PL
W pracy badano zróżnicowanie fenotypowe 500 form lokalnych żyta ozimego (Secale cereale L.), pochodzących z Turcji, Portugalii, Brazylii, Macedonii i Serbii pod względem 16 cech użytkowych w porównaniu do wzorca, którym była odmiana Dańkowskie Złote. Najwyższy zakres zmienności cech występujących u form lokalnych dotyczył: długości źdźbła i kłosa, masy 1000 ziaren i liczby ziaren z kłosa oraz odporności na choroby. Wykonana analiza skupień metodą Warda umożliwiła wydzielenie 6 grup genotypów podobnych wielocechowo form lokalnych żyta. W pierwszych trzech grupach znalazły się formy tureckie, co świadczy o ich odrębności genetycznej w porównaniu do obiektów wywodzących się z innych krajów. Do grup od 4 do 6 zaliczono pozostałe formy lokalne pochodzące z Brazylii, Portugalii, Macedonii i Serbii. Ze względu na znaczną zmienność fenotypową ocenianych form lokalnych żyta, mogą one znaleźć w przyszłości zastosowanie w praktycznej hodowli, jako źródło interesujących cech.
EN
This paper, presents the investigation of the phenotype variation of 500 local forms of winter rye (Secale cereale L.), originating from Turkey, Portugal, Brazil, Macedonia and Serbia. These forms were analyzed in respects to 16 morphological and agronomic traits as compared with the standard Dańkowskie Złote cultivar. The greatest variability range of features was observed in the length of stem and spike, the weight of 1000 grains, number of seeds per spike as well as the resistance to diseases. The Ward cluster analysis enabled the division of local forms of winter rye into 6 groups with multivariate similarities. In the first three groups two Turkish forms were observed. This is the evidence of distinct genetic features in comparison with those derived from other countries. Group four to six consisted of the remaining local forms derived from Brazil, Portugal, Macedonia and Serbia. The investigated forms local rye may be applied in practical breeding as a source of interesting traits.