Bioakumulacja miedzi w wybranych gatunkach roślin uprawianych w rejonie zanieczyszczonym przez hutnictwo miedzi

• Autorzy: Straczynski S.J. , Straczynska S.

Warianty tytułu

EN

Copper bioacumulation in selected plant species cultivated in the area polluted by copper metallurgy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono zawartość i wielkość bioakumulacji miedzi w roślinach uprawianych na glebach zanieczyszczonych miedzią. Badania zlokalizowano w rejonie oddziaływania Huty Miedzi „Głogów”. Dobór analizowanych roślin uwzględniał różnorodny kierunek ich użytkowania (konsumpcyjny, paszowy, przemysłowy). Stwierdzono, że zanieczyszczenie gleb różnicowało znacząco akumulację miedzi w roślinach uprawnych. Najwyższą akumulację miedzi stwierdzano w roślinach uprawianych na glebach średnio i silnie zanieczyszczonych. Koncentracja tego pierwiastka była uzależniona także od gatunku oraz części analizowanej rośliny. Największą zdolnością gromadzenia miedzi charakteryzowały się organy wegetatyne, natomiast części generatywne zawierały wyraźnie mniej tego metalu. Wysoką akumulacją miedzi wyróżniały się konopie i len, w świetle czego ich uprawa może przyczynić się do zmniejszenia stanu degradacji chemicznej gleb zanieczczonych miedzią.

EN

Determination of the content and bioaccumulation quantity of copper were made in plants cultivated in soils polluted with copper. The investigation was carried out in the area affected by Copperworks „Głogów”. The selection of plants was based on species cultivated for different purposes, such as human consumption, fodder and industrial purposes. It was found that pollution with copper significanty influenced copper accumulation in cropped plants. The highest bioaccumulation of copper was found in plants cultivated in medium and heavy polluted soils. Concentration of this element depended mainly on plant species and on individual parts of the plant. Vegetative parts showed the highest ability to retain copper, in contrast to generative organs, which contained considerably less copper. Hemp and flax had a high ability to retain copper. Cultivation of these species may contribute to reducing chemical degradation of soils polluted with copper.

Słowa kluczowe

PL

bioakumulacja; buraki cukrowe; groch; Huta Miedzi Glogow; hutnictwo miedzi; jeczmien ozimy; konopie; len; miedz; owies; pszenica ozima; rzepak; tereny przylegle; trawy; uprawa roslin; zanieczyszczenia gleb; zanieczyszczenia srodowiska; zawartosc miedzi; ziemniaki; zyto

EN

bioaccumulation; sugar-beet; pea; Glogow Copper Smelter and Refinery; copper industry; winter barley; Cannabis; flax; Linum; copper; oat; winter wheat; rape; surrounding area; grass; plant cultivation; soil pollutant; environment pollution; copper content; potato; rye

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 541
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.409-416,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Straczynski S.J.

• Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Orzechowa 61, 50-540 Wrocław

autor

Straczynska S.

Bibliografia

• Curyło T. 1997. Zawartość metali ciężkich w warzywach z ogródków działkowych w Tarnowie. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 448b: 35-42.
• Gambuś F. 1993. Metale ciężkie w wierzchniej warstwie gleb i w roślinach regionu Krakowskiego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozpr. Hab. 17: 81 ss.
• Gorlach E., Gambuś F. 1992. A comparsion of sensitivity to the toxic action of heavy metals by various plant species. Pol. J. Soil Sci. XXV/2: 207-213.
• Gorlach E. 1994. Phytoavailability of heavy metals as affected by liming and plant species. Pol. J. Soil Sci. XXVII/1: 59-67.
• Grzebisz W., Diatta B.J., Barłóg P. 1998a. Ekstrakcja metali ciężkich przez rośliny włókniste z gleb zanieczyszczonych emisjami hut miedzi. Cz. I. Konopie siewne. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 460: 685-695.
• Grzebisz W., Potarzycki J., Cieśla L. 1998b. Ekstrakcja metali ciężkich przez rośliny włókniste z gleb zanieczyszczonych emisjami hut miedzi. Cz. II. Len. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 460: 697-708
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 398 ss.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M. i in. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. P(53). Ramowe wytyczne dla rolnictwa. IUNG Puławy.
• Kucharzewski A., Dębowski M. 1996. Ocena stopnia skażenia płodów rolnych Dolnego Śląska metalami ciężkimi i siarką. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434: 777-785.
• Kulczycki G., Spiak Z. 2000. Wpływ oddziaływania wybranych zakładów pnemyślowych na zawartość metali ciężkich w glebie i roślinach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 471: 1029-1037.
• Roszyk E., Szerszeń L., Kulczycki G. 1994. Skład chemiczny roślin uprawianych na terenach oddziaływania Hut Miedzi. Cz. II. Miedź i ołów. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 254: 93-102.
• Spiak Z., Śmiatacz S. 2004. Wpływ różnych form związków miedzi na pobieranie tego pierwiastka przez rośliny. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 502: 341-347.
• Strączyński S., Andruszczak E. 1996. Wpływ stopni zanieczyszczenia gleb miedzią i ołowiem na zawartość pierwiastków śladowych w wybranych gatunkach roślin uprawnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434: 901-908.
• Strączyński S. 1997. Zawartość kadmu i niklu w wybranych gatunkach roślin uprawianych na glebach zanieczyszczonych miedzią i ołowiem. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 448b: 295-302.
• Szerszeń L., Chodak T., Kabała C., Karczewska A., Bartoszewska K. 1996. Pierwiastki śladowe w glebach i roślinach w rejonie zbiornika odpadów poflotacyjnych „Żelazny Most”. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434: 889-894.