Oszacowanie narażenia zdrowotnego wynikającego z poboru związków baru, boru i fluoru z wód leczniczych udostępnianych ludności miejscowej w punktach czerpalnych na terenie uzdrowiska

• Autorzy: Drobnik M. , Latour T. , Sziwa D.

Warianty tytułu

EN

The assessment of health exposure resulted from barium, boron and fluoride intake from therapeutic waters available for resident people in water abstraction points of health resorts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono skład chemiczny i sposób wykorzystania wód leczniczych ze 139 ujęć znajdujących się w 24 uzdrowiskach sudeckich i karpackich. W 20 ujęciach spośród 29. udostępnianych dla miejscowej ludności - występują składniki naturalnego pochodzenia potencjalnie toksyczne dla zdrowia. Są to związki boru, baru i fluoru, w stężeniach przekraczających limity wyznaczone dla wody ogólnodostępnej. Na podstawie wielkości wskaźnika narażenia HQ oszacowano ryzyko zdrowotne tej grupy ludzi, wynikające z długookresowego (10, 20, 30 i 70 lat) spożywania tych wód w określonych ilościach. Stwierdzono, że istnieje duże prawdopodobieństwo występowania negatywnych skutków zdrowotnych u ludności spożywającej wody w sposób długotrwały (powyżej 30 lat), zawierające zwłaszcza związki boru i fluoru.

EN

Estimated were chemical composition and the exploitation of therapeutic mineral waters from 139 intakes placed in 24 health resorts in Sudety and Karpaty regions. In 20 from 29 intakes available for resident people are found potentially toxic components of natural origin. There are compounds of: barium, boron and fluoride of concentration exceeded the limits determined for water open for general use. Upon exposure HQ index quantity there were assessed health risk for the group of resident people resulting from long-lasting (10, 20, 30 and 70 years) consumption of definite water quantity. Certified is a high probability of appearance of undesirable health effects for people drinking permanently (over 30 years) mineral waters especially of boron or fluoride content.

Słowa kluczowe

PL

uzdrowiska; wody mineralne; wody lecznicze; substancje niepozadane; bar; bor; fluor; pobranie baru; pobranie fluoru; pobranie boru; sklad chemiczny; ocena jakosci; zagrozenia zdrowia; toksycznosc; ryzyko zdrowotne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2010
• Tom: 61
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.373-378,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Drobnik M.

• Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Poznaniu, ul.Słowackiego 8, 60-823 Poznań

autor

Latour T.

autor

Sziwa D.

Bibliografia

• 1. Barański B., Szymczak W.: Podstawy metod oceny ryzyka zdrowotnego. Wyd. Instytut Medycyny Pracy, Łódź, 1995.
• 2. Drobnik M., Latour T.: Oszacowanie ryzyka zdrowotnego u osób pijących wody mineralne zawierające związki boru, baru lub arsenu, pochodzące z ujęć ogólnodostępnych w uzdrowiskach. Bromat. Chem. Toksykol., 2008, XLI, 888-892.
• 3. Drobnik M., Latour T., Sziwa D.: Ocena ryzyka zdrowotnego związanego z narażeniem na potencjalnie toksyczne składniki mineralne wód leczniczych. Baln. Pol., 2008, 3(113), 266-273.
• 4. Gumińska M.: Ekologiczne uwarunkowania zdrowia i życia społeczeństwa polskiego. PAN, Warszawa 1990.
• 5. Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. PWN, Warszawa 1993.
• 6. Kozłowski J.: Probabilistyczna miara ryzyka zdrowotnego konsumentów wody do picia. Roczn. PZH 2003, 54, 68-70.
• 7. Krełowska-Kulas M.: Metabolizm fluoru. PTB, Szczecin 1994.
• 8. Latour T., Drobnik M.: Pierwiastki potencjalnie toksyczne w wodach naturalnych. Uwarunkowania geologiczne. Zagrożenie dla zdrowia. „Źródło” .Wody mineralne i napoje. Wyd. Kraj. Izba Gospodarcza 2006, 3, 14-16.
• 9. Latour T.: Pierwiastki potencjalnie toksyczne w naturalnych wodach leczniczych na tle współczesnych danych o ich właściwościach toksykodynamicznych oraz obowiązującej klasyfikacji balneologicznej. Probl. Uzdr. 1989, 1-2, 15-26.
• 10. Machoy Z.: Metabolizm fluoru. PTB, Szczecin, 1994.
• 11. Macioszczyk A.: Hydrogeochemia. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1987.
• 12. Murray F.J.: A human health risk assessment of boron (boric acid and borax) in drinking water. Regul. Toxicol. Pharmacol.1995, 22, 221-2130.
• 13. Nikonorow M.: Toksykologia żywności. PZWL, Warszawa 1979.
• 14. PN-75/C-04563/01. Woda i ścieki. Oznaczanie boru metodą kolorymetryczną z kwasem karminowym.
• 15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych. Dz. U. Nr 120 poz.1256, z późn. zm. Dz.U. Nr 276, poz. 2738.
• 16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości. Dz. U. Nr 80, poz. 565.
• 17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. z 20027, Nr 61 poz. 417.
• 18. Sapota A., Skrzypińska-Gawrysiak M.: Bar i jego związki rozpuszczalne. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. PiMOŚP 2006, 1(47), 3-4.
• 19. Weir R.J., Fisher R.S.: Toxicol Studies on Borax and Boric Acid. Toxicol. Appl. Pharmacol.1972, 23, 351-355.
• 20. http://www.epa.gov/iris/subst/0410 - bor, /0010-bar,0053-fluor.