Air-water properties of alluvial and deluvial soils in various landscapes of north-eastern Poland

• Autorzy: Orzechowski M. , Smolczynski S.

Warianty tytułu

PL

Właściwości powietrzno-wodne gleb aluwialnych i deluwialnych w różnych krajobrazach Polski północno-wschodniej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the study was to examine the physical and water retention properties of the Holocene alluvial and deluvial soils in the morainic, riverine and delta landscapes of north-eastern Poland. In comparison to eroded soils, deluvial soils in a morainic landscape featured lower compaction, higher retention capacity corresponding to field capacity, higher values of potentialuse ful retention (PRU) and water easily available for plants (ERU). Deluvial soils in the landscape of morainic hills and plains, despite the statistically significantly higher field capacity in relation to deluvial soils in the lakeland hill landscape, had similar amounts of useful retention and water easily available for plants. The highest value of soil water potential at 98.1 hPa (pF 2.0), 490.5 hPa (pF 2.7), 981.0 hPa (pF 3.0) and 15 547.9 hPa (pF 4.2) was found for alluvial soils in riverine landscapes. These soils, despite the high water capacity, had similar amounts of water available for plants (PRU) in comparison to alluvial soils in delta landscape and deluvial soils. The most favourable water-air properties were found for the deluvial soils in lakeland hill landscape. The ratio of mesopores to macropores and to micropores amounted to 1:1.32:1.24.

PL

Celem pracy było zbadanie właściwości powietrzno-wodnych holoceńskich gleb aluwialnych i deluwialnych w krajobrazie morenowym, dolin rzecznych i deltowym Polski północno-wschodniej. Gleby deluwialne w stosunku do gleb erodowanych w krajobrazie morenowym charakteryzowały się mniejszym zagęszczeniem, większą retencją wody odpowiadającej polowej pojemności wodnej oraz zawartością wody użytecznej (PRU) i wody łatwo dostępnej (ERU) dla roślin. Gleby deluwialne w krajobrazie równin i wzniesień morenowych pomimo statystycznie istotnie większej polowej pojemności wodnej w stosunku do gleb deluwialnych w krajobrazie pagórkowatym pojeziernym, miały zbliżoną zawartość wody użytecznej i łatwo dostępnej dla roślin. Największą retencję wodną przy wartości potencjału wody glebowej 98,1 hPa (pF 2,0); 490,5 hPa (pF 2,7); 981,0 hPa (pF 3,0) i 15 547,9 hPa (pF 4,2) stwierdzono w glebach aluwialnych w krajobrazie dolin rzecznych. Gleby te pomimo dużej ogólnej pojemności wodnej miały zbliżone ilości wody dostępnej dla roślin (PRU) w porównaniu do gleb aluwialnych w krajobrazie deltowym i gleb deluwialnych. Spośród badanych gleb najkorzystniejsze właściwości powietrzno-wodne odnotowano w glebach deluwialnych krajobrazu pagórkowatego pojeziernego. Stosunek mezoporów do makroprów i mikroporów kształtował się w nich jak 1: 1,32:1,24.

Słowa kluczowe

EN

air-water property; alluvial soil; deluvial soil; soil property; landscape; Poland; water retention; eroded soil; glacial landscape

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Soil Science
• Rocznik: 2010
• Tom: 43
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.103-113,fig.,ref.

Twórcy

autor

Orzechowski M.

• Department of Soil Science Soil Protection, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Pl.Lodzki 3, 10-957 Olsztyn, Poland

autor

Smolczynski S.

Bibliografia

• [1] B a r a n o w s k i R.: Roczn. Glebozn., 31(2), 15, 1980.
• [2] B a u e r A., B l a c k A.L.: Soil Sci. Soc. Am. J., 56(1), 248, 1992.
• [3] B i e n i e k B.: Acta Acad. Agrcult. Tech. Olst. Agricultura, 64, 3, 1997.
• [4] Dł u g o s z J., Or z e c h ows k i M., Smó l c z y ń s k i S., Ko b i e r s k i M.: Rocz. Glebozn., 60(2), 24, 2009.
• [5] Dł u g o s z J., Or z e c h ows k i M., Ko b i e r s k i M., Smó l c z y ń s k i S., Z amo r s k i R.: Geologica Carpahtica, 60(3), 263, 2009.
• [6] D o m ż a ł H.: Rozprawy Naukowe AR Lublin, Lublin, 50, 1977.
• [7] G o t k i e w i c z J., S m o ł u c h a J.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 431, 119, 1996.
• [8] H u d s o n B.D.: J. Soil Water Cons., 49(2), 189, 1994.
• [9] Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. Roczn. Glebozn., 60(2), 7, 2008.
• [10] K o n d r a c k i J.: Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa, 1988.
• [11] K o w a l i k P.: Influence of Land Improvement on Soil Oxidation. Sveriges Lantbruksuniversitet, Uppsala, 1985.
• [12] L a s k o w s k i S.: Zesz. Nauk. AR Wrocław, 56, Rozprawy, 1986.
• [13] Ma r c i n e k J., Ka źmi e r ows k i C., Komi s a r e k J.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 460, 53, 1998.
• [14] Or z e c h ows k i M., Smó l c z y ń s k i S.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 460, 357, 1998.
• [15] O r z e c h o w s k i M.: Sorptive properties alluvial and deluvial soils in various landscapes of north-eastern Poland. Ed. B. Bieniek, Soils of Chosen Landscapes, Department of Land Reclamation and Environmental Management, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, 123, 2009.
• [16] P i a ś c i k H., Or z e c h ows k i M., Smó l c z y ń s k i S.: Polish J. Soil Sci., 31(2), 1, 1998.
• [17] R a w l s W.J., G i s h T.J., B r a k e n s i e k D.L.: Adv. Soil Sci., 16, 213, 1991.
• [18] S i n k i ewi c z M.: Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski Północnej. UAM Toruń, 3, 1998.
• [19] S o w i ń s k i P., Smó l c z y ń s k i S., O r z e c h o w s k i M.: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 506, 425, 2005.
• [20] Systematyka gleb Polski. Roczn. Glebozn., 40(3/4), 7, 1989.
• [21] T i e t j e O., T a p k e n h i n r i c h s M.: Soil Sci. Soc. Am. J., 57, 1088, 1993.
• [22] Wa l c z a k R., O s t r o w s k i J., Wi t k o w s k a-W a l c z a k B., S ł a w i ń s k i C.: Acta Agrophysica, 79, 5, 2002.
• [23] W i t k o w s k a-W a l c z a k B., W a l c z a k R.: Acta Agrophysica, 72, 175, 2002.
• [24] Z a w a d z k i S.: Wiad. IMUZ, 11(2), 11, 1973.