Wartość użytkowa wybranych odmian suchodrzewu błękitnego, maliny czarnej, jeżyny oraz świdośliwy

• Autorzy: Krol K. , Orzel A. , Swiderski A.

Warianty tytułu

EN

Usable value of honeysucle, black raspberry, blackberry and juneberry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce wzrasta zainteresowanie uprawą suchodrzewu błękitnego, świdośliwy, maliny czarnej oraz jeżyny. Powstają odmiany plenniejsze, o większych owocach, bogatszych w związki biologicznie czynne. Rośliny te najczęściej spotyka się w ogrodach przydomowych i na plantacjach towarowych. Suchodrzew jest rośliną odporną na mróz, pędy wytrzymują temperaturę -30°C, a kwiaty do -6°C. Pierwsze owoce zbierane są już na przełomie maja i czerwca. Jagody są bogate w związki polifenolowe, antocyjany i przewyższają aktywnością antyoksydacyjną owoce truskawki i borówki amerykańskiej. W dużej mierze zawierają barwniki antocyanowe, po przetworzeniu, w sokach. Świdośliwa pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawiana jest w Kanadzie na plantacjach towarowych. Owoce osiągają 10-14 mm średnicy, są bogatym źródłem karotenoidów, antocyjanów, zawierają znacznie więcej żelaza, manganu i potasu niż borówka wysoka. Malina czarna uprawiana jest głównie w USA. Zbiór owoców przypada najwcześniej w połowie czerwca. Owoce średniej wielkości, są bogatym źródłem antocyjanów. W Polsce ma marginalne znaczenie. W SZD w Brzeznej wyselekcjonowano odmianę Litacz, rokującą przydatność do uprawy towarowej na zbiór kombajnowy. Jeżyny produkuje się głównie w Ameryce Północnej, a w Europie w Serbii. W SZD w Brzeznej trwają prace hodowlane nad uzyskaniem odmian odpornych na mróz, plennych, o dużych, smacznych owocach. Nowe odmiany Polar i Gaj sprawdzane są pod względem przydatności w produkcji towarowej. Owoce jeżyny są bogate w związki biologicznie czynne zwłaszcza antocyjany.

EN

In Poland the importance of honeyberry, juneberry, black raspberry and blackberry has increased. Better plants with bigger fruits, higher yielding and higher level of biologically active substances are selected. Honeysucle shrubs are resistant to winter frost (-30°C). Flower can survive the temperature of about -6°C. Fruits ripen at the end of May. They contain big amount of polyphenols and anthocyanins. Juneberry is a bush originating from North America. Fruits contain much more calcium, iron, vitamin C and potassium then blueberry. They are rich in antocyjanins. Fruits mature at the beginning of June. Black raspberry is mostly grown in the USA. The beginning of fruit harvest at is the end of June. In Poland plants are grown in home gardens. The FES Brzezna produced Litacz cultivar which could be use in mechanical harvesting. Blackberries are mostly grown in the USA, and Serbia. The FES Brzezna has been running blackberry breeding programme since 1979. The aim is to obtain cultivars susceptible to winter frost, with high yielding and big fruits. In 2008 two new releases were put under plant right protection: cvs Polar and Gaj. They are passed for commercial use.

Słowa kluczowe

PL

gatunki malo znane; jagoda kamczacka; jezyna; klony; krzewy owocowe; malina czarna; odmiany roslin; owoce; owocowanie; sklad chemiczny; suchodrzew blekitny zob.jagoda kamczacka; swidosliwa; wartosc uzytkowa

EN

edible honeysuckle; Lonicera kamtschatica; blackberry; clone; fruit bush; black raspberry; plant cultivar; fruit; fruiting; chemical composition; Amelanchier; utility trait

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 536
• Opis fizyczny: s.121-127,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krol K.

• Sadowniczy Zakład Doświadczalny, Brzezna Sp. z o.o., Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Brzezna 1, 33-386 Podegrodzie

autor

Orzel A.

autor

Swiderski A.

Bibliografia

• Caganova I. 1994. Rod Lonicera L. ako owocny druh. Zahradnictvi 21(2): 103-104.
• Dosset M.P., Finn C.E. 2008. Variation and inheritance of vegetative characteristics and reproductive traits in black raspberry (Rubus occidentalis L). Acta Hort. 777: 147-152.
• Gwozdecki J., Golis T. 2006. Ocena odmian suchodrzewu jadalnego (Lonicera sp.). XLIV Ogólnop. Konf. Nauk. Sadownicza, Skierniewice 30-31.08.2006: 74-75.
• Król K., Orzeł A., Jagła J. 2008. Ocena dwudziestu odmian maliny i jeżyny w warunkach Polski południowej. Zesz. Nauk. Inst. Sad. i Kwiac. 16: 125-134.
• Markowski J., Płocharski W., Pierzga K. 2004. Charakterystyka soków z owoców jagody kamczackiej w sezonie 2003. XLIII Ogólnop. Konf. Nauk. Sadownicza, Skierniewice 1-3.09.2004: 233-234.
• Mazza G. 1982. Chemical composition of Saskatoon berries (Amelanchier alnifolia Nutt.). J. Food Science 47: 1730-1731.
• Lipecki J., Janisz A., Szember E. 2003. Zawartość niektórych składników chemicznych w owocach roślin mało znanych. Folia Hort. Suplem. 2003/1: 224-226.
• Plekhanova M.N. 2000. Blue honeysuckle (Lonicera caerulea L.) - a new commercial berry crop for temperate climate: genetic resources and breeding. Acta Hort. 538: 159-164.
• Reyes-Carmona J., Yousef G.G., Martinem-Peniche R.A., Lila M.A. 2005. Antioxidant capacity of fruit extracts of blackberry (Rubus sp.) produced in different climatic regions. J. of Food Science 70: 497-503.
• Sękowski B. 1993. Pomologia systematyczna. Cz. II. Wydawn. Nauk. PWN: 207 ss.
• Siriwoharn T., Wrolstad R.E. 2004. Polyphenolic composition of marion and evergreen blackberries. J. of Food Scienice 69(4): 233-240.
• St-Pierre R.G., Zatylny A.M., Tulloch H.P. 2005. Evaluation of growth and fruit production characteristics of 15 saskatoon (Amelanchier alnifolia Nutt.) cultivars at maturity. Canadian J. of Plant Science 85(4): 929-932.
• Strik C. 2008. Worldwide production of blackberries. Acta Hort. 777: 209-217. Świderski A. 2009. Dane nieopublikowane.
• Weber C.A., Perkins-Veazie P., Moore P.P., Howard L. 2008. Variability of antioxidant Contentin Raspberry Germplasm. Proc. IX th Int. Rubus and Ribes Symp. Acta Hort. 777: 493-497.
• Wójcik J., Gwozdecki J. 2008. Owocowanie nowych odmian jeżyny w warunkach centralnej Polski. XLV Ogólnop. Konf. Nauk. Sadownicza, Skierniewice 28-29.08.2008, Mat. Konf.: 183-184.