EN
Water dependent ecosystems are habitats most vulnerable to urbanization pressure. There are not many such habitats in Warsaw. Those which remained are mostly dewatered sites existing within green areas such as parks. Habitats with peat and moorsh soils have a unique value, thus there is a rational need for detailed research and evaluation to preserve them. This paper is a case-study of two different water dependent ecosystems, localized within the boundaries of Poland’s capital city, both remaining under strong urbanization pressure. Different actions were undertaken to preserve those habitats, with differing results. We examined tendencies of vegetation during recent 20–30 years, basing on fl oristical data. In the areas, where water regime has been disrupted, like Natural Landscape Complex “Olszyna” a significant decline of plants rare in the scale of Warsaw is being noticed. Habitats not disturbed by human interference like ”Zakole Wawerskie” do not suffer significant changes, even an increase of rare plants was marked. Presence of water dependent ecosystems is also correlated with population density. In the areas of highest population density these habitats occur seldom, are of a small size and have simplified border zones. The only areas within Warsaw borders where water dependent ecosystems maintained are the urban parks. In the last decades a progressive decline of wetlands is being noticed, which was also confirmed in this study. The only real chance for further preservation of this areas is to create biodiversity hotspots and good recreation infrastructure.
PL
Ekosystemy hydrogeniczne ze względu na swoją silną zależność od warunków hydrologicznych należą do najbardziej wrażliwych na presję urbanizacyjną. W Warszawie niewiele jest takich obiektów, a te, które przetrwały, są to najczęściej odwodnione siedliska znajdujące się na terenach parków miejskich i zieleńców. Ekosystemy związane z glebami torfowymi i murszowymi charakteryzują się wysoką wartością przyrodniczą, istnieje więc potrzeba ich wnikliwego badania oraz wyceny, aby efektywnie chronić te cenne obszary. Niniejsza praca stanowi studium dwóch przypadków ekosystemów hydrogenicznych, znajdujących się w granicach Warszawy i podlegających silnej presji urbanizacyjnej. Zostały podjęte różne działania, by przeciwdziałać negatywnym procesom zachodzących w tych obiektach, z odmiennym skutkiem. Na podstawie danych florystycznych badano tendencje zmian roślinności w ostatnich 20–30 latach. W obszarach, gdzie zaburzony został reżim hydrologiczny, jak na przykład Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Olszyna”, zanotowano spadek udziału gatunków roślin rzadkich w skali Warszawy. W siedliskach niedotkniętych silnie przez antropopresję, jak Zakole Wawerskie, nie zanotowano istotnych zmian w składzie gatunkowym, stwierdzono natomiast zwiększenie się liczby gatunków rzadkich w skali Warszawy. Zauważono również pośredni wpływ gęstości zaludnienia na siedliska hydrogeniczne – w obszarach najsilniej zaludnionych występują one najrzadziej, charakteryzują się też niewielkim rozmiarem i uproszczoną linią brzegową. Obszarami, w których ten typ ekosystemów przetrwał w przestrzeni Warszawy, są jedynie parki miejskie. W ostatnich latach obserwuje się zanikanie mokradeł, co zostało również przedstawione w niniejszym studium. Szansę na podtrzymanie istnienia ekosystemów hydrogenicznych upatruje się w tworzeniu tzw. ostoi różnorodności biologicznej oraz dobrze przygotowanej infrastruktury turystycznej.