Wzrost sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i występowanie roztoczy (Acari) glebowych na rekultywowanym terenie popoligonowym w Nadleśnictwie Żołędowo

• Autorzy: Klimek A. , Rolbiecki S.

Warianty tytułu

EN

Growth of Scots pine (Pinus sylvestris L.) and occurrence of soil mites (Acari) on the reclaimed post-military area at Forest District Zoledowo

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było porównanie wzrostu sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L ) i stanu akarofauny (Acari) glebowej w 2-letnich uprawach na rekultywowanym terenie popoligonowym oraz na glebie leśnej w Nadleśnictwie Żołędowo. Do zalesień i odnowienia wykorzystano 2-letnie sadzonki sosny wyprodukowane w szkółkach polowych z zastosowaniem ściółkowania, nawożenia organicznego oraz metodą tradycyjną. Badania przeprowadzono w roku 2009. Doświadczenie obejmowało następujące czynniki: sposób przygotowania powierzchni przeznaczonej pod zalesienie – z udziałem (A) lub bez udziału łubinowania (B). Czynnikiem drugim był sposób produkcji sadzonek sosny jaki zastosowano w szkółce leśnej: 1 – kompost z dodatkiem kory bez ściółkowania, 2 – kompost z dodatkiem kory ze ściółkowaniem, 3 – kompost z dodatkiem trocin bez ściółkowania, 4 – kompost z dodatkiem trocin ze ściółkowaniem. Wszystkie wyniki odnoszono do powierzchni kontrolnej (C), którą usytuowano na glebie leśnej. Porównując wybrane wskaźniki wzrostu dwuletniej uprawy sosny na rekultywowanym terenie popoligonowym stwierdzono, że zabieg łubinowania nie oddziaływał istotnie na te parametry. Przeprowadzony w szkółce zabieg ściółkowania wpływał korzystnie na kształtowanie się wszystkich mierzonych wskaźników wzrostu sosny w dwuletniej uprawie leśnej. Zmiany liczebności roztoczy i różnorodności gatunkowej mechowców w kolejnych latach początkowego stadium sukcesji prognozują zachodzące procesy rewitalizacji tego terenu. Niskie wartości wskaźników dla zgrupowań roztoczy, w porównaniu z odnowioną powierzchnią leśną, mogą świadczyć o małej aktywności biologicznej badanych gleb.

EN

The aim of the study was the comparison of the Scots pine(Pinus sylvestris L.) growth and the state of fauna of soil Acari in 2-year cultivations on the afforested post-military area as well as on the forest soil in District Żołędowo. Two-year old Scots pine seedlings – produced in field nurseries at mulching, organic fertilization and traditional treatments applied – were used for afferestation and renovation. Trials were carried out in the year 2009. The experiment included the following factors (treatments): the way of preparation of the area destined for afforestation – with sowing of lupin (A) or without lupin (B). The second factor was the way of seedling production used at forest nursery: 1 – compost with addition of bark, without mulching, 2 – compost with addition of bark, with mulching, 3 – compost with addition of sawdust, without mulching, 4 – compost with addition of sawdust, with mulching. All the results were compared with the control area (C) which was localized on the forest soil. On the base of chosen growth indices comparison in two-years’ old Scots pine cultivation on the reclaimed post-military area, it was found that the treatment of lubin sowing did not influence significantly on these parameters. Mulching measure – which was conducted in nursery – influenced advantageously on the shaping of all the investigated growth indices of Scots pine in two-years’ old forest cultivation. Changes of the soil mites dimension and the species diversity of the oribatid mites in the successive years of the initial stage of succession indicated the revitalization processes have been occurring on this area. Low values of indices for gatherings of mites, as compared to renovated forest area, can indicate about the low biological activity of the investigated soils.

Słowa kluczowe

PL

Nadlesnictwo Zoledowo; tereny popoligonowe; rekultywacja lesna; zalesianie; drzewa lesne; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; wzrost roslin; fauna glebowa; roztocze glebowe; Acari; Oribatida; wystepowanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.249-262,fot.,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Klimek A.

• Zakład Kształtowania Krajobrazu, Katedra Zoologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Ks.A.Kordeckiego 20, 85-224 Bydgoszcz

autor

Rolbiecki S.

Bibliografia

• Aleksandrowicz-Trzcińska M. Kolonizacja mikoryzowa i wzrost sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w uprawie założonej z sadzonek w różnym stopniu zmikoryzowanych. Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 3, 2004, s. 5-15.
• Axelsson B., Lohm U., Lundkvist H., Persson T., Sköglund J., Wiren A. Effects of nitrogen fertilisation on the abundance of soil fauna populations in a Scots pine stand. Research Notes, Royal Coll. of Forestry 14, 1973, s. 5-10.
• Bac St., Ostrowski St. Podstawy leśnych melioracji wodnych. PWRiL, Warszawa, 1969, 436 ss.
• Berthet P., Gerard G. A statistical study of microdistribution of Oribatei (Acari) I. The distribution pattern. Oikos 16, 1965, s. 214-227.
• Brzezińska M. Aktywność biologiczna oraz procesy jej towarzyszące w glebach organicznych nawadnianych oczyszczonymi ściekami miejskimi (badania polowe i modelowe). Acta Agrophysica 131, PAN, Rozprawy i Monografie 2006 (2), Lublin, 2006, 164 ss.
• Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych LP. Informacje o projekcie: Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP. http://www.ckps.pl/projekty, 2010.
• Grzywacz A. Nowe możliwości i potrzeby w zakresie kontrolowanej mikoryzacji drzew i krzewów. Sylwan 1, 2009, s. 8-15.
• Klimek A. Wpływ zanieczyszczeń emitowanych przez wybrane zakłady przemysłowe na roztocze (Acari) glebowe młodników sosnowych, ze szczególnym uwzględnieniem mechowców (Oribatida). Wyd. Uczln. ATR w Bydgoszczy, Rozprawy 99, 2000, 93 ss.
• Klimek A., Rolbiecki S., Długosz J., Stypczyńska Z. Roślinność, wybrane właściwości gleby i roztocze (Acari) we wstępnej fazie sukcesji leśnej na rekultywowanym terenie popoligonowym Bydgoszcz-Jachcice. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 5, PAN, Kraków, 2009, s. 167-181.
• Klimek A., Seniczak S., Żelazna E., Dąbrowska B. Akarofauna (Acari) skarp osadników produktów odpadowych Janikowskich Zakładów Sodowych. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, Zootechnika 22, Bydgoszcz, 1991, s. 151-165.
• Kocjan H. Możliwości wzbogacania najuboższych biocenoz leśnych na gruntach porolnych. Przegląd Przyrodniczy VIII, 1/2, 1997, s. 43-46.
• Olszanowski Z., Rajski A., Niedbała W. Roztocze – Acari. Mechowce – Oribatida. Wyd. Sorus, Katalog fauny Polski Cz. XXXIV, tom 9, Poznań, 1996, 243 ss.
• Olszowska G., Zwoliński J., Matuszczyk I., Syrek D., Zwolińska B., Pawlak U., Kwapis Z., Dudzińska M. Wykorzystanie badań aktywności biologicznej do wyznaczenia wskaźnika żyzności gleb w drzewostanach sosnowych na siedliskach boru świeżego i boru mieszanegoświeżego. Leśne Prace Badawcze 3, 2005, s. 17-37.
• Orzeł S. Biomasa sadzonek sosny zwyczajnej w uprawie doświadczalnej na rekultywowanym wyrobisku piasku i w terenie silnie skażonym imisjami przemysłowymi. [W:] Ektomikoryzy. Nowe biotechnologie w polskim szkółkarstwie leśnym (pod red. S. Kowalskiego), CILP,DGLP, Warszawa, 2007, s. 336-358.
• Oszako T., Rakowski K. Przygotowanie materiału sadzeniowego z przeznaczeniem do zalesiania gruntów porolnych. Sylwan, 4, Warszawa, 2000, s. 147-150.
• Rolbiecki S., Klimek A., Rolbiecki R., Hilszczańska D. Wpływ nawożenia organicznego i ściółkowania na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej oraz właściwości biologiczne gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania. Infrastruktura i Ekologia TerenówWiejskich 6, PAN, Kraków, 2009, s. 229-243.
• Rolbiecki St., Klimek A., Rolbiecki R., Hilszczańska D. Wpływ nawożenia organicznego i ściółkowania ektopróchnicą na wzrost dwuletnich siewek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i aktywność biologiczną gleb w warunkach mikrodeszczowania w szkółce leśnej Białe Błotak/Bydgoszczy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych (w druku).
• Rolbiecki St., Stypczyńska Z., Klimek A., Długosz J., Rolbiecki R. Roślinność i niektóre właściwości odłogowanej gleby piaszczystej uprzednio użytkowanej rolniczo w warunkach deszczowania. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2/1/2006, 2006, s. 183-194.
• Schneider K., Renker C., Maraun M. Oribatid mite (Acari, Oribatida) feeding on ectomycorrhizal fungi. Mycorrhiza, 16, 2005, s. 67-72.
• Schneider K., Renker C., Scheu S., Maraun M. Feeding biology of oribatid mites: a minireview. Phytophaga, XIV, 2004, s. 247-256.
• Seniczak S. Fauna mechowców (Acari, Oribatei) jako indykator biologicznych właściwości próchnic leśnych. Pr. Kom. Nauk. PTG V/37, 1979, s. 157-166.
• Skubała P. Colonization of a dolomitic dump by oribatid mites (Acari, Oribatida). Pedobiologia 43, (2), 1999, s. 145-159..
• Szabla K. Cechy morfologiczno-rozwojowe oraz przeżywalność sadzonek różnych gatunków drzew leśnych w uprawach doświadczalnych na gruntach nieleśnych i leśnych o różnym stopniu degradacji. [W:] Ektomikoryzy. Nowe biotechnologie w polskim szkółkarstwie leśnym (pod red. S. Kowalskiego), CILP, DGLP, Warszawa, 2007, s. 289-336.