Trace elements in soils of upper zone of spruce forest on Szrenica Mount and the Kowarski Grzbiet range in the Karkonosze Mountains

• Autorzy: Waroszewski J. , Kabala C. , Szopka K.

Warianty tytułu

PL

Zawartość pierwiastków śladowych w glebach regla górnego Szrenicy i Kowarskiego Grzbietu w Karkonoszach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

New regular examination of soil contamination with trace elements (Pb, Zn, Cu) in the upper zone of spruce forest in the western (Mount Szrenica) and eastern (Kowarski Grzbiet range) Karkonosze Mountains was carried out as part of the monitoring network of forest ecosystems in the Karkonosze Mountains National Park. Soil samples were taken at the following three depths: forest litter (the whole layer), 0-10 cm and 10-20 cm. Clearly raised concentrations of lead were found, particularly in forest litter (mean 83.2 mg⋅kg-1) and in horizons 0-10 cm (mean 73.3 mg⋅kg-1). Copper and zinc occurred in smaller amounts, in the ectohumus layer 47.5 mg Zn⋅kg-1 and 23.8 mg Cu⋅kg-1 (mean concentrations), and in the layer 0-10 cm – 33.7 mg Zn⋅kg-1 and 19.9 mg Cu⋅kg-1. Zinc and copper concentrations in soils of the upper spruce forest zone did not increase with altitude above mean sea level, and were slightly higher in the eastern part of Karkonosze Mts. (the Kowarski Grzbiet). Concentrations of lead were apparently higher in the western part of the Karkosze Mts. and increased with altitude AMSL.

PL

W strefie regla górnego Karkonoszy zachodnich (Szrenica) i wschodnich (Kowarski Grzbiet) przeprowadzono analizę zanieczyszczenia gleb pierwiastkami śladowymi (Pb, Zn, Cu) opartą na monitoringu ekosystemów leśnych Karkonoskiego Parku Narodowego. W tym celu pobrano próbki z trzech głębokości: próchnicę nadkładową (w całej miąższości), 0-10 cm i 10-20 cm. Stwierdzono wyraźnie podwyższoną zawartość ołowiu, szczególnie w próchnicach nadkładowych (średnio 83,2 mg⋅kg-1) i warstwie 0-10 cm (średnio 73,3 mg⋅kg-1). Miedź i cynk występują w mniejszych ilościach, w ektohumusie średnio 47,5 mg Zn⋅kg-1 i 23,8 mg Cu⋅kg-1, a w warstwie 0-10 cm średnio 33,7 mg Zn⋅kg-1 i 19,9 mg Cu⋅kg-1. Zawartość cynku i miedzi w glebach regla górnego nie zwiększa się z wysokością n.p.m. i jest nieco wyższa we wschodniej części Karkonoszy (Kowarski Grzbiet) niż w zachodniej (Szrenica). Zawartość ołowiu jest wyraźnie wyższa w zachodniej części Karkonoszy i zwiększa się z wysokością n.p.m.

Słowa kluczowe

EN

trace element; soil; Karkonosze Mountains; spruce forest; upper zone; soil contamination; forest ecosystem; monitoring network; lead; zinc; copper; soil sample

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2009
• Tom: 14
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.805-814,fig.,ref.

Twórcy

autor

Waroszewski J.

• Wroclaw University of Environmental and Life Sciences, Grunwaldzka 53, 50-357 Wroclaw, Poland

autor

Kabala C.

autor

Szopka K.

Bibliografia

• Dobrowolska I. 1995. Klęska ekologiczna w lasach karkonosko-izerskich [An ecological disaster in forests in the Karkonosze and Izera Mountains]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 418: 335-338. (in Polish)
• Drozd J., Licznar M., Weber J., Licznar S.E., Jamroz E., Dradrach A., Mastalska-Cetera B., Zawerbny T. 1998a. Degradacja gleb w niszczonych ekosystemach Karkonoszy i możliwości jej zapobiegania [Degradation of soils in the damaged ecosystems in the Karkonosze Mountains and its possible prevention]. Pol. Tow. Subst. Hum., 10-16. (in Polish)
• Drozd J., Licznar M., Licznar S.E., Weber J. 1998b. Związki próchniczne degradowanych gleb górnoreglowych ekosystemów leśnych Karkonoszy [Humus compounds of degraded soils in the upper spruce forest ecosystems in the Karkonosze Mountains]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 464: 281-289. (in Polish)
• Kabała C. 1995. Glin wymienny i odczyn gleb Gór Izerskich na obszarze klęski ekologicznej [Exchangeable aluminium and soil reaction in the Izera Mountains, in an area struck by an exological disaster]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 418, 1: 361-368. (in Polish)
• Kabała C. 1998. Właściwości gleb na obszarach degradacji lasów w Górach Izerskich (Sudety Zachodnie) [Properties of soils in areas covered by degraded forests in the Izera Mountains (the Western Sudety Mountains). Rocz. Glebozn., 49 (3/4): 119-134. (in Polish)
• Kabata-pendias A., Pendias H. 1992. Trace elements in soils and plants. 2nd ed. CRC Press, Boca Raton, FL.
• Karczewska A., Bogacz A., Kabała C., Szopka K., Duszyńska D. 2006. Methodology of soil monitoring in a forested zone of the Karkonosze National Park with reference to the diversity of soil properties. Pol. J. Soil Sci., 39 (2): 117-129.
• Karczewska A., Szopka K., Kabała C., Bogacz A. 2006. Zinc and lead in forest soils of Karkonosze National Park — data for assessment of environmental pollution and soil monitoring. Pol. J. Environ. St., 15 (2a): 336-342.
• Licznar S.E., Licznar M., Łabaz B., Drozd J. 2002. Transformation of soil organic matter in the degraded ecosystems Pinetum Mughi Sudeticum’ in the region of the Karkonosze National Park. Pol. J. Soil Sci., 35 (1): 31-38.
• Mol G., Vriend S.P., Van Gaans P.F.M. 1998. Future trends, detectable by soil monitoring networks? J. Geochem. Explor., 62 (1-3): 61-66.
• Van Duijvenbooden W. 1998. Soil monitoring systems and their suitability for predicting delayed effects of diffuse pollutants. Agric., Ecosyst. Envirnom., 67 (23): 189-196.