Procesy erozji i agradacji na uregulowanym odcinku rzeki Czarna Nida

• Autorzy: Bak L. , Michalik A.

Warianty tytułu

EN

Processes of erosion and aggradation within the regulated section of the Czarna Nida river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem prezentowanych badań jest określenie zmian morfologicznych na „uregulowanym” odcinku rzeki Czarna Nida, spowodowanych czterema wezbraniami. Na odcinku tym wykonano pomiary geometrii dwunastu przekroi poprzecznych po przejściu fal wezbraniowych, składu uziarnienia materiału dennego oraz prędkości przepływu. Oceniono zmiany warunków hydrodynamicznych, mających decydujący wpływ na objętość transportowanego materiału dennego, rozmycie skarp i tym samym na kształt koryta. Oceniono objętość materiału zakumulowanego w obrębie koryta i równiny zalewowej oraz pochodzącego z erozji skarp. Objętość transportu rumowiska została obliczona równaniem Ackersa i White’a. Stwierdzono, że procesem mającym największy wpływ na transformacje koryta jest depozycja, a usunięcie wyspy śródkorytowej może wpłynąć na rozmieszczenie stref erozji i sedymentacji w korycie.

EN

The main goal of the presented research was to determine the morphological changes in the "regulated" section of the Czarna Nida River caused by four freshets. The surveying measurements of twelve cross-sections, bed material composition and stream velocity were carried out. The changes of the hydrodynamic conditions, having a decisive impact on the intensity of transported material, bank erosion and thus on the channel shape were estimated. The volume of material accumulated within the channel and flood plains and derived from bank erosion was estimated. The Ackers and White- equation was used to calculate the volume of transported material. It was found that the greatest impact on the river channel transformation has the deposition of material.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; rzeka Czarna Nida; regulacja rzek; wezbrania wod; koryta rzeczne; zmiany morfologiczne; erozja denna; erozja boczna; material denny; akumulacja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: 08/1
• Opis fizyczny: s.179-189,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bak L.

• Katedra Geotechniki i Inżynierii Wodnej, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Kielce

autor

Michalik A.

Bibliografia

• Ackers P., White W. R. Sediment transport – New approach and analysis. J. Hydr. Div. ASCE 99, HY11, 1973.
• Brice J. C. Stream channel stability assessment. Rep. of Transp., Washington D.C., 1982.
• Dąbkowski L., Skibiński J., Żbikowski A. Hydrauliczne podstawy projektów wodnomelioracyjnych. PWRiL, Warszawa 1982.
• Kondolf G. M. Hungry water: effects of dam and Ravel mining on river channels. Environ. Manag, 21, 1997, s. 533–551.
• Kościelniak J. The influence of river training on mountain channel changes (Polish Carpatian Mountains). Geomorphology, 2007 s. 166–181.
• Kościelniak J. Zmiany funkcjonowania górskich systemów korytowych w wyniku przeprowadzonych regulacji hydrotechnicznych. W Błaszkiewicz M., Gierszewski P. Rekonstrukcja I prognoza zmian środowiska przyrodniczego w badaniach geograficznych. Prace Geogr. IGi Pz PAN, 2004, s. 187–207.
• Odgaard A. J. Flow and bed topography in an alluvial channel bend. J. Hyd.Eng., 110(4), 1984,s. 521–536.
• Rzepa C. Wpływ denudacji na chemizm wód w zlewni Czarnej Nidy w Górach Świętokrzyskich, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1992, s. 11–75.
• Strużyński A., Wyrębek M. Modelowanie wpływu kanału ulgi ze zbiornika pińczowskiego na procesy hydromorfologiczne w uregulowanym odcinku rzeki Nidy. Nauka Przyr. Technol., 3, 3, 2009.
• Thorne C. R. Bend scour and bank erosion on the meandering Red River, Louisiana. Lowland Floodplain Rivers: Geomorphologic Perspectives, John and Wiley & Sons Ltd, 1992, s. 97–101.