PL
Na podstawie wyników badań osadów ściekowych składowanych w latach 1994-2003 na terenie Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Reczu, które wykazały silnie ograniczone możliwości bezpośredniego ich stosowania, podjęto próbę uzdatnienia osadów na drodze kompostowania. Głównym celem przeprowadzenia procesu kompostowania było obniżenie ponadnormatywnych zawartości metali ciężkich (zwłaszcza Ni, Cu, Zn), przez dodatek materiałów strukturotwórczych. Kompostowanie prowadzono przez okres 7 i 8 miesięcy w dwóch pryzmach kompostowych. W próbkach kompostu oznaczono zawartość metali ciężkich (Zn, Cu, Cd, Cr, Fe, Ni, Pb, Hg). W przeprowadzonych badaniach kompost „wiosenny” z osadów ściekowych i dodatków organicznych, charakteryzował się wyższymi średnimi zawartościami Cu, Cr, Zn i Hg. Natomiast koncentracja Pb była wyższa w kompoście „jesiennym”, a Ni i Cd kształtowała się na zbliżonym poziomie w obu kompostach. Wszystkie badane metale ciężkie, w obu uzyskanych z osadów ściekowych kompostach występowały w wyższych stężeniach niż w kompostach uzyskanych przez innych badaczy. Jednak zawartość metali ciężkich w uzyskanych kompostach uległa wyraźnemu obniżeniu w porównaniu z ich zawartością w użytym do kompostowania ustabilizowanym i odwodnionym osadzie ściekowym (30-50%). Po przeprowadzonych badaniach można stwierdzić, że ograniczenie nadmiernie wysokich koncentracji metali ciężkich w osadach ściekowych z Miejskiej oczyszczalni ścieków w Reczu i kompostach powstałych na ich bazie można uzyskać jedynie poprzez zwiększenie skuteczności podczyszczania ścieków pogalwanicznych, bądź zmniejszenie ich udziału w ogólnej ilości ścieków komunalnych dopływających do oczyszczalni.
EN
Based on the analysis of sewage sludge stored in the years 1994-2003 in the Municipal Wastewater Treatment Plant in Recz which showed only limited ability of their direct use, attempts change their properties through composting. The main goal of carrying out the composting process was the reduction of abnormal quantities of heavy metals (especially Ni, Cu, Zn), by the addition of organic materials. Composting was carried out over a period of 7 and 8 months in two compost heaps. The single samples of compost was used for analysis for the concentration of heavy metals (Zn, Cu, Cd, Cr, Fe, Ni, Pb, Hg). In the research „spring” compost from sewage sludge and organic additives was characterized by higher average yields of Cu, Cr, Zn i Hg. By contrast, the concentration of Pb was higher in the „Autumn” compost , but Ni i Cd evolved at a similar level in both composts. All tested heavy metals in both composts derived from sewage sludge occurred in higher concentrations than in composts obtained by other researchers. In addition, the content of heavy metals in composts showed a clear reduction in comparison with their content in a stable and dehydrated sewage sludge used for composting. After the studies it can be concluded that the reduction of excessively high concentrations of heavy metals in sewage sludge and in compost generated from that sewage sludge can be obtained only by inereasing the effectiveness of galvanic sewage pretreatment or reducing their share in the total amount of sewage flowing into the municipal sewage, treatment plant.