Wpływ rolnictwa oraz gospodarki wodnej na różnorodność krajobrazową w dolinie Baryczy

• Autorzy: Tokarczyk-Dorociak K. , Szewranski S. , Zmuda R.

Warianty tytułu

EN

The influence of agriculture and water balance on the landscape variety of the Barycz valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W średniowieczu płaskie i bagniste dno doliny Baryczy zaczęto wykorzystywać do zakładania stawów rybnych. Pierwsze stawy rybne zostały założone prawdopodobnie już w połowie XII wieku przez zakon Cystersów. Rozpoczęte w ten sposób użytkowanie doliny Baryczy przez człowieka zapoczątkowało powstanie unikalnego krajobrazu, złożonego z mozaiki stawów, pól uprawnych, kompleksów leśnych i osad ludzkich. Budowanie stawów rybnych to także początek prac melioracyjnych w dolinie Baryczy. Regulacje koryta rzeki, budowanie jazów na rzece oraz system zasilania stawów w wodę zmieniły zupełnie pierwotny charakter rzeki i jej doliny. W artykule przeanalizowano wpływ dwóch czynników antropogenicznych - rolnictwa oraz gospodarki wodnej na różnorodność krajobrazową doliny Baryczy. Na rolnictwie spoczywa znaczna część odpowiedzialności za kształtowanie środowiska, zachowania jego walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz zasobów naturalnych. Drugim elementem omawianym w artykule są warunki wodne, które w przypadku doliny Baryczy stanowią o walorach przyrodniczych i krajobrazowych i dlatego ich ochrona oraz racjonalne wykorzystanie (szczególnie z uwagi na ujemny bilans wodny) będą decydowały o skuteczności ochrony tego terenu.

EN

In medieval times the flat and marshy bottom of the Barycz valley was used to create fish ponds. The first ones were established probably as early as in the XII century by the Order of Cistercians. The human use of the valley which began caused a unique mosaic landscape, consisting of ponds, farming fields, forest complexes and human settlements to develop. Building the fish ponds was also the beginning of reclamation in the valley area. Adjusting the riverbed, building weirs on the river and the augmentation system changed the area's initial form completely. The article analyzes the influence of two anthropogenic factors, agriculture and water balance, on the landscape variety of the Barycz Valley. Farming is highly responsible for shaping the environment, maintaining natural and landscape quality and protecting natural resources. The other element considered in the article are the water conditions, which define the landscape quality of the area. Their protection and rational use will determine the effectiveness of protecting the whole area.

Słowa kluczowe

PL

dolina Baryczy; roznorodnosc krajobrazu; ksztaltowanie krajobrazu; czynniki antropogeniczne; rolnictwo; gospodarka wodna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 10
• Opis fizyczny: s.187-196,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tokarczyk-Dorociak K.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Plac Grunwaldzki 24a, 50-375 Wrocław

autor

Szewranski S.

autor

Zmuda R.

Bibliografia

• Drabiński A., 1980, Rola stawów rybnych w gospodarce wodnej zlewni Baryczy. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, Melioracja XXII, 122, s. 169–181.
• Kotowski W., 2003, Łąki półnaturalne, pastwiska ekstensywne, użytki przyrodnicze. Biblioteczka KPR. MRiRW, Warszawa.
• Ranoszek E., Ranoszek W., 2004, Park Krajobrazowy Dolina Baryczy. Przewodnik przyrodniczy. Wydawnictwo Gottwald, Milicz, s. 192.
• Szewrański Sz., 2008, Kształtowanie przestrzeni rolniczej na obszarze Doliny Baryczy. [w:] Lubaczewska S., Tokarczyk-Dorociak K. (red.) Ochrona przyrody i krajobrazu Doliny Baryczy (wskazówki do planowania przestrzennego). Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody„pro Natura”, s. 9–24.
• Żmuda R., 2008, Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych. [w:] Lubaczewska S., Tokarczyk- Dorociak K. (red.) Ochrona przyrody i krajobrazu Doliny Baryczy (wskazówki do planowania przestrzennego). Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, s. 25–35.
• Szumański M., Giedych R., 2003, Krajobraz w aktualnych systemie planowania przestrzennego. Krajobraz z paragrafem. Zeszyt 7, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Żarska B., 2005, Ochrona krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Żarska B., 2006, Modele ekologiczno-przestrzenne i zasady kształtowania krajobrazu gmin wiejskich. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Żelazo J., Popek Z., 2002, Podstawy regulacji rzek. Wydawnictwo SGGW, Warszawa Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dz.U. Nr 80, poz. 717.
• Dubicki A. (red.), 2002, Zasoby wodne w dorzeczu górnej i środkowej Odry w warunkach suszy. IMGW, Warszawa.