Wykorzystanie pomiarów niwelacyjnych w modelowaniu warunków górniczo-geologicznych na obszarze LGOM

• Autorzy: Sudol E.

Warianty tytułu

EN

Using the leveling measurement in modeling of mining and geological parameters on LGOM area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skomplikowana budowa geologiczna spotęgowana dodatkowo występowa­niem licznych zaburzeń tektonicznych struktury, a także wpływem wstrząsów sejsmicz­nych oraz robót strzałowych powoduje, że laboratoryjnie wyznaczone właściwości próbek skalnych wykorzystywane w modelowaniu MES mogą odbiegać od właściwości górotworu. W pracy przedstawiono sposób interpretacji fizycznego modelu MES górotworu w opar­ciu o pomiary niwelacji precyzyjnej oraz analizę odwrotną. Fizyczny model górotworu określono, bazując głównie na wynikach badań laboratoryjnych właściwości skał tworzą­cych górotwór. Ze względu na dużą niejednorodność zarówno litologiczną, fizyczno- mechaniczną, jak i tektoniczną górotworu LGOM zaproponowano zastosowanie analizy wstecz. Polega ona na wprowadzeniu poprawek do laboratoryjnie wyznaczonych współ­czynników skał wyznaczonych na podstawie dopasowania obliczonego modelu do wyni­ków pomiarów niwelacyjnych. Uzyskane rezultaty analiz wykorzystane zostaną do określenia efektywności modelowania MES oraz przyczynią się do rozpoznania mechanizmu deformacji pionowych powierzch­ni górotworu w niejednorodnych strefach tektonicznych.

EN

Deformation analysis of mines area includes geometrical analysis and physical interpretation. The most critical problem in modeling and predicting deformations is to obtain real characteristics of material because of very different rock - mass properties and tectonic activity. This paper present the method of interpretation of physical finite element method's mod­eling by using precise leveling and back analysis. Physical model was built by using la­boratory research of parameters characterizing rock - mass properties. Using the back analysis the material parameters of the observed area can by correcting by using the re­sults of precise leveling. The analysis permits to identify the deformation mechanism and to verify the in-situ pa­rameters and explain the cause of deformation in case of irregular behavior of area.

Słowa kluczowe

PL

Legnicko-Glogowski Okreg Miedziowy; deformacja gorotworu; metoda elementow skonczonych; modelowanie numeryczne; nieciaglosci tektoniczne; pomiary niwelacyjne; sieci neuronowe sztuczne; tereny gornicze; warunki gorniczo-geologiczne; budowa geologiczna

EN

finite element method; Legnica-Glogow Copper Mining District; artificial neural network; geological condition; geological structure; levelling measurement; mining area; mining condition; numerical modelling; rock mass deformation; tectonic discontinuity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum
• Rocznik: 2009
• Tom: 08
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.13-22,rys.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sudol E.

• Politechnika Wrocławska, Pl.Teatralny 2, 50-051 Wrocław

Bibliografia

• Bielawa K., Motowidło A., 1990. Wycieczka IV - Strefa uskoku Głównego Rudnej w kopalni Rudna, Materiały Sesji „Problemy Tektoniki LGOM", Lubin.
• red. Butra J., Kicki J., 2003. Ewolucja technologii eksploatacji złóż rud miedzi w polskich kopal­niach, Kraków.
• Cyrul T., 1999. Zachowanie pokrytyczne skał w profilu litotlogicznym złoża LGOM, Rudy i Metale Nieżelazne 1999 nr 12.
• Kijewski P., Lis J., 1981. Mechaniczne własności piaskowców białego spągowca. Rudy i Metale. 1981, nr 4.
• Kłeczek Z., 1994. Geomechanika górnicza, Katowice
• Kunsz N., 1980. Analiza własności fizykochemicznych skał na tle rozwoju litologicznego w monoklinie przedsudeckiej, Politechnika Śląska, Gliwice.
• Mizerski W., 2002. Geologia Polski dla geografów,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Monografia KGHM Polska Miedź SA, Lubin, 1996.
• Mróz Z., Nawrocki P., 1989. Deformation and stability of an elasto-plastic softening pillar. Rock Mechanics and Rock Enginieering. Vol 22. Springer - Verlag.
• Pietruszczak S. Mróz Z., 1980. Numerical Analysis of Elastic-Plastic Compression of Pillars Accounting for Material Hardening and Softening. Int. J. Rock Mech. Min. Sci. & Geomech. Abstr. Vol.17, Pergamon Press Ltd.
• Siriwardane H.J., 1985. A numerical procedure for predictin of subsidence caused by longwall mining, 5th Conf. on Numerical Methods in Geomechanics, Nagoya 1985.
• Szostak-Chrzanowski A., Chrzanowski A., Massiera M., 2005. Use of deformation monitoring results In solving geomechanical problems - case studiem, Elsevier, Engineering Geology, 79, 3-12.
• Szostak-Chrzanowski A., Ortiz E., Chrzanowski A., 2006. Integration of in - situ data with modeling of ground subsidence in oil fields, 2006, Geokinematischer Tag, Heft 2006-1, 416-426.
• Szostak-Chrzanowski A., Massiera M., Chrzanowski A., 2007. Analysis of deformations of large earth dams, Journal of Applied Geodesy, 1, 81-89.
• Szostak-Chrzanowski A., Chrzanowski A., Deng N., Bazanowski M., 2008. Design and analysis of multi - sensor deformation detection system, Journal of Applied Geodesy, 2, 205-211.
• Tajduś A., Całka M., 2002. O możliwości powstawania pionowych rozwarstwień stropu nad wyrobiskami komorowymi w LGOM, XXV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu (referat w formacie MS Word).
• Tajduś K., 2008. Określenie wartości parametrów odkształceniowych górotworu uwarstwionego w rejonie wpływów eksploatacji górniczej, praca doktorska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie.
• Walaszczyk J., Barnat A., Hachaj S., 1999. Fizyczny model obliczeniowy MES w odniesieniu do warunków górniczo-geologicznych LGOM, XXII Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu, Wrocław, 281-289.
• Zagrajek T., Krzesiński G., Marek P., 2006. Metoda elementów skończonych w mechanice konstrukcji, Warszawa.
• Zorychta A., 2000. Wpływ czynników geotechnicznych na zagrożenie tąpaniami w kopalniach LGOM, Cuprum: Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud.
• Zorychta A., 2001. Wpływ zaburzeń uskokowych na kształtowanie się zagrożenia tąpaniami w kopalniach LGOM, Cuprum: Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud.