Ocena skutków awarii zapory ziemnej zbiornika retencyjnego w Przeczycach

• Autorzy: Machajski J.

Warianty tytułu

EN

The analysis of consequences of Przeczyce reservoir earth dam failure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono analizę skutków hipotetycznego przerwania zapory ziemnej zbiornika retencyjnego Przeczyce na rzece Czarna Przemsza (woj. śląskie). Pracę podzielono na dwie zasadnicze części. W pierwszej przeanalizowano proces rozmycia namywanej zapory zbiornika Przeczyce; wykorzystano przy tym program o nazwie Dam-Breach, przyjmując jako prawdopodobną przyczynę przelanie się wody ponad koroną zapory. Określono czas trwania rozmycia korpusu zapory, parametry wyrwy oraz wielkość wypływu. W części drugiej poddano analizie warunki przemieszczania się hipotetycznej fali powodziowej doliną rzeki Czarna Przemsza, wykorzystując w tym celu program o nazwie Dam-Break. Określono prędkość i czas przebiegu fali wezbraniowej. Wyniki obliczeń zestawiono w tabelach, a biorąc pod uwagę czas dobiegu fali, wyznaczono również potencjalne strefy zagrożenia. Opierając się na wykonanych obliczeniach, zaproponowano dla terenów leżących wzdłuż trasy przebiegu fali powodziowej wywołanej hipotetycznym przerwaniem zapory, system informowania i ostrzegania o możliwym zagrożeniu.

EN

Paper presents the analysis of consequences of hypothetical breach of Przeczyce storage reservoir earth dam, located on Czarna Przemsza river (Silesia). The studies were divided on two essential parts. In the first one the process of dam body wash-out applying computer program Dam-Breach has been analysed, assuming dam crest overflow as probable cause of failure. Time duration of dam body washing out, breach parameters and outflow have been determined. In the second part the conditions of hypothetical flood wave routing along the river Czarna Przemsza valley have been analysed applying computer program Dam-Break. Velocity and flood wave passage time have been determined. Results of calculations have been plotted on topographic maps, on which the potential threat zones related to time of wave reach to an analysed cross-section have been marked too. On the basis of calculations, for area located along the flood wave course caused by a hypothetical dam failure, the information and warning system has been proposed.

Słowa kluczowe

PL

budowle hydrotechniczne; zbiorniki retencyjne; zbiornik Przeczyce; zapory ziemne; awarie; skutki; fale powodziowe; propagacja fali powodziowej; badania symulacyjne

EN

hydrotechnical construction; retention reservoir; Przeczyce Reservoir; earth dam; failure; consequence; flood wave; flood wave propagation; simulation research

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.35-44,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Machajski J.

• Instytut Geotechniki i Hydrotechniki, Politechnika Wrocławska, ul.Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

Bibliografia

• Fiedler K. (red.), 2007. Awarie i katastrofy zapór – zagrożenia, ich przyczyny i skutki oraz działania zapobiegawcze. IMGW Warszawa.
• Katopades N., Strelkoff T. 1978, Computing of Two-Dimensional Dam-Break Flood Waves. J. Hydraul. Divis. 9, 1269–1288
• Kocyan J., 1969. Monografia zbiornika w Przeczycach. Inst. Gospodarki Wodnej Warszawa.
• Kubrak J., Ordyniec Z. 1999. Prognoza fali powodziowej powstałej w następstwie symulowanego uszkodzenia ziemnej zapory czołowej zbiornika „Jeziorsko” na Warcie i zbiornika „Domaniów” na Radomce. Mat. VIII Konf. Technicznej Kontroli Zapór. Zakopane – Kościelisko, 195–206.
• Machajski J., 2001. Analiza skutków przerwania zapory zbiornika retencyjnego Sosnówka na potoku Czerwonka. Mat. XXI Ogólnopol. Szkoły Hydrauliki, Sasino, 17–21 IX, 67–71.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie. Dz.U. Nr 86, poz. 579.
• Sawicki J., 1998. Przepływy ze swobodną powierzchnią. PWN Warszawa.
• Szydłowski M. (red.), 2003. Matematyczne modelowanie hydraulicznych skutków awarii zapór wodnych. Monografie Komit. Gosp. Wodnej PAN 22, Warszawa.