Efektywność energetyczna produkcji roślinnej w płodozmianie 4-polowym w zależności od uproszczeń w uprawie roli i poziomu nawożenia mineralnego

• Autorzy: Bujak K , Frant M. , Harasim E.

Warianty tytułu

EN

Energy efficiency of crop production in a four-field rotation as affected by reduced tillage systems and fertilization levels

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2003-2006, w drugiej rotacji płodozmianu 4-polowego (ziemniak++ – pszenica jara – groch siewny – pszenica ozima), badano wpływ trzech sposobów uprawy roli (tradycyjny, częściowo uproszczony, uproszczony) i dwóch poziomów nawożenia mineralnego (średnio rocznie w rotacji 167,5 kg NPK ha-1 i zwiększony o 50%) na efektywność energetyczną produkcji roślinnej. W ocenie efektywności zastosowano rachunek ciągniony. Stwierdzono, że wskaźniki oceny energetycznej zależały bardziej od gatunku rośliny uprawnej niż od badanych czynników agrotechnicznych. Najwyższą efektywnością nakładów wyróżniła się uprawa zbóż (zwłaszcza pszenicy ozimej) i grochu, a najniższą produkcja ziemniaka. W przypadku zbóż uprawa uproszczona powodowała obniżenie wskaźnika efektywności energetycznej o 3-18%. Podobnie na zwiększenie poziomu nawożenia mineralnego reagowały zboża i groch. Natomiast częściowe uproszczenie uprawy roli pod pszenicę jarą i pełne uproszczenie jej pod groch było nieco efektywniejsze od stosowania klasycznej uprawy płużnej.

EN

In the years 2003-2006, three tillage systems (conventional, partially reduced and reduced) and two fertilization levels (167.5 kg NPK/ha/year and increased by 50%) were compared for their effect on energy efficiency of crop production in the second cycle of a four-field rotation (potatoes++ – spring wheat – field peas – winter wheat). Energy efficiency was based on calculating rolling costs. Cereals, winter wheat in particular, and field peas gave the highest while potatoes the lowest energy efficiency values. Reduced tillage in cereals caused a decrease of 3-18% in the energy efficiency index. Cereals and peas responded in a similar manner to increased NPK fertilization. Conversely, reduced tillage applied to spring wheat and fully reduced tillage used for peas were more energy efficient than conventional tillage.

Słowa kluczowe

PL

produkcja roslinna; plodozmian czteropolowy; efektywnosc energetyczna; uprawa roli; nawozenie mineralne; poziom nawozenia; rolnictwo zrownowazone; uprawa uproszczona

EN

plant production; crop rotation; energy efficiency; soil tillage; mineral fertilization; fertilization level; sustainable agriculture; simplified tillage

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2010
• Tom: 15
• Numer: 1[177]
• Opis fizyczny: s.23-31,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bujak K

• Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Frant M.

autor

Harasim E.

Bibliografia

• Anuszewski R., 1987. Metoda oceny energochłonności produktów rolniczych. Zag. Ekon. Roln., 4, 16-26.
• Dzienia S., Sosnowski A., 1990. Uproszczenia w podstawowej uprawie roli a wysokość nakładów energii. Fragm. Agron., 3, 71-79.
• Dzienia S., Zimny L., Weber R., 2006. Najnowsze kierunki w uprawie roli i technice siewu. Fragm. Agron., 2, 227-241.
• Gawrońska-Kulesza A., 1997. Systemy i metody uprawy roli. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 439, 185-193.
• Gonet Z., 1991. Metoda i niektóre wyniki badań energochłonności systemów uprawy roli. Fragm. Agron., 2, 7-18.
• Gonet Z., Zaorski T., 1988. Energochłonność orki w różnych warunkach glebowych. Pam. Puł., 91, 137-152.
• Harasim A., 2002. Kompleksowa ocena płodozmianów z różnym udziałem roślin zbożowych i okopowych. Monogr. Rozpr. Nauk., IUNG Puławy, 1, 1-89.
• Harasim A., 2006. Przewodnik ekonomiczno-rolniczy w zarysie. IUNG – PIB Puławy.
• Kuś J., Krasowicz S., Harasim A., 1988. Porównanie zmianowań z różnym udziałem zbóż na tle zróżnicowanej uprawy roli i nawożenia w wieloletnim doświadczeniu polowym w Grabowie. V. Efektywność energetyczna. Pam. Puł., 92, 119-132.
• Osadcij V.K., 1989. Energeticeskaja i ekologiceskaja ocenki technologij zemledlija. Tech. Siel. Choz., 3, 11-12.
• Praca zbiorowa, 1990. Katalog norm i normatywów. SGGW Warszawa.
• Smagacz J., 2006. Ocena produkcyjno-ekonomiczna różnych systemów uprawy roli. Probl. Inż. Roln., 1, 55-62.
• Wielicki W., 1986. Analiza porównawcza energochłonności roślin rolniczych. Rocz. Nauk Roln., C, 77(3), 183-190.
• Wielicki W., 1989. Analiza efektywności energetycznej w rolnictwie. Post. Nauk Roln., 1, 69-86.
• Wielicki W., 1990. Energochłonność produkcji roślinnej. Służba Rolna, 1-2, 1-6.
• Włodek S., Pabin J., Biskupski A., Kaus A., 1999. Skutki uproszczeń uprawy roli w zmianowaniu. Fol. Univ. Agric. Stein. 195, Agricultura, 74, 39-45.
• Wójcicki Z., 1983. Problemy materiałochłonności produkcji rolniczej. Rocz. Nauk Roln., C, 83(20), 41-61.