Ocena redukcji ewapotranspiracji buraków cukrowych na podstawie wielkości opadów

• Autorzy: Bak B.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of evapotranspiration reduction of sugar beet on the basis of amount of precipitation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wielkość redukcji ewapotranspiracji, spowodowaną niedoborem wody w glebie, opisano wskaźnikiem CDI (Crop Drought Index). Jest on również wskaźnikiem suszy rolniczej. Zbadano relacje pomiędzy opadami P i wskaźnikiem CDI na uprawie buraka cukrowego na Kujawach, na różnych glebach. Badania modelowe redukcji ewapotranspiracji przeprowadzono w okresie wegetacji buraka cukrowego (21.04–30.09) dla lat 1954–2003. Badania przeprowadzono dla 4 gleb, o zróżnicowanych zapasach wody użytecznej ZWU w 1-m profilu, wynoszących: 103, 137, 165, 203 mm. Relacje pomiędzy P i CDI badano w 5 okresach, powstałych przez dodanie kolejnych faz fenologicznych buraka cukrowego. Siłę i istotność związków oceniono za pomocą analizy statystycznej. Wartości współczynników korelacji pokazywały udział opadów w wielkości redukcji ewapotranspiracji w stosunku do ewapotranspiracji potencjalnej buraka cukrowego w warunkach niedostatecznego uwilgotnienia gleby. Wyznaczono nomogramy, które mogą być pomocnym narzędziem określenia wartości wskaźnika CDI na podstawie bieżących pomiarów opadów.

EN

Reduction of evapotranspiration due to soil water deficit is quantified by CDI (Crop Drought Index). It is an agricultural drought index. The relationship was examined between precipitation P and CDI for sugar beet in Kujawy region for different soils. Evapotranspiration reduction was estimated on the basis of model research conducted for the growing season of sugar beet (21.04–30.09) in the years 1954–2003 and for 4 soils, with different total available soil water (103, 137, 165, 203 mm) in the 1-m profile. Relations between P and CDI were studied in 5 time periods, created by adding another subsequent phenological phases of sugar beet. The significance of the relationships was evaluated by using statistical analysis. The correlation coefficients showed the share of precipitation in the reduction of evapotranspiration of sugar beet in relation to potential evapotranspiration. The determined monograms can be useful in determining CDI on the basis of current measurements of precipitation.

Słowa kluczowe

PL

Kujawy; warunki meteorologiczne; opady atmosferyczne; suma opadow; rosliny okopowe; buraki cukrowe; ewapotranspiracja; susza rolnicza; wskaznik CDI

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.101-108,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bak B.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy, ul.Glinki 60, 85-174 Bydgoszcz

Bibliografia

• Bąk B. Wskaźnik standaryzowanego opadu SPI jako kryterium oceny suszy rolniczej na glebach o różnej retencji użytecznej. Pr. dokt. maszyn, Falenty IMUZ, 2006. s. 160.
• Brandyk T. Podstawy regulowania uwilgotnienia gleb dolinowych. Rozpr. Nauk. i Monogr., Wydaw. SGGW-AR, Warszawa 1990. s. 120.
• Brunini O., Dias Da Silva P.L., Grimm A.M., Assad Delgado E., Boken V.K. Agricultural drought phenomena in Latin America with focus on Brazil. W: Monitoring and predictingagricultural drought. Pr. zbior. Red. V.K. Boken, A.P. Cracknell, R.L. Heathcote. Oxford,University Press., 2005, s. 156–168.
• Drupka S. Techniczna i rolnicza eksploatacja deszczowni. Warszawa, PWRiL, 1976, s. 310.
• Feddes R.A., Kowalik P., Zaradny H. Simulation of field water use and crop yield. Simul. Monog. Wageningen, PUDOC, 1978, s.189.
• Gąsowski A., Ostrowska D. Klucz do oznaczania stadiów rozwojowych niektórych gatunków roślin rolniczych. Wyd. SGGW. Warszawa, 1993, s. 52.
• Korohoda W. Pobieranie i transport wody u roślin. [w:] Fizjologia roślin. Pr. zbior. Red. J. Zurzycki, M. Michniewicz. Warszawa, PWRiL, 1985, s. 410–428.
• Łabędzki L. Potrzeby wodne i redukcja plonu roślin przy ograniczonych zasobach wody do nawodnień. Przeg. Nauk. Wydz. Melior. Inż. Środ. SGGW, Warszawa, 1996, z. 10 s. 311–318.
• Łabędzki L. Susze rolnicze - zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. Nauk. Monog., 2006, nr 17 s. 107.
• Rewut I.B. Fizyka gleby. Warszawa, PWRiL, 1980, s. 383.
• Salisbury F.B., Ross C. Fizjologia roślin. Warszawa, PWRiL, 1975, s. 838.
• Więckowski S. Liść jako miejsce transpiracji. W: Fizjologia roślin. Pr. zbior. Red. J. Zurzycki, M. Michniewicz. Warszawa, PWRiL, 1985, s. 396–409.