Hydromorfologiczna waloryzacja rzeki Bystrzycy

• Autorzy: Medwecka-Szklanna M. , Krzeminska A. , Dzikowska A.

Warianty tytułu

EN

Hydromorphological valorization of the Bystrzyca river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Waloryzacja hydromorfologiczna zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną jest elementem wspierającym biologiczną ocenę stanu ekologicznego wód powierzchniowych. Stan ekologiczny rzek związany jest z liczebnością i różnorodnością występujących w nich gatunków. Bioróżnorodność środowiska wodnego uzależniona jest od zmian zachodzących we właściwościach ekosystemu rzecznego, co w dużej mierze związane jest z przekształceniami koryt rzecznych. W artykule przedstawiono wyniki hydromorfologicznej waloryzacji fragmentu rzeki Bystrzycy poniżej zbiornika Mietkowskiego wraz z jej starym korytem. Analizie poddano sztucznie wybudowany kanał zrzutowy odprowadzający wodę ze zbiornika (1,4 km), dawne koryto rzeki (2,2 km), które prowadziło wodę przed wybudowaniem zapory wodnej oraz odcinek rzeki po połączeniu nowego fragmentu ze starym korytem Bystrzycy (1,4 km). Łącznie przeanalizowano 25 odcinków rzeki po 200 m każdy. Stopień naturalności poszczególnych fragmentów rzeki oceniono na podstawie metodyki Ilnickiego i Lewandowskiego. Kryteria oceny ekologicznej uwzględniły morfologię koryta, hydrologię cieku, jakość wody, zadrzewienie koryt rzecznych, roślinność wodną i roślinność skarp, ukształtowanie strefy przybrzeżnej oraz sposób użytkowania doliny. Z przeprowadzonych badań wynika, że wraz z oddalaniem się od zbiornika wodnego wzrasta kategoria naturalności rzeki Bystrzycy. Odcinki przynależące do dawnego koryta rzeki zakwalifikowano do III kategorii naturalności, natomiast kanał odprowadzający wodę ze zbiornika (obecnie stanowiący integralną część rzeki Bystrzycy) w 71% zaliczono do niskiej IV kategorii. Po połączeniu ze starym korytem rzeki wzrasta wartość ekologiczna cieku, poszczególne odcinki należą do III (42%), II (29%) i I (29%) kategorii naturalności. Poniżej, w km 43+000 rzeka jest już w niewielkim stopniu przekształcona antropogenicznie, co wpływa dodatnio na jej wartość krajobrazową i ekologiczną terenu.

EN

Hydromorphological valorization according to Water Framework Directive is an element of support biological evaluation of surface water’s ecological state. Ecological state of rivers is connected with number and diversity of species that live in them. Biodiversity of aqueous environment is depended on changes occurring in the river environment characteristics what is mostly connected with riverbeds conversions. In this article present the results of hydromorphological valorization of section of The Bystrzyca River below Mietkowskie Lake together with its old bed. Artificially built drop channel that carries away water from the reservoir (1,4 km), old riverbed (2,2 km) which had conducted water before the dam was built and the section of river that was created by the connection of new section with The Bystrzyca old riverbed were analysed (1,4 km). The analyzed a total of 25 sections of river, 200 meters each. The naturalness degree of individual sections was evaluated on the basis of Ilnicki and Lewandowski methodology. Ecological evaluation criteria have taken into consideration riverbed morphology, river hydrology, water quality, tree cover, aquatic and banks vegetation, riparian zone and the valley land management. From conducted research follows that with increasing the distance from the reservoir the naturalness category of The Bystrzyca River rises. The sections belonging to the old river bed was classified as III category naturalness, however channel that carries away water from the reservoir (now an integral part of the Bystrzyca river) in 71 % include to low IV category. After connection with old riverbed the ecological value of the river rises – the individual sections belong to III (42 %), II (29%) and I (29%) naturalness category. Below, in km 43+000 the river is conversed by human to a small extent, which influences favorably on its higher landscape and ecological value of the area.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; rzeka Bystrzyca; waloryzacja hydromorfologiczna; stopien naturalnosci

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: 08/2
• Opis fizyczny: s.15-25,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Medwecka-Szklanna M.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław

autor

Krzeminska A.

autor

Dzikowska A.

Bibliografia

• Adynkiewicz-Piragas M. Hydromorfologiczna ocena cieków wodnych w krajach Unii Europejskiej jako element wspierający ocenę ekologicznego stanu rzek zgodnie z wymogami RamowejDyrektywy Wodnej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich nr 4/3/2006, PANOddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, Kraków 2006, s. 7–15.
• Allan J. D. Ekologia wód płynących. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1998, s. 450.
• Czamara W., Kurek W., Orzechowska E., Wojarnik K. Wpływ zbiornika Mietków na środowisko przyrodnicze doliny Bystrzycy, Konferencja naukowo-techniczna: eksploatacja i oddziaływanie dużych zbiorników nizinnych na przykładzie zbiornika wodnego Jeziorsko, Uniejów,20–21 maja 1999, Stow. Inż. I Techn. Wod. I Melior., Okręg. Dyr. Gosp. Wod. w Poznaniu,Akad. Roln., Poznań 1999, s. 131–141.
• Ilnicki P., Lewandowski P. Ekomorfologiczna waloryzacja dróg wodnych Wielkopolski. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 1997, s. 126.
• Ilnicki P., Lewandowski P., Olejnik M., Metody hydromorfologicznej oceny rzek stosowane w Europie przed i po ustanowieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej, Gospodarka Wodna nr 10/2008.
• Ocena stanu czystości rzek na terenie województwa dolnośląskiego w 2009 roku. Monitoring Jakości Wód Powierzchniowych. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Wrocław 2010, s. 25.
• Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski 2007. [online], http://mapa.kzgw.gov.pl/, [dostęp 21.04.2010].
• Stan środowiska woj. dolnośląskiego w 2008 roku. Raporty o stanie środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• Standardowy formularz danych NATURA 2000. PLB20004 [online] http://natura2000.gdos.gov.pl /natura2000/dane/pdf/pl/PLB020004.pdf [dostęp 22.05.2010].
• Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry – Diagnoza stanu…2002. [online], http://www.wbu.wroc.pl/pliki/D_6_PRZYRODNICZA.pdf [dostęp 22.05.2010].
• Żelazo J., Popek Z. Podstawy renaturyzacji rzek, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002, s. 319.