Sorption complex of selected soils of the drawskie lakeland*

• Autorzy: Kobierski M. , Długosz J. , Bartkowiak A.

Warianty tytułu

PL

Kompleks sorpcyjny wybranych gleb pojezierza drawskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Magnesium, calcium, potassium and sodium occur in soil in various forms but for plant nutrition their exchangeable forms are the most important. Cations bonded in soil colloids constitute a specific reservoir of nutrients. The aim of this research was to determine sorption properties and to evaluate the distribution of exchangeable cations in the profiles of soils of the Drawskie Lakeland. Samples were taken from 6 soil profiles formed from glacial till of the Baltic glaciation in the vicinity of Złocieniec and Czaplinek. In general, the sampled soils had the grain-size composition of loams. The reaction of most soil samples was acid. Exchangeable cations were extracted with the BaCl2 solution according to PN-ISO 11260. The cation exchange capacity (CEC) ranged from 52.6 to 216.6 mmol(+) kg–1 of soil. The soils, despite acid reaction, were sorption-saturated. Alkaline cations were dominated by calcium, whose highest share in the sorption capacity was identified in the horizons of the parent material of all the examined soils. The lowest amounts of exchangeable calcium and magnesium were found in horizons Ap and Eet. The horizons rich in clay fraction contained higher contents of Ca2+ and Mg2+, which was confirmed by significantly positive correlation. The acid reaction did not affect significantly either the content of exchangeable cations or their distribution in the soil profiles. The highest content of K+ in arable-humus horizons of some of the soils can be related to potassium fertilisation and the weathering of minerals containing that metal. The highest content of magnesium and calcium cations in horizons Bg and the parent material of Gleysols point to the possibility of some overlapping of the top-down gleyic process features with lessivage features.

PL

Magnez, wapń, potas i sód występują w glebie w różnych formach, z których najważniejsze w aspekcie odżywiania roślin są ich formy wymienne. Zasorbowane w koloidach glebowych kationy stanowią swoisty rezerwuar składników pokarmowych. Celem badań było określenie właściwości sorpcyjnych oraz ocena rozmieszczenia kationów wymiennych w profilach gleb Pojezierza Drawskiego. Próbki do badań pobrano z 6 profili gleb wytworzonych z gliny zwałowej zlodowacenia bałtyckiego z okolic Złocieńca i Czaplinka. Badane gleby charakteryzowały się na ogół uziarnieniem glin. Większość próbek glebowych miała odczyn kwaśny. Kationy wymienne ekstrahowano roztworem BaCl2 zgodnie z normą PN-ISO 11260. Pojemność wymienna (CEC) wynosiła od 52,6 do 216,6 mmol(+) kg–1 gleby. Badane gleby pomimo kwaśnego odczynu były sorpcyjnie nasycone. Wśród kationów zasadowych dominował wapń, którego najwyższy udział w pojemności sorpcyjnej stwierdzono w poziomach ska³y macierzystej wszystkich badanych gleb. Najmniej wymiennego wapnia i magnezu stwierdzono w poziomach Ap i Eet. Poziomy zasobne w ił koloidalny zawierały więcej Ca2+ i Mg2+, co potwierdziła istotnie dodatnia korelacja. Kwaśny odczyn nie wpłynął w istotny sposób na zawartość kationów wymiennych oraz ich rozmieszczenie w profilach gleb. Najwyższą zawartość K+ w poziomach orno-próchnicznych kilku gleb można wiązać z nawożeniem potasem oraz wietrzeniem minerałów zawierających ten metal. Najwyższe zawartości kationów magnezu i wapnia w poziomach Bg oraz stropie skały macierzystej gleb opadowo-glejowych wskazują na możliwość nakładania się cech procesu odgórnego oglejenia na cechy procesu lessivage.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2011
• Tom: 16
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.397-405,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kobierski M.

• Chair of Soil Science and Soil Protection, Bernardynska str. 6, 85-029 Bydgoszcz, University of Technology and Life Sciences Bydgoszcz, Poland

autor

Długosz J.

autor

Bartkowiak A.

Bibliografia

• Askegaard M., Hansen H.C.B., Schjoerring J.K. 2005. A cation exchange resin method for measuring long-term potassium release rates from soil. Plant Soil., 271: 63-74.
• Błaszczyk W.H. 1998. Ilościowe zróżnicowanie form magnezu i potasu w glebach różnie użytkowanych. [Quantitative variation of magnesium and potassium forms in differently used soils]. Rocz. Glebozn., 49,(3/4): 85-95. (in Polish)
• Ersahin S., Gunal H., Kutlu T., Yetgin B., Coban S. 2006. Estimating specific surface area and cation exchange capacity in soils using fractal dimension of particle-size distribution. Geoderma, 136: 588-597.
• Hartmann A., Gräsle W., Horn R. 1998. Cation exchange processes in structured soils at various hydraulic properties. Soil Tillage Res., 47: 67-72.
• Jobbágy E.G., Jackson R.B. 2001. The distribution of soil nutrients with depth: Global patterns and the imprint of plants. Biogeochemistry., 53: 51-77.
• Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H. 2005. Właściwości sorpcyjne i skład kationów wymiennych intensywnie użytkowanych rolniczo gleb w regionie Równiny Inowrocławskiej [Sorption properties and cation-exchange capacity of arable soils from Inowrocław Plain region]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 507: 285-294. (in Polish)
• Kobierski M. Pytlarz K. 2006. Potassium and magnesium in orchard and arable cambisols developed on glacial till. Macro- and trace element. Mengen und Spurenelemente, 23: 439-444.
• Lipiński W., Bednarek W. 1998. Występowanie łatwo rozpuszczalnych form metali w glebach Lubelszczyzny w zależności od odczynu i składu granulometrycznego [Occurrence of readily soluble forms of metals in the soils of Lublin region depending on soil reaction and grain size composition]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456: 399-404. (in Polish)
• Panak H., Wojnowska T., Sienkiewicz S. 1996. Zmiany niektórych właściwości chemicznych i fizycznych czarnych ziem kętrzyńskich pod wpływem intensywnego nawożenia azotem [Changes in some chemical and physical properties of black earth near Kętrzyn as the influence of intensive nitrogen fertilization]. Rocz. Glebozn., 47 (2/4): 41-46. (in Polish)
• Paterson J., Richter A.C. 1986. Effect of long-term fertilizer application on exchangeable and acid-soluble potassium. Agron. J., 58: 589-595.
• Polskie Towarzystwo Gleboznawcze 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych — PTG 2008. [Grain size composition of soils and mineral formations — PTG 2008.] Rocz. Glebozn., 60 (2): 5-16. (in Polish)
• Skłodowski P., Zarzycka H. 1995. Wpływ rolniczego użytkowania gleb na ich niektóre właściwości chemiczne [The influence of agricultural use of soils on the selected chemical properties]. Rocz. Glebozn., 46 (3/4): 37-44. (in Polish)
• Stępniewski W., Przywara G. 1992: The influence of soil oxygen availability on yield and nutrient uptake (N, P, K, Ca, Mg, Na) by winter rye (secale cereale). Plant Soil, 143: 267-274.
• Targulian V.O., Krasilnikov P.V. 2005. Soil system and pedogenic processes: Self-organization, time, scales, and environmental significance. Catena, 71: 373-381.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu