Pochłanianie i wypromieniowanie energii słonecznej przez wybrane powierzchnie rolnicze

• Autorzy: Brys K.

Warianty tytułu

EN

Solar energy absorption and emission trough selected agriculture surfaces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano wpływ szaty roślinnej na różnicowanie bilansu radiacyjnego powierzchni rolniczych. Pod uwagę wzięto dwie kontrastowe powierzchnie: trawiastą (łąka) i nieporośniętą roślinnością (stale przekopywany ugór). Opracowano materiał pomiarowy z badań aktynometrycznych prowadzonych w roku 2009 w Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego Wrocław-Swojec. Wykorzystano dane pochodzące z ciągłej rejestracji gęstości strumienia całkowitego promieniowania słonecznego K↓, gęstości strumienia promieniowania odbitego od powierzchni trawy i ugoru K↑, gęstości strumienia promieniowania zwrotnego atmosfery L↓ i gęstości strumienia promieniowania powierzchni bez roślin i porośniętej trawą L↑. Kontrastowość cech fizycznobiologicznych rozpatrywanych dwóch powierzchni czynnych wpływa istotnie na różnicowanie ich właściwości radiacyjnych (absorpcyjnych i dystrybucyjnych). W efekcie występują wyraźne różnice w wartościach synchronicznych pomierzonych parametrów radiacyjnych tych powierzchni. Skoncentrowano się na ukazaniu tych różnic i ich przyczyn. Szczególną uwagę poświęcono różnicom w średnich wartościach dobowych i miesięcznych całkowitego bilansu promieniowania i jego najważniejszych składowych. Zwrócono uwagę na topoklimatyczne skutki zaobserwowanych różnic radiacyjnych.

EN

There is analyzed plant cover impact on the differentiation of agriculture surfaces net radiation. Two contrasting surfaces: grass and bare soil are taken to consideration. There analysed data were collected from actinometrical measurements in 2009 in the Wroclaw-Swojec Agro- and Hydrometeorology Observatory belonging to Wrocław University of Environmental and Life Sciences. There are used data from permanent registration of flux intensity of: global solar radiation K↓, reflected solar radiation K↑, incoming long-wave radiation L↓ and outgoing long-wave radiation L↑. Contrasting physical and biological features of considered agriculture surfaces have an important influence on the differentiation of their radiation properties (absorption and emission). As a result there are legible differences in synchronically values of measured radiation parameters from these surfaces. The analysis were concentrated on showing these differences and their reason. Particular attention is paid on differences in daily and monthly global solar radiation averages and their the most important components. Topoclimatic effects of these radiation differences were discussed.

Słowa kluczowe

PL

promieniowanie sloneczne; bilans radiacyjny; laki; ugory; szata roslinna; bilans promieniowania

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: 08/1
• Opis fizyczny: s.213-224,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Brys K.

• Zakład Agro- i Hydrometeorologii, Instytut Kształtowania i Ochrony Środwoiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Plac Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

Bibliografia

• Bac S., Baranowski S. Wielkość i przebieg albedo niektórych powierzchni rolniczych, Prace Instytutu Gospodarki Wodnej, t. 4, Warszawa 1968.
• Bartoszek K. Charakterystyka pokrywy śnieżnej w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie (1955/1956–2004/2005), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska,Vol.LXII (1), Sectio E. Lublin 2007. 2004 s. 39–47.
• Bryś K. Wieloletnia zmienność termiki gleby we Wrocławiu-Swojcu i jej radiacyjne i cyrkulacyjne uwarunkowania, Acta Agrophysica, 3(2). Lublin. 2004, s. 209–219.
• Bryś K. Rola terenowych stacji Akademii Rolniczej we Wrocławiu w poznaniu klimatu solarnego Wrocławia i Dolnego Śląska [w:] Rola stacji terenowych w badaniach geograficznych. Podred. K. Krzemienia, J. Trepińskiej i A. Bokwy. Wyd. Inst. Geografii i Gospodarki PrzestrzennejUJ, Kraków 2005, s. 141–154.
• Bryś K. Wieloletni wpływ pokrywy roślinnej na termikę gleby Acta Agrophysica 161, Vol. 12(1). Lublin 2008. s. 39–55.
• Bryś K. Zmiany bilansu promieniowania powierzchni bez roślin i porośniętej trawą we Wrocławiu- Swojcu, Acta Agrophysica 171, Vol. 14(2). Lublin 2009, s. 287–303.
• Bryś K., Bryś T. Wahania natężenia promieniowania słonecznego całkowitego w 55-letniej serii wrocławskiej (1946–2000), Prace i Studia Geograficzne, t. 29. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego,Warszawa 2001, s. 161–171.
• Bryś K., Bryś T. Fluctuations of global solar radiation in the 20 th century at Wrocław and theirrelations to Wolf’s number and circulation changes, Acta Univ. Wratisl. St. Geogr. 2542,t. 75. Wrocław 2003, s. 189–202.
• Bryś K., Bryś T. Zmienność klimatu solarnego Wrocławia w latach 1875–2004, Pamiętnik Puławski,144. IUNiG, Puławy 2007, s. 13–33.
• Budzik T. Pomiary promieniowania krótkofalowego i długofalowego w Sosnowcu w latach 2002–2005 z wykorzystaniem bilansomierza CNR-1 (Net Radiometr Kipp & Zonen), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Geographia, Sectio B, Vol. LXI. Lublin 2006, s. 100–106.
• Caputa Z. Pomiary mikroklimatyczne, gradientowe i bilansu promieniowania za pomocą automatycznych stacji pomiarowych [w:] Rola stacji terenowych w badaniach geograficznych. Podred. K. Krzemienia, J. Trepińskiej i A. Bokwy. Wyd. Inst. Geografii i Gosp. PrzestrzennejUJ. Kraków 2005, s. 155–170.
• Caputa Z., Leśniok M. Struktura bilansu promieniowania na obszarach miejskich i wiejskich – system pomiarowy i wybrane wyniki pomiarów na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej Prace GeograficzneUJ, z. 122. Kraków 2009, s. 23–38.
• Grzybowski J. Mapa wymiany energii między atmosferą a podłożem jako podstawa analizy funkcjonowania środowiska geograficznego, Przegl. Geogr. 57, 1/ 2. Warszawa 1976 s. 131–142.
• Fortuniak K. Miejska wyspa ciepła, podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne, Rozprawa habilitacyjna. Wyd. UŁ. Łódź 2006, ss 233.
• Karpińska Z. Warunki cieplne gleby [w:] Agroklimatyczne podstawy melioracji wodnych w Polsce pod red. S. Baca jr. PWRiL. Warszawa 1982, s. 205–249.
• Kapuściński J. Struktura bilansu cieplnego powierzchni czynnej na tle warunków klimatycznych środkowo-zachodniej Polski, Rocz. AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 303. Poznań 2000, ss 248.
• Kędziora A. Podstawy agrometeorologii, PWRiL. Poznań 1999, ss. 364.
• Leśny J. Analiza wpływu pokrywy roślinnej na strukturę bilansu cieplnego powierzchni czynnej, maszynopis pracy doktorskiej. Poznań 1998.
• Łykowski B. O pomiarach albedo roślin zielonych. Ekol. Pol. ser. B, t. 14, z. 1. Warszawa 1968.
• Miara K., Paszyński J. Roczny przebieg albeda powierzchni trawiastej w Polsce Przegląd Geograficzny, T. LVI, z. 3–4. Warszawa 1984, s. 127–143.
• Miara K., Paszyński J., Grzybowski J. Zróżnicowanie przestrzenne bilansu promieniowania na obszarze Polski, Przegl. Geogr. 4. Warszawa 1987, s. 487–509.
• Oke T. R. Boundary layer climates. Routledge, London – New York 1987.
• Olejnik J. Modelowe badania struktury bilansu cieplnego i wodnego zlewni w obecnych i przyszłych warunkach. klimatycznych. Rocz. AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 268, Poznań 1996. ss.120.
• Olejnik J., Kędziora A. Model for heat and water balance estimation and its application to land use and climate variation, Earth Surface Processes and Landforms 16. 1991, s. 601–617.
• Paszyński J. Atlas bilansu promieniowania w Polsce. Dok. Geogr. IG PAN, nr 4. Warszawa 1966, s. 1–18.
• Paszyński J., Miara K., Skoczek J. Wymiana energii między atmosferą a podłożem jako podstawa kartowania topoklimatycznego. Dok. Geogr. nr 14, Warszawa 1999, ss. 127.
• Paszyński J., Niedźwiedź T. Klimat [w:] Geografia Polski – Środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, 288–343.
• Podstawczyńska A., 2007: Cechy solarne klimatu Łodzi. Wyd. UŁ, Łódź 1991, ss. 294.
• Radomski C. Agrometeorologia PWN, Warszawa 1973, ss. 449.
• Schönwiese Ch.D. Klimat i człowiek, Prószyński i Spółka, Warszawa 1997, ss. 185.
• Usowicz B., Marczewski W. Rozkład właściwości cieplnych gleby na czarnym ugorze i pod murawą. Acta Agrophysica, 117, 5(3). Lublin 2005, s. 745–757.