PL
Prawidłowy sposób odżywiania oraz zwiększona aktywność ruchowa, mogą w znacznym stopniu zapobiegać powstawaniu chorobom na różnym podłożu, jak również wpływać na fizyczną i umysłową sprawność człowieka. W pracy przedstawiono wpływ czynników środowiskowych na metabolizm kostny w okresie wzrostu i rozwoju organizmu. Na prawidłowy rozwój układu kostnego od najwcześniejszych lat wpływa dobrze zbilansowana dieta, zawierająca pokarmy urozmaicone, aby móc sprostać wszystkim potrzebom rozwojowym dzieci i młodzieży. Racjonalne żywienie powinno dotyczyć szczególnie odpowiednich ilości energii, białka, składników mineralnych: wapnia, magnezu, fosforu, potasu, fluoru, cynku, miedzi oraz witamin: D, C, A, K, B, które w zasadniczy sposób wpływają na prawidłowy metabolizm kostny. Zatem, w celu osiągnięcia jak najwyższej zaprogramowanej genetycznie szczytowej masy kostnej w okresie dzieciństwa i dojrzewania, powinno kształtować się właściwe nawyki żywieniowe oraz odpowiedniego stylu życia w tym aktywności ruchowej. Istotne znaczenie w przemianie kostnej ma również czas ekspozycji na promienie słoneczne, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, czy kofeiny
EN
Appropriate dietary intake and increased physical activity can considerably prevent numerous diseases and influence on human physical and mental abilities. The study presents the influence of environmental factors on the bone metabolism during the period of growth and development of the organism. From the early years of life the appropriate development of the skeletal system is influenced by a properly balanced diet including differentiated food products in order to meet all developmental requirements of children and adolescents. Rational nutrition should particularly take into account adequate quantities of energy, protein, and minerals, such as: calcium, magnesium, phosphorus, potassium, fluoride, zinc, copper and vitamins: D, C, A, K, B, as they significantly influence on proper bone metabolism. Therefore, in order to achieve the highest genetically programmed peak bone mass in childhood and adolescence, we should propagate appropriate dietary habits, lifestyle and physical activity.