Przestrzenne zróżnicowanie struktury poziomu życia na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego

• Autorzy: Kiniorska I.

Warianty tytułu

EN

Spatial diversification of the standards of living in agricultural areas in swietokrzyskie voivodship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem opracowania było zbadanie i ocena przestrzennego zróżnicowania struktury poziomu życia na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Zakres czasowy objął lata 2003–2008. W badaniach uwzględniono cechy prezentujące zagadnienia demograficzne i gospodarcze. W opracowaniu wykorzystano procedurę Z. Zioło, tzw. miernik syntetyczny. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić pięć klas gmin o zróżnicowanym poziomie życia. Zdecydowanie korzystniejsze warunki życia odnotowywano na obszarach położonych w bliskim sąsiedztwie stolicy województwa i siedzib powiatów. Niskimi wskaźnikami poziomu życia odznaczały się gminy typowo rolnicze, ze słabo rozwiniętymi funkcjami usługowymi. Na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, obok pełnionych funkcji, silny wpływ wywiera położenie w stosunku do ważniejszych ośrodków miejskich. W tworzeniu miernika syntetycznego na obszarach wiejskich o najlepszym poziomie życia decydujące znaczenie miały cechy wskazujące na stan zagospodarowania infrastrukturalnego oraz aktywność gospodarczą. Pozostałe elementy odznaczały się wyrównanym znaczeniem. Charakterystyczną prawidłowością był niski poziom życia ludności w gminach, w których odnotowywano najwyższy udział bezrobotnych i znaczne niedoinwestowanie infrastrukturalne. Istotne znaczenie w tworzeniu miernika syntetycznego odegrały cechy demograficzne, które bezpośrednio rzutowały na dynamikę zmian zaludnienia. Zjawiska depopulacyjne zaobserwowano w rejonach peryferyjnych lub cechujących się niekorzystną strukturą funkcjonalną, tzw. wiejskie obszary problemowe wymagające restrukturyzacji rolnictwa oraz rozwoju wielofunkcyjnego.

EN

The goal of this study was to analyse and evaluate the spatial diversification of the standards of living in rural areas of the Świętokrzyskie Voivodeship in the period of 2003-2008. The study took into account demographic and economic features. It made use of the procedure of Z. Zioło, so-called synthetic measure, which referred to real values of the features. As a result of the analysis five classes of municipalities with various standards of living were distinguished. Much more advantageous living conditions were in the municipalities located in the vicinity of the voivodeship town and poviat towns. Lower standards of living were found in the typical agricultural municipalities with poorly developed service functions. Apart from their functions the socio-economic development was affected by their location and distance to major towns. The synthetic measure in rural areas with the best living conditions was influenced mainly by features reflecting the level of infrastructural development and economic activity. The remaining elements were of equal importance. As a rule low standards of living were found in locations with the highest unemployment rate and insufficient infrastructural investments. Demographic features, which directly formed population dynamics, had a considerable impact on the shape of the synthetic measure. Depopulation was reported for peripheral regions or those with unfavourable functional structure, so-called rural problematic areas, which demand agricultural restructuring as well as multifunctional development.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; ludnosc wiejska; poziom zycia; zroznicowanie przestrzenne; mierniki syntetyczne; woj.swietokrzyskie; rozwoj spoleczno-gospodarczy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.75-84,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kiniorska I.

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• Gorzelak G. Dynamics and factors of local success In Poland .CASE, Warsaw 1999.
• Harańczyk A. Miasta Polski w procesie globalizacji gospodarki. PWN, Warszawa 1998.
• Kiniorska I., Warunki życia na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego, [w:] Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, PAN Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi 2007, s. 113-122.
• Kiniorska I., Brambert P. Kształtowanie się poziomu bezrobocia w gminach województwa świętokrzyskiego. Rynek pracy w województwie świętokrzyskim w ujęciu historycznym, ekonomicznym i socjologicznym. Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-PrzyrodniczegoJana Kochanowskiego w Kielcach 2009 (materiały po recenzji oddane do druku).
• Nowak E., Kiniorska I., Brambert P. Wsparcie obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego z programów unijnych[w:] W. Kamińska ,M. Mularczyk (red),Współczesne procesy urbanizacji obszarów wiejskich. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiegow Kielcach 2009, s.35-46.
• Runge J. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Sobala-Gwosdz A. Zmiany poziomu życia i poziomu rozwoju gospodarczego w miastach województwa podkarpackiego po 1990 roku [w:] J. Słodczyk ,D. Rajchel(red.), Przemiany demograficzne i jakość życia ludności miast. Uniwersytet Opolski, Opole 2004, s. 199-209.
• Zioło Z. Zastosowanie miernika syntetycznego w badaniach układów przestrzennych w geografii przemysłu. Seminarium Sekcji Geografii Przemysłu PTG. WSP Kraków 1985, s. 1-11.