Możliwości produkcyjne pastwisk na terenach chronionych ekologicznie

• Autorzy: Sawicki J.

Warianty tytułu

EN

Productive possibilities of pastures in protected ecological areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie przeprowadzono w latach 1992-1999 na pastwisku trwałym w Sosnowicy, na glebie torfowo-murszowej (Mt II), wytworzonej z torfu szuwarowo-murszowatego, o kwaśnym odczynie i niskiej zawartości przyswajalnych składników pokarmowych. Eksperyment założono metodą losowanych podbloków w czterech powtórzeniach. Czynnikami I rzędu były zabiegi uprawowe: A - obiekt kontrolny (bez podsiewu), В - podsiew po bronie zębowej ciężkiej, C - podsiew po bronie talerzowej, D - podsiew po glebogryzarce. Czynnik II rzędu stanowiły normy wysiewu nasion koniczyny: 1) 25% normy; 2) 50% normy; 3) 75% normy wysiewu przy pełnej uprawie. Do podsiewu użyto nasion koniczyny białej odmiany Alda. Corocznie stosowano jednakowe nawożenie mineralne w wysokości: 35 kg P i 100 kg K∙ha-1. Przez cały okres badań nie stosowano nawożenia azotem. Wycenę plonu i jego składu botanicznego wykonywano zgodnie z harmonogramem wypasu pastwiska. Stwierdzono dużą przydatność koniczyny białej do podsiewu w siedliskach chronionych i ekologicznie zagrożonych. Po ośmiu latach użytkowania pastwiska uzyskane wyniki badań należy uznać za korzystne. W warunkach całkowitego braku nawożenia azotem uzyskano plony spełniające założony cel. Podsiana koniczyna biała utrzymała się w znaczących ilościach w runi pastwiskowej dwa razy dłużej niż zakładano i znaczące obniżenie jej udziału obserwowano dopiero w ósmym roku badań. Najwyższy udział koniczyny białej w ostatnim roku badań zapewniało podsiewanie po glebogryzarce z najwyższą normą wysiewu nasion. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność wykonania ponownego podsiewu koniczyny białej po czterech latach użytkowania. Efektem ekologicznej metody podsiewu koniczyny białej jest zapewnienie bioróżnorodności użytków zielonych oraz powrót do źródeł azotu naturalnego, wiązanego przez bakterie Rhizobium we współżyciu z roślinami motylkowatymi.

EN

The experiment was conducted in 1992-1999 on a permanent pasture in Sosnowica. The experimental soil was determined as peat-bog (M II). It was developed from rush-mursh peat and was characterized by acidic reaction and low levels of available nutrients. The experiment was set up by means of randomized sub-blocks in four replications. Tillage measures were the first-order factor: A - control object (no pre-sowing), В - pre-sowing after heavy tooth harrow, C - pre-sowing after disk harrow, D - pre-sowing after rototiller. The norms of clover sowing were the second-order factors: 1) 25% of norm, 2) 50% of norm, 3) 75% of norm in reference to full cultivation. Seeds of white clover of cv. Aida were applied for pre-sowing. The uniform mineral fertilization was annually used (35 kg P and 100 kg K∙ha-1). Nitrogen fertilization was not applied during the whole experiment. The evaluation of the yield was made according to the schedule of pasture grazing. Cows with their calves grazed on a pasture. Mean samples of green matter were taken for botanical-gravimetric analyses during harvest. Great usefulness of white clover for pre-sowing in protected and ecologically threatened regions was found. After eight years of pasture utilization, the achieved study results саn be considered as profitable. Under the conditions of completely no nitrogen fertilization, yields fulfilling the assumed aim were achieved; however, the effect resulted not only from a high share of white clover in sward, but also the action of nitrogen released from mineralized peat, proof of which was the appearance of common nettle in the sward. The pre-sown white clover maintained in great amounts in the pasture sward twice as long as it was assumed and significant decrease of its level was observed just in the 8th study year. The pre-sowing after rototiller with the highest sowing norm ensured the highest white clover share in the last year of study. The achieved results revealed the necessity to make another white clover pre-sowing after four years of utilization; it is economically plausible under the conditions of complete reduction of nitrogen fertilization rate. Ensuring the bio-diversity of green lands and return to sources of natural nitrogen fixed by Rhizobium bacteria in cooperation with papilionaceous plants is the incommensurable effect of ecological method of pre-sowing.

Słowa kluczowe

PL

dobor gatunkow; gatunki roslin; gleby torfowo-murszowe; koniczyna biala; pastwiska; pastwiska trwale; podsiew; produkcyjnosc; roznorodnosc biologiczna; tereny chronione; trawy; wies Sosnowica

EN

species selection; plant selection; peat-muck soil; white clover; pasture; permanent pasture; undersowing; productivity; biodiversity; protected area; grass; Sosnowica village

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 542
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.481-493,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sawicki J.

• Katedra Łąkarstwa i Kształtowania Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Baryła R., Sawicki J. 1995. Zmiana składu gatunkowego runi łąkowej poprzez podsiew koniczynami. Annales UMCS, E-50: 149-151.
• Borawska-Jarmułowicz B. 2004. Wpływ 12-letniego użytkowania na trwałość gatunków i odmian traw w mieszankach łąkowych zróżnicowanych wczesnością. Annales UMCS, E-59(3): 1397-1406.
• Goliński P., Kozłowski S. 2003. Rola mieszanek odmianowych Lolium perenne i Trifolium repens w podsiewie pastwiska. Biul. IHAR 225: 151-158.
• Kasperczyk M., Szewczyk W., Kocorzyk P. 2004. Wpływ nawożenia na rozwój koniczyn i produkcyjność runi górskich użytków zielonych. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. 4, 1(10): 283-291.
• Klęczek Cz. 1998. Mieszanki traw z koniczyną białą w warunkach siedliskowych południowej Polski. Łąkarstwo w Polsce 1: 153-158.
• Komárek P., Kohoutek A. 1998. The influence of non-tilling slot seeding of legumes and grasses into grassland on the improvement of nutritional quality of feed. Grass. Sci. in Europe 3: 765-768.
• Kozłowski S. 1998. Czynniki warunkujące podsiew użytków zielonych - roślina. Łąkarstwo w Polsce/Grassland Science in Poland 1: 31-44.
• Mikołajczak Z., Mikołajczak Z. 1989. Trwałość kilku gatunków traw w warunkach użytkowania pastwiskowego. Biul. Oceny Odm. 23: 59-67.
• Opitz von Bobefeld W. 1998. Zu den Möglichkeiten und Grenzen von Nachsaaten auf Grünland - in Deutschland gemachte Erfarungen. Łąkarstwo w Polsce 1: 79-92.
• Ostrowski R., Daszewska H. 1988. Zdolność odmian koniczyny białej do utrzymywania się w runi pastwiska w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem i różnej wilgotności gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 366: 169-175.
• Ostrowski R., Daszewska M. 1991. Wpływ nawożenia azotowego i sposobów podsiewu na utrzymanie się koniczyny białej w runi pastwiskowej i wartość paszy. Referaty i doniesienia naukowe na seminarium podsumowującym badania i wdrożenia w CPBR 10.2.3.: 153-164.
• Radkowski A., Kuboń M. 2005. Ocena renowacji górskich użytków zielonych w aspekcie ponoszonych nakładów. Inżynieria Roln. 7: 231-236.
• Rozporządzenie MRiRW 2008. Z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Dz. U. Nr 64, poz. 427.
• Sawicki J. 2004. Renowacja runi łąkowej na glebie torfowo-murszowej poprzez nawożenie i zmienne użytkowanie oraz podsiew wybranymi gatunkami traw. Rozpr. Nauk. Wyd. AR Lublin 0860-4355: 283.
• Sawicki J. 2007. Rola gospodarowania ekologicznego w ochronie regionu, w: Współczesne uwarunkowania organizacji produkcji w gospodarstwach rolniczych. XI Konf. Nauk., 12-13 czerwca, Puławy, IUNG-PIB: 79-80.
• Sawicki J., Warda M. 1991. Produkcyjność zbiorowiska trawiasto-koniczynowego w warunkach zredukowanego nawożenia azotem. Fragm. Agronom. 3: 94-101.
• Ustawa 2007. Z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dz. U. Nr 64, poz. 427.
• Vinczeffy I.1984. The effect of some ecological factors on grass yield. Proc. of the 10th General Meeting EGF As, Norway: 76-79.
• Warda M. 1996. Ocena rozwoju, trwałości i plonowania wybranych odmian koniczyny białej (Trifolium repens L.) w mieszankach z trawami użytkowanymi pastwiskowo. Rozpr. hab. 191, Wyd. AR Lublin.
• Warda M., Sawicki J. 1991. Produkcyjność zbiorowisk koniczynowo-trawiastych w zależności od odmian koniczyny białej. Fragm. Agronom. 3: 101-107.