Nawożenie azotem a plon kukurydzy uprawianej na ziarno w warunkach północno-wschodniej Polski

• Autorzy: Bogucka B. , Szemplinski W. , Wrobel E.

Warianty tytułu

EN

Effect of nitrogen fertilization on the yield of grain maize grown under climate conditions of north-eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Eksperyment polowy przeprowadzono w latach 2003-2005 w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym w Bałcynach (53°35’ N; 19°51’ E). Badania miały na celu określenie wpływu zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie i cechy jakościowe dwóch mieszańców kukurydzy uprawianej na ziarno – Junak (FAO 210-220) i Boruta (FAO 230-240). Zakres badań obejmował ocenę cech morfologicznych roślin, plon ziarna i jego strukturę oraz analizy chemiczne ziarna. Plony ziarna kukurydzy uprawianej w północno-wschodnim regionie kraju wahały się od 6,67 do 11,16 t·ha⁻¹ i były istotnie determinowane przez warunki termiczno-wilgotnościowe w latach badań. W roku bardzo wilgotnym wyższym poziomem plonowania cechowała się odmiana Junak, natomiast w latach o korzystniejszych warunkach pogodowych plenniejsza okazała się odmiana Boruta. Odmiany Junak i Boruta – pomimo różnic w klasach wczesności – plonowały na wysokim, zbliżonym poziomie (8,48 i 8,68 t·ha⁻¹), co wskazuje na ich przydatność do uprawy na ziarno w północno-wschodniej Polsce. Pod wpływem nawożenia średnie plony ziarna wzrastały regularnie do dawki 150 kg N·ha⁻¹. Dla odmiany Junak wystarczające okazało się nawożenie 150 kg N·ha⁻¹, a dla odmiany Boruta dawkę azotu można zwiększyć do 180 kg·ha⁻¹.

EN

A field experiment was conducted at the Production and Experiment Station in Bałcyny in north-eastern Poland (53°35’ N; 19°51’ E) during the years 2003-2005 to evaluate the effect of different levels of nitrogen fertilization on the yield and qualitative characters of two hybrid grain maize cultivars, Junak (FAO 210-220) and Boruta (FAO 230-240). The morphological characters of maize plants, grain yield and yield structure were determined, and grain samples were subjected to chemical analyses. It was found that the grain yield of maize grown in north-eastern Poland ranged from 6.67 to 11.16 t·ha⁻¹, and it was greatly dependent on temperature and moisture conditions in particular years of the study. Cv. Junak was characterized by a higher yield in the wet year, while cv. Boruta showed a higher yield in years with more favorable weather conditions. A high and comparable grain yield (8.48 and 8.68 t·ha⁻¹) was reported for both cultivars, despite differences between them in respect of the maturity class (FAO ripeness class). This indicates that the grain maize cultivars Junak and Boruta are suitable for growing in north-eastern Poland. Nitrogen applied at rates of up to 150 kg N·ha⁻¹ contributed to a steady increase in grain yield. Nitrogen fertilization at a level of 150 kg N·ha⁻¹ was sufficient for cv. Junak, whereas in cv. Boruta the rate of nitrogen could be increased to 180 kg N·ha⁻¹.

Słowa kluczowe

PL

dawki nawozowe; kukurydza; kukurydza Boruta; kukurydza Junak; nawozenie azotem; odmiany roslin; plony; Polska Polnocno-Wschodnia; struktura plonu; uprawa na ziarno; uprawa roslin; wczesnosc dojrzewania; ziarno

EN

Boruta cultivar; grain; Junak cultivar; North-Eastern Poland; fertilizer dose; maize; nitrogen fertilization; plant cultivar; plant cultivation; yield; yield structure

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
• Rocznik: 2008
• Tom: 07
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.21-30,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bogucka B.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Szemplinski W.

autor

Wrobel E.

Bibliografia

• Dubas A., Michalski T., 1983. Wpływ gęstości siewu na plonowanie odmian kukurydzy uprawianych na ziarno. Pam. Puł. 81, 49-60.
• Dubas A., Michalski T., 2005. Kukurydza [W:] Rynki i technologie produkcji roślin uprawnych., praca pod red. J. Chotkowskiego, Wyd. Wieś Jutra, 224-237.
• FAOSTAT, 2008. www.faostat.fao.org
• Fotyma E., 1994. Reakcja roślin uprawy polowej na nawożenie azotem. Cz. III. Kukurydza. Fragm. Agron. 4(44), 20-35.
• Grzebisz W., 2008. Rola składników mineralnych w realizacji potencjału plonotwórczego kukurydzy. Mat. Konf. Nauk. Problemy agrotechniki oraz wykorzystania kukurydzy i sorgo, Poznań, 50-61.
• GUS, 2008. www.stat.gov.pl
• Jankowiak J., Kruczek A., Fotyma E., 1997. Efekty nawożenia mineralnego kukurydzy na podstawie wyników badań krajowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 450, 79-116.
• Królikowski Z., 2002. Skład chemiczny i wartości technologiczne ziarna kukurydzy. Kukurydza 1(19), 46-49.
• Kruczek A., 1983. Wpływ nawożenia azotem na plon ziarna kukurydzy w zależności od odmiany i gęstości siewu. Pam. Puł. 81,105-118.
• Kruczek A., 1997a. Zmienność i korelacja elementów struktury plonu kukurydzy (Zea Mays L.) w zależności od warunków pogodowych i nawożenia azotem. Rocz. AR Poznań, Rolnictwo 50, 49-54.
• Kruczek A., 1997b. Wpływ warunków pogodowych i nawożenia azotowego na rozwój i niektóre cechy morfologiczne kukurydzy (Zea Mays L.). Rocz. AR Poznań, Rolnictwo 50, 55-61.
• Lipski S., 2000. Zasady przyjaznego dla środowiska nawożenia kukurydzy azotem. Pam. Puł. 120, 281-285.
• Machuł M., 2002. Postęp w hodowli mieszańców kukurydzy uprawianych w Polsce w latach 1976-2000. Pam. Puł. 130, 281-285.
• Machuł M., Kukuła S., Małysiak B., 1983. Produktywność mieszańców kukurydzy na glebach różnych kompleksów przydatności rolniczej w zależności od zagęszczenia roślin. Pam. Puł. 81, 479-486.
• Michalski T., Sulewska H., Waligóra H., Dubas A., 1996. Reakcja odmian kukurydzy uprawianej na ziarno na zmienne warunki pogodowe. Rocz. Nauk Rol. A 112(1-2), 103-111.
• Siódmiak J., Heimann H., 2002. Kukurydza pastewna. Lista opisowa odmian. Słupia Wielka, 94-117.
• Stańko S, 2005. Funkcjonowanie rynku roślin zbożowych i jego perspektywy [W:] Rynki i technologie produkcji roślin uprawnych, praca pod red. J. Chotkowskiego, Wyd. Wieś Jutra, 35-49.
• Szwejkowski Z., 1997. Badania ważniejszych elementów agroklimatu i ich wpływ na plonowanie wybranych roślin uprawnych. Zakład Agrometeorologii UWM w Olsztynie.
• Żarski J., Grzelak B., Dudek S., 1999. Ocena możliwości uprawy kukurydzy na ziarno w rejonie Bydgoszczy. Fol. Univ. Agric. Stetin., Agricultura 79, 203-207.