Wpływ parametrów wejściowych na wielkość przepływów maksymalnych uzyskanych z modelu NRCS-UH

• Autorzy: Walega A. , Cupak A. , Miernik W.

Warianty tytułu

EN

Influence of entrance parameters on maximum flow quantity receive from NRCS-UH model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule wykonano analizy wrażliwości modelu NRCS UH na zmiany parametrów wejściowych. Badano wpływ kształtu hietogramu opadu, parametru CN i czasu opóźnienia na zmiany przepływów Qmax1% w zlewni niekontrolowanej. Do analizy wybrano zlewnię potoku Izwór o powierzchni 2,169 km2, która jest zlewnią typowo górską i leśną - 86% jej powierzchni stanowią lasy. Wszystkie obliczenia przeprowadzono w programie HEC-HMS 3.4. W programie tym zlewnia została podzielona na zlewnie elementarne, dla których obliczono średnią ważoną wartość parametru CN oraz czas opóźnienia. Tak określone parametry stanowiły dane wejściowe w obliczeniach. Wpływ zmian wielkości parametrów na wyniki uzyskane z modelu ustalono zmieniając ich wielkości o 10% w stosunku do wartości wyjściowych a następnie przeprowadzano symulacje. Przyjęto, iż parametry w modelach będą zmieniane maksymalnie do ±50% wartości wyjściowej. Obliczenia wykazały, że model NRSC-UH jest wrażliwy na zmiany kształtu hietogramu opadu i parametru CN charakteryzującego zdolności retencyjne zlewni. Z kolei, zmiana czasu opóźnienia nie wpływa istotnie na zmianę wielkości przepływów maksymalnych.

EN

In article sensitivity analysis of NRCS-UH model on changes of entrance parameters were made. Influence of precipitation hietogram shape, CN parameter and lag time on changes of Qmax1% flows in uncontrolled catchment were studied. Izwór stream catchment were chosen to analysis. It is typical mountainous and forest catchment – 86% of its surface is covered by forest. All calculation were made with use of HEC-HMS 3.4 program. In NRCS UH model, catchment have been divided into particular catchments, for which a weighted average of CN parameter and also lag time have been evaluated. These parameters were an entrance parameters for further calculations. Influence of changes of parameters size and results got from model were established by changing their size about 10% in comparison to exit values and then simulations were executed. There were assumed that parameters in model will be modify till ±50% of entrance values. Calculations showed that HRCS UH model is most sensible on changes of precipitation hietogram shape and CN parameter, which characterized the retention of catchment. In turn, modify of lag time does not influence in fact on change of maximum flow values.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia potoku Izwor; model opad-odplyw; model NRCS UH; wrazliwosc modelu; intensywnosc opadow; parametr CN; czas opoznienia; przeplywy maksymalne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 07
• Opis fizyczny: s.85-95,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Walega A.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Cupak A.

autor

Miernik W.

Bibliografia

• Bahremand A., De Smedt F. Distributed Hydrological Modeling and Sensitivity Analysis in Torysa Watershed, Slovakia. Water Resour Manage 22, 2008, 393–408.
• Cebulak E., Czekierda D., Niedźwiedź T. Uwarunkowania klimatyczne tworzenia się powodzi. [W:] Model kompleksowej ochrony przed powodzią w obszarze dorzecza górnej Wisły na przykładzie woj. Małopolskiego. Red. Maciej Maciejewski. IMGW w Krakowie, 2000.
• Cho S. M., Lee M. W. Sensitivity considerations when modeling hydrologic processes with digital elevation model. J. of the American Water Resources Association 37 (4) 2001, 931-934.
• Henrichs M., Vosswinkel N., Uhl M. Influence of Uncertainties on Calibration Results of a Hydrological Model. Proc. 11th International Conference on Urban Drainage, Edinburgh, Scotland, UK, 2008.
• Hydrologic Modelling System HEC-HMS,. User’s Manual. US Army Corps of Engineers. Hydrologic Engineering Center. 2009.
• Maidmend D.R., Hoogerwerf T. N. Parameter Sensitivity in Hydrologic Modeling. Technical Report. The University of Texas at Austin 2002.
• Michalczewski M. Badania wpływu zagospodarowania mikrozlewni górskiej na jakość i ilość odpływu wód powierzchniowych. Mat. Konf. „Gospodarowanie wodą w krajobrazie rolniczymjako element zrównoważonego rozwoju”. SGGW w Warszawie, 1992, Warszawa.
• Michalczewski M., Michalczewska U. Oddziaływanie sukcesji lasu w mikrozlewni górskiej na ilość i jakość odpływających z niej wód powierzchniowych. [W:] Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. Instytut Melioracjii Użytków Zielonych w Falentach, 42, 1998, Jaworki.
• Muleta M.K., Nicklow J.W. Sensitivity and uncertainty analysis coupled with automatic calibration for a distributed watershed model. J. of Hydrology 306, 2004, 127–145.
• Nowicka B. Wolska M. Wpływ retencji zlewni na formowanie kulminacji wezbrań opadowych. [W:] Rola retencji zlewni w kształtowaniu wezbrań opadowych. Red. Gutry-Korycka M.,Nowicka B., Soczyńska U. Uniwersytet Warszawski, 2003, Warszawa, 105-117.
• SCS (Soil Conservation Service). National Engineering Handbook, Section 4, U.S. Department of Agriculture, Washington, D.C. 1972.
• Więzik B. Przepływy maksymalne roczne o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia w małych zlewniach niekontrolowanych. T. 1. [W:] Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Red. B. Więzik, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 68, 2010, Warszawa, 153-165.