2010
• Tom: 15
• Numer: 2[178]
• Opis fizyczny: s.221-232,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bryk M.

• Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin

Bibliografia

• Bhattacharyya R., Prakash V., Kundu S., Gupta H.S., 2006. Effect of tillage and crop rotations on pore size distribution and soil hydraulic conductivity in sandy clay loam soil of the Indian Himalayas. Soil & Tillage Research, 86, 129-140.
• Bouma J., 1977. Soil survey and the study of water in unsaturated soil. Soil Survey Papers, 13, 107.
• Bryk M., Kołodziej B., Serzysko T., 2007. Wpływ procesów mrozowych na właściwości powietrzne ugniatanej rędziny. Acta Agrophysica, 9(3), 571-582.
• Chepil W.S., 1962. A compact rotary sieve and the importance of dry sieving in physical soil analysis. Soil Science Society of America Journal, 26, 4-6.
• Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A., 1988. Wpływ składu granulometrycznego i próchnicy na ilość agregatów glebowych i ich odporność na działanie wody. Roczniki Gleboznawcze, 39(3), 5-19.
• Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A., Palikot M., 1981. Wpływ stanu gleby w momencie uprawy na agrofizyczny efekt działania pługa i narzędzi aktywnych. Roczniki Gleboznawcze, 32(1), 129-144.
• Domżał H., Słowińska-Jurkiewicz A., Palikot M., 1987. Changes in the structure and physical properties of soil as a result of the application of various methods of soil cultivation. Polish Journal of Soil Science, 20(1), 9-16.
• Hajnos M., Lipiec J., Świeboda R., Sokołowska Z., and Witkowska-Walczak B., 2006. Complete characterization of pore size distribution of tilled and orchard soil using water retention curve, mercury porosimetry, nitrogen adsorption, and water desorption methods. Geoderma, 135, 307-314.
• Kutílek M., Jendele L., Panayiotopoulos K.P., 2006. The influence of uniaxial compression upon pore size distribution in bi-modal soils. Soil & Tillage Research, 86, 27-37.
• Li D., Velde B., Zhang T., 2004. Observations of pores and aggregates during aggregation in some clayrich agricultural soils as seen in 2D image analysis. Geoderma 118, 191-207.
• Pagliai, M., 1987. Micromorphometric and micromorphological investigations on the effect of compaction by pressures and deformations resulting from tillage and wheel traffic. In: Monnier, G., Goss, M.J. (Eds.), Soil compaction and regeneration. AA Balkema, Rotterdam, 31-38.
• Pagliai M., Vignozzi N., 2002. Image analysis and microscopic techniques to characterize soil pore system. In: Physical Methods in Agriculture (Eds. J. Blahovec, M. Kutílek). Kluwer Academic Publishers, London, 13-38.
• Paluszek J., Żembrowski W., 2008. Ulepszanie gleb ulegających erozji w krajobrazie lessowym. Acta Agrophysica, Rozprawy i Monografie, 4.
• Słowińska-Jurkiewicz A., Domżał H., 1984. Wpływ działania narzędzi uprawowych na budowę warstwy ornej gleby. Roczniki Gleboznawcze, 35(2), 165-175.
• Słowińska-Jurkiewicz A., Domżał H., 1988. Morfologiczna analiza wielkości i trwałości zmian budowy warstwy ornej gleby wywołanych działaniem pługa i glebogryzarki. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 356, 113-116.
• Witkowska-Walczak B., Walczak R., 1983. The effect of the aggregate size of chernozem formed from loess on air permeability. Polish Journal of Soil Science, 16, 3-10.
• Zdravkov B., Čermák J., Šefara M., Janků J., 2007. Pore classification in the characterization of porous materials: A perspective. Central European Journal of Chemistry, 5(2), 385-395.