Zdrowotność prosa odmiany 'Jagna' uprawianego na glebie bardzo lekkiej w zależności od dawki nawożenia azotowego i nawadniania

• Autorzy: Lemanczyk G.

Warianty tytułu

EN

The health status of true millet cv. 'Jagna' grown on a very light soil depending on dose of nitrogen fertilization and sprinkler irrigation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonego w latach 2005-2006 doświadczenia było określenie wpływu nawodnienia deszczownianego i zróżnicowanej dawki nawożenia azotem (0, 40, 80, 120 kg N•ha-1) na zdrowotność prosa odmiany 'Jagna', uprawianego na glebie bardzo lekkiej. Badania obejmowały ocenę stopnia porażenia korzeni przez kompleks patogenów, podstawy źdźbła przez Oculimacula spp., Rhizoctonia spp. oraz Fusarium spp. i Bipolaris sorokiniana. Na liściach obserwowano nasilenie czerwonej i innych plamistości. Ponadto określano skład gatunkowy grzybów zasiedlających porażone korzenie i podstawę źdźbła. Deszczowanie spowodowało istotny wzrost porażenia korzeni przez kompleks patogenów oraz podstawy źdźbła przez Fusarium spp. i B. sorokiniana. Zdrowotność niedeszczowanego prosa zależała w dużym stopniu od opadów atmosferycznych. Słabsze porażenie przez większość patogenów zanotowano w roku z mniejszą ilością opadów w okresie wegetacji prosa. W miarę zwiększania dawki nawożenia azotowego następował istotny wzrost porażenia korzeni, a także podstawy źdźbła przez Oculimacula spp. Z porażonych korzeni prosa, spośród grzybów patogenicznych izolowano głównie Fusarium spp., zwłaszcza F. solani, F. oxysporum i F. equiseti. Z porażonej podstawy źdźbła izolowano przede wszystkim F. equiseti i B. sorokiniana. Znacznie rzadziej wyodrębniano Rhizoctonia solani i R. cerealis. Techniką PCR potwierdzono, iż R. cerealis i R. solani były sprawcami ostrej plamistości oczkowej, a R. solani także porażenia korzeni.

EN

The aim of the study conducted in the years 2005–2006 was to determine the influence of sprinkler irrigation and four nitrogen fertilization doses (0, 40, 80, 120 kg N·ha-1) on health status of true millet cv. ‘Jagna’ cultivated on a very light soil. Investigations covered estimation of infestation degree with: complex of pathogens on roots and in the case of stem base – Oculimacula spp., Rhizoctonia spp., Fusarium spp. and Bipolaris sorokiniana. On leaves there was observed the intensity of Phyllosticta leaf blight and other necrotic spots. Irrigation caused the significant increase of root rot and stem base infestation with Fusarium spp. and B. sorokiniana. Health status of non-irrigated true millet was dependent mostly on rainfall. Lower intensity of most diseases was noted in the year characterized by lower rainfall amounts during the vegetation period of millet. The higher nitrogen dose resulted in the significant increase of infestation of millet roots and stem base with Oculimacula spp. The pathogenic fungi occurring on infected millet roots were mostly represented by Fusarium spp., especially F. solani, F. oxysporum and F. equiseti. Stem bases showed the occurrence of F. equiseti and B. sorokiniana. Presence of R. cerealis and R. solani in the damaged stem base and R. solani in roots was confirmed with PCR assay.

Słowa kluczowe

PL

zboza; proso zwyczajne; Panicum miliaceum; gleby bardzo lekkie; nawadnianie; deszczowanie; nawozenie azotem; dawki nawozowe; proso Jagna; zdrowotnosc roslin; choroby roslin; choroby grzybowe; czynniki chorobotworcze; grzyby; Fusarium; Bipolaris sorokiniana; Oculimacula; Rhizoctonia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.215-228,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lemanczyk G.

• Katedra Fitopatologii i Mikologii Molekularnej, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Ks.A.Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz

Bibliografia

• Baluk A. Wpływ nawożenia azotowego na porażenie chorobami grzybowymi oraz wysokość i jakość pszenicy. Pr. Nauk. Inst. Ochr. Rośl. 25 (1), 1983, s. 25–62.
• Blaszkowski J., Karczmarczyk S., Podsiadlo C., Tadych M., Madej T., Adamska I. The influence of mineral fertilization and irrigation on the occurrence of leaf lesions, phyllosphere and arbuscular mycorrhizal fungi in four spring cereal species. Mat. II Polsko-Izraelskiej Konf.Nauk. nt. "Gospodarowanie zasobami wodnymi i nawadnianie roslin uprawnych" [Materialsof the 2nd Polish-Israeli Scientific Conference on "Water resources management andirrigation of cultivated plants". Przeglad Naukowy Wydz. Inz. Ksztalt. Srod. 22, 2000,s. 247–257.
• Blaszkowski J., Madej T., Adamska I., Czerniawska B., Tadych M. Effect of water application on plant diseases. Fol. Univ. Agric. Stetin. 193, Agricultura 73, 1999, s. 9–18.
• Colbach N., Saur L. Influence of crop management on eyespot development and infection cycles of winter wheat. Eur. J. Plant Pathol. 104, 1998, s. 37–48.
• Cromey M.G., Butler R.C., Munro C.A., Shorter S.C. Susceptibility of New Zealand wheat cultivars to sharp eyespot. New Zealand Plant Protection 58, 2005, s. 268–272.
• Doyle J.J., Doyle J.L. Isolation of plant DNA from fresh tissue. Focus 12, 1990, s. 13–15.
• Dziamski A., Stypczyńska Z. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na zróżnicowanie morfologiczne dwóch odmian prosa (Panicum miliaceum L.) na glebie bardzo lekkiej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 6, 2009, s. 267–277.
• Dzieżyc J. Rolnictwo w warunkach nawadniania. PWN, Warszawa, 1988, s. 1–415.
• Gill J.S., Sivasithamparam1 K., Smettem K.R.J. Effect of soil moisture at different temperatures on Rhizoctonia root rot of wheat seedlings. Plant and Soil 231, 2001, s. 91–96.
• Herse J. (red.) Proso. W: Szczegółowa uprawa roślin (pr. zbior.). PWN, Warszawa, 1986, s. 172–181.
• Johanson A., Turner H.C., McKay G.J., Brown A.E. A PCR-based method to distinguish fungi of the rice sheath-blight complex, Rhizoctonia solani, R. oryzae and R. oryzae-sativae. FEMS Microbiology Letters 162, 1998, s. 289–294.
• Korbas M. Epidemiologia łamliwości źdźbła pszenicy ozimej w Polsce. Rozprawy Naukowe IOR Poznań 18, 2008, s. 1–68.
• Kurowski T.P., Sadowski T., Adamiak J., Borawska W. Wpływ nawożenia azotem i stosowania fungicydu na nasilenie chorób jęczmienia ozimego. Acta Sci. Pol., Agricultura 3 (2), 2004, s. 97–107.
• Lemańczyk G. Fungal diseases on roots and stem bases of spring rye cultivated in pure stand or in mixtures with other crops. Phytopathologia 53, 2009, s 31–41.
• Lemańczyk G. Occurrence of sharp eyespot in spring cereals grown in some regions of Poland. J. Plant Prot. Res. 50 (4), 2010, s. 505–512.
• Lemańczyk G., Rolbiecki S. Wpływ deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem na zdrowotność prosa odmiany ‘Gierczyckie’ na glebie bardzo lekkiej. Infrastruktura i EkologiaTerenów Wiejskich 6, 2009, s. 279–292.
• Lemańczyk G., Wenda–Piesik A., Wasilewski P. Wpływ uprawy owsa w siewie czystym oraz w mieszankach na jego zdrowotność i wartość przedplonową dla pszenicy ozimej. Fragm. Agron., 72 (4), 2001, s. 65–77.
• Matusinsky P., Mikolasova R., Klem K., Spitzer T., Urban T. The role of organic vs. conventional farming practice, soil management and preceding crop on the incidence of stem-base pathogens on wheat. Journal of Plant Diseases and Protection 115 (1), 2008, s. 17–22.
• Nicholson P., Parry D.W. Development and use of a PCR assay to detect Rhizoctonia cerealis, the cause of sharp eyespot in wheat. Plant Pathol. 45, 1996, s. 872–883.
• Ostromęcki J. Podstawy melioracji nawadniających. PWN, Warszawa, 1973, s. 1–450.
• Pląskowska E. Zdrowotność pszenicy jarej uprawianej w siewie czystym i w mieszaninach odmian. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rozprawa CCXXXVI, 528, 2005, s. 1–142.
• Press H. Praktika selskochozjajstvennych melioracij. Selchozizdat, Moskva (przekład z j. niemieckiego), 1963, s. 1– 408.
• Rolbiecki S., Rolbiecki R., Podsiadło C. Comparison of 'Jagna' true millet response to sprinkler irrigation and nitrogen fertilization under rainfall-thermal conditions of Bydgoszcz and Stargard Szczeciński. Przegląd Naukowy Inż. Kształt Środ. 43 (1), 2009, s. 23–31.
• Rolbiecki St., Rolbiecki R., Rzekanowski C., Grzelak B. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie prosa odmiany 'Jagna' na glebie bardzo lekkiej. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 528, 2008, s. 299–304.
• Sadowski Cz., Żarski J. The influence of irrigation and nitrogen fertilization on the occurrence of fungal diseases on brewing and fodder barley. Genet. Pol. 35 B, 1994, s. 385–389.