Porównanie potrzeb wodnych buraka cukrowego określonych przez sumę opadów oraz liczbę dni z opadem

• Autorzy: Dmowski Z. , Dziezyc H. , Chmura K.

Warianty tytułu

EN

Comparison of water needs of sugar beet determined by precipitation total and number of days with rainfall

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dane dotyczące plonu buraków cukrowych pochodziły ze Stacji Oceny Odmian położonych w południowo-zachodniej Polsce. Stosując metodę regresji wielorakiej z interakcjami zbudowano modele plonu korzeni i liści buraka cukrowego a także procentowej zawartości cukru w korzeniach, w których zmiennymi objaśniającymi była suma opadów w okresie kwiecień-czerwiec i lipiec-wrzesień lub liczba dni z opadem w ww. okresach. Optymalnym dla uzyskania najwyższych plonów korzeni buraka okazał się układ czynników: opad kwiecień-czerwiec 222 mm (najwyższy badany) i opad lipiec-wrzesień - 260 mm (nieco wyższy od średniej). W przypadku liczby dni z opadem optymalne wartości to - 35 dni w okresie IV-VI (wartość niższa od średniej) i 50 dni w okresie VII-IX (wartość bliska maksymalnej badanej). Plon korzeni był najniższy przy najniższych badanych wartościach sum opadów w obydwu okresach (122 i 152 mm) a także w przypadku, gdy najwyższej liczbie dni z opadem okresu wiosennego (46) towarzyszyła niska liczba dni z opadem okresu letniego (33). Dla plonu liści najkorzystniejszym układem czynników okazały się maksymalne badane sumy opadów zarówno okresu wiosennego jak i letniego (odpowiednio 222 mm i 322 mm) oraz maksymalna liczba dni z opadem w obu tych okresach (46 i 55). Najmniej korzystnymi układami zarówno dla modelu z sumami opadów jak i modelu z liczbą dni z opadem okazały się wartości najwyższe zmiennych objaśniających w okresie IV-VI (odpowiednio 222 mm oraz 46 dni) i najniższe (odpowiednio 122 mm i 33 dni) w okresie VII-IX. Zawartość cukru w korzeniach buraków cukrowych była największa przy niskich (149 mm) opadach wiosennych i minimalnych opadach okresu letniego (152 mm). Optymalna z punktu widzenia tego parametru plonu liczba dni z opadem w okresie IV-VI to 46 dni (maksymalna badana) i w okresie VII-IX - 33 dni (minimalna badana). Zawartość cukru była natomiast najmniejsza przy najniższych opadach okresu wiosennego i najwyższych okresu letniego oraz maksymalnej liczbie dni z opadem w tych okresach.

EN

The data on sugar beet yield were taken from Stations of Cultivar Assessment situated in south-west Poland. Using the method of multiple regression with interactions, models of root and leaf yield and sugar content percentage were constructed, where the independent variables were precipitation total in the periods April-June and July-September or the number of days with rainfall in the stated periods. The optimum for obtaining highest yields of beetroots proved to be the set of factors: rainfall April-June 222 mm (the highest studied) and rainfall July- September 260 mm (a bit higher than average). As regards the number of days with rainfall, the optimum values were 35 days in the period IV-VI (values lower than average) and 50 days in VII-IX (value close to the maximal studied). The yield of roots was lowest with the lowest precipitation totals in both the periods (122 and 152 mm), and also when the highest number of days with rainfall in the spring season (46) was accompanied by low number of days with rainfall in the summer period (33). For the yield of leaves the best set of factors proved to be the maximum precipitation totals studied, both those of the spring and summer period (222 and 322 mm, respectively) and the maximum number of days with rainfall in both the periods (46 and 55). The least favorable sets, both for the model with precipitation total and the one with number of days with rainfall, proved to be the highest values of the independent variables in the period IV-VI (222 mm and 46 days, respectively), and the lowest (122 mm and 33 days, respectively) in the period VII-IX. Sugar content in sugar beetroots was highest with low (149 mm) spring precipitation and minimum summer precipitation (152 mm). The optimum, from the point of view of that parameter, number of days with rainfall in IV-VI was 46 days (maximal studied) and in VII-IX – 33 days (minimal studied). However, sugar content was smallest with lowest precipitation of the spring period and highest of the summer period, and maximum number of days with rainfall in both the periods.

Słowa kluczowe

PL

buraki cukrowe; potrzeby wodne; burak cukrowy Alyssa; burak cukrowy Kujawska; burak cukrowy Lupus; burak cukrowy Tristan; burak cukrowy Elan; burak cukrowy Kasandra; burak cukrowy Leo; burak cukrowy Dojana; burak cukrowy Saskia; burak cukrowy Diadem; burak cukrowy Cordelia; burak cukrowy Nilla; burak cukrowy Kutnowska; plonowanie; plon korzeni; liscie buraczane; zawartosc cukru; czynniki plonowania; opady atmosferyczne; suma opadow; liczba dni z opadami

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.183-192,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dmowski Z.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław

autor

Dziezyc H.

autor

Chmura K.

Bibliografia

• Dzieżyc J., Nowak L., Panek K. Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 314, 1987, s. 11-33.
• Niedbała G., Przybył J. Sęk T. Prognozowanie zawartości cukru w korzeniach buraka cukrowego z wykorzystaniem technik regresyjnych i neuronowych. Inżynieria Rolnicza, 2 (90), 2007, s. 225-234.
• Nowak L. Nawadnianie roślin okopowych w Nawadnianie roślin pod red. Stanisława Karczmarczyka i Lecha Nowaka. PWRiL, 2006, s. 367-381.
• Panek K. Opad w Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin pod red. Józefa Dzieżyca. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa – Wrocław, 1993, s. 149-192.
• Potrzeby wodne roślin uprawnych. Praca zbiorowa pod red. Józefa Dzieżyca, PWN Warszawa, .1989. ss. 420.
• Wiśniewski W. Wymagania klimatyczne w Produkcja buraka cukrowego pod redakcją I. Gutmańskiego, PWRiL Poznań, 1991, s. 71-83.