Wszechobecne związki perfluorowane

• Autorzy: Kucharska A. , Goralczyk K. , Czaja K. , Strucinski P. , Hernik A. , Korcz W. , Snopczynski T. , Ludwicki J.K.

Warianty tytułu

EN

Ubiquitous perfluorinated compounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Związki perfluorowane są pochodnymi węglowodorów, w których wszystkie bądź część atomów wodoru zostały zastąpione atomami fluoru. Ze względu na ich właściwości, są one powszechnie wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu. Związki perfluorowane znalazły się w centrum zainteresowania z powodu licznych doniesień na temat ich toksyczności i niekorzystnego wpływu na zdrowie człowieka, jak również wielu sprzecznych doniesień na temat ich kancerogenności. Znajdują się one w wielu powszechnie stosowanych produktach codziennego użytku, między innymi w takich handlowych produktach jak Gore-Tex®, Teflon®, Stainmaster®. Najbardziej prawdopodobnymi sposobami przedostawania się związków perfluorowanych do organizmu człowieka jest droga pokarmowa, inhalacyjna i w mniejszym stopniu kontakt ze skórą. Perfluorooktanosulfonian (PFOS) został wpisany na listę Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych (TZO).

EN

Perfluorinated compounds are derivatives of hydrocarbons, in which all or most of hydrogen atoms are substitiuted by fluorine atoms. These compounds are commonly used in many branches of industry. Perfluorinated compounds are in the limelight because of numerous reports concerning their toxicity and negative effects on human health as well as contradictory information about their cancerogenic effect. The above compounds are used in production of many commonly used products including such brand names as Gore-Tex®, Teflon®, Stainmaster®. The most common ways of penetrating these compounds into a human organism are: via food, inhalation and skin contact. Perfluorooctanesulfonate (PFOS) has been added to the list of Persistent Organic Pollutants (POPs)

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2011
• Tom: 62
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.137-144,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kucharska A.

• Zakład Toksykologii Środowiskowej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, ul.Chocimska 24, 00-791 Warszawa

autor

Goralczyk K.

autor

Czaja K.

autor

Strucinski P.

autor

Hernik A.

autor

Korcz W.

autor

Snopczynski T.

autor

Ludwicki J.K.

Bibliografia

• 1. Alteweier H.B.: Fluorinated surfactants. Properties-Manufacture-Applications. Chim. Oggi 1999, 17, 76-82.
• 2. Begley T.H, White K., Honigfort P., Twaroski M.L., Neches R., Walker R.A.: Perfluorochemicals: potential sources of and migration from food packaging. Food Addit. Contam. 2005, 22,1023–1031.
• 3. Berger U., Langlois I., Oehme M. Kallenborn R.: Comparison of three types of mass spectrometers for HPLC/ MS analysis of perfluoroalkylated substances and fluorotelomer alcohols. Eur. J. Mass Spectrom. 2004, 10, 579-588.
• 4. Bernsmann T., Fürst P.: Determination of perfluorinated compounds in human milk. Organohalogen Compd. 2008, 70, 718-721.
• 5. Bieri F., Bentley P., Waechter F., Staubli W.: Use of primary cultures of adult rat hepatocytes to investigate mechanism of action of nafenopin, a hepatocarcinogenic peroxisome proliferators. Carcinogenesis 1984, 5, 1033-1039.
• 6. Cattley R.C., Deluca J., Elcombe C., i wsp.: Do peroxisome proliferating compounds pose a hepatocarcinogenic hazard to humans? Regul. Toxicol. Pharm. 1998, 27, 47-60.
• 7. Cimini A., Cristiano L., Bernardo A., Farioli-Vecchiolo S., Stefani S., Ceru M.P.: Presence and inducibility of peroxisomes in human gliobastoma cell line, Biochim. Biophys. Acta. 2000, 1474, 397-409.
• 8. de Voogt P., van der Wielen F. W. M., Westerveld J., D’Hollander W., Bervoets L.: Determination of perfluorinated organic compounds in food and dust. Organohalogen Compd. 2008, 70, 714-717.
• 9. Dyrektywa 2006/122/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r., zmieniająca po raz trzydziesty dyrektywę Rady 76/769/WE w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do ograniczeń we wprowadzaniu do obrotu i stosowaniu niektórych substancji i preparatów niebezpiecznych (sulfonianów perfluorooktanów), Dz. Urz. EU z 27.12.2006 r., L 372/32.
• 10. Food Survey Information Sheet, Survey of Fluorinated Chemicals in Food, Food Standard Agency 05/09 October 2009.
• 11. Gelman L., Fruchart J. C., Auwerx J.: An update on the mechanism of action of the peroxisome proliferators-activater receptors (PPARs) and their roles in inflammation and cancer. Cell. Mol. Life Sci. 1999, 55, 923-943.
• 12. Gonzalez F.J., Peters J.M., Cattley R.C.: Mechanism of action of the non-genotoxic peroxisome proliferators: role of the peroxisome proliferators – activator receptor alpha, J. Natl. Cancer Inst. 1998, 90, 1702-1709.
• 13. Gutshall D.M., Pilcher G.D., Langley A.E.: Mechanism of the serum thyroid hormone lowering effect of perfluoro- n-decanoic acid (PFCA) in rats. J. Toxicol. Environ. Health 1989, 28, 53-65.
• 14. Hekster F.M., de Voogt P, Pijinenburg A. C.M., Laane R.W.P.M.: Perfluoroalkylated substances — aquatic environmental assessment. Report RIKZ/2002.043. Prepared at the University of Amsterdam and RIKZ (The State Institute for Coast and Sea) July 1, 2002, 99
• 15. Hori H., Hayakawa E., Yamashita N., Taniyasu S., Nakata F., Kobayashi Y.: High performance liquid chromatography with conductimetric detection of perfluorocarboxylic acids and perfluorosulfonates. Chemosphere 2004, 57, 273-282.
• 16. Konwencja Sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzona w Sztokholmie dnia 22 maja 2001 r., Dz. U. z 2009 r., nr 14, poz. 76.
• 17. Kudo N., Katakura M., Sato Y., Kawashima Y.: Sex hormone-regulated renal transport of perfluorooctanoic acid. Chem. Biol. Interact. 2002, 139, 301-316.
• 18. Kudo N., Kawashima Y.: Effect of perfluorooctanoic acid on the synthesis of phospholipidis in the liver of mice fed a dietary soybean oil, perilla oil or fish oil. J. Health Sci. 2001, 47, 168-174.
• 19. Kudo N., Kawashima Y.: Fish oil – feeding prevents perfluorooctanoic acid – induced fatty liver in mice. Toxicol. Appl. Pharm. 1997, 145, 285-293.
• 20. Kudo N., Mizuguchi H., Yamamoto A., Kawashima Y.: Alterations by perfluorooctanoic acid of glycerolipid metabolism in rat liver. Chem. Biol. Interact. 1999, 118, 69-83.
• 21. Kudo N., Suzuki E., Katakura M., Ohmowi K., Noshiro R., Kawashima Y.: Comparison of the elimination between perfluorinated fatty acids with different carbon chain length in rats. Chem. Biol. Interact. 2002, 139, 301-316.
• 22. Longley A.: Effect of perfluoro-n-decanoic acid on the respiratory activity of isolated rat liver mitochondria. J. Toxicol. Environ. Health, 1990, 29, 329-336.
• 23. 3M (2001). Analysis of PFOS, FOSA and PFOA from various food matrices using HPLC Electrospray Mass Spectrometry. Centre Study Number 023-057, www. ewg.org/reports/pfcworld/pdf/food_full.pdf
• 24. Martin J.W., Muir D.C.G., Kwan W.C., Moody C.A., Solomon K.R. and Mabury S.A.: Collection of airborne fluorinated organics and analysis by gas chromatography- -chemical ionisation-mass spectrometry. Anal. Chem. 2002, 74, 584-590.
• 25. Miyake Y., Yamashita N., So M.K., Rostkowski P., Taniyasu S., Lam P.K.S., Kannan K.: Trace analysis of total fluorine in human blood using combustion ion chromatography for fluorine: A mass balance approach for the determination of known and unknown organofluorine compounds. J. Chromatogr. A 2007, 1154, 214-221.
• 26. Moody C.A., Field A.: Perfluorinated surfactants and environmental implications of their use in fire fighting foams. Environ. Sci. Technol. 2000, 34, 3864-3870.
• 27. Moody C.A., Kwan W.C., Martin J.W., Muir D.C.G., Mabury S.A.: Determination of perfluorinated surfactants in surface water samples by two independent analytical techniques B liquid chromatography/tandem mass spectrometry and 19F NMR. Anal. Chem. 73 2001, 2200.
• 28. News, LC/MS tool help military characterize fluorinated surfactants. Environ. Sci. Technol. 2000, 34, 372 A.
• 29. OECD Environment., Health and Safety Publications; Series on Risk Management No. 19 Results of survey on production and use of PFOS, PFAS and PFOA, related substances and products/mixtures containing these substances. ENV/JM/MONO(2005)1.
• 30. Oguro T., Hayashi M., Nakajo S., Numazawa S., Yoshida T.: The expression of heme oxygenase-1 gene responded to oxidative stress produced by phorone, a glutathione depletor, in the rat liver; the relevance to activation of c-jun N-terminal kinase. J. Pharm. Exp. Ther. 1998, 287, 773-778.
• 31. Ohmori K., Kudo N., Katayama Y., Kawashima Y.: Comparison of the toxicokinetics between perfluorocarboxylic acids with different carbon chain length. Toxicology 2003, 184, 135-140.
• 32. Ohya T., Kudo N., Suzuki E. and Kawashima Y.: Determination of perfluorinated carboxylic acids in biological samples by high-performance liquid chromatography. J. Chromatogr. B Biomed. Sci. Appl. 1998, 710, 1-7.
• 33. Ohya T., Kudo N., Suzuki E., Kawashima Y.: Determination of perfluorinated carboxylic acids in biological samples by high-performance liquid chromatography. J. Chromatogr. B1998, 720 1-7.
• 34. Okochi E., Nishimaki-Mogami T., Suzuki K., Takahashi A.: Perfluorooctanoic acid, a peroxisome – proliferating hypolipidemic agent, dissociates apolipoprotein B48 from lipoprotein particles and decreases secretion of very low density lipoproteins by cultured rat hepatocytes. Biochim. Biophys. Acta 1999, 1437, 393-401.
• 35. Opinion of the Scientific Panel on Contaminants in the Food Chain on Perfluorooctane sulfonate (PFOS), Perfluorooctanoic acid (PFOA) and their salts. The EFSA Journal 2008, 653, 1-131.
• 36. Perfluorinated Compounds – Polution in people: http:// www.polutioninpeople.org/toxics/pfcs.
• 37. Pilarek M., Szewczyk K.W.: Zastosowanie perfluorozwiązków jako ciekłych nośników gazów oddechowych w medycynie i biotechnologii. Biotechnologia 2005, 69 (2), 125-150.
• 38. Riess J.G., Krafft M.P.: Fluorinated materials for in vivo oxygen transport (blood substitutes), diagnosis and drug delivery. Biomaterials 1998, 19, 1529-1539.
• 39. Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 552/2009 z dnia 22 czerwca 2009 r., zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII., Dz. Urz. UE z 26.06.2009 r.,L 164/7.
• 40. Shabalina I.G., Panaretakis T., Bergstrand A., DePierre J.W.: Effect of the rodent peroxisome proliferators and hepatocarcinogen, perfluorooctanoic acid, on adoptosis in human hepatoma HepG2 cells. Carcinogenesis 1999, 20, 2237-2246.
• 41. So M. K.: Monitoring of perfluorinated compounds in human breast milk from Zhoushan, China. International Symposium on Fluorinated Alkyl Organics in the Environment, Toronto, Canada, August 19-20, 2005.
• 42. Struciński P., Góralczyk K., Ludwicki J.K., Czaja K., Hernik A., Korcz W.: Poziomy wybranych bifenyli, ftalanów i perfluorowanych związków alifatycznych we krwi – Badanie WWF Polska, Roczn. PZH 2006, 57, 99-112.
• 43. Szonyi S., Watzke H.J., Cambon A.: Highly fluorinated surfactants in liposome technology. Thin Solid Films 1996, 284, 769-771.
• 44. Tittlemier S. A. i wsp.: Dietary exposure of Canadians to perfluorinated carboxylates and perfluorooctane sulfonate via consumption of meat, fish, fast foods and food items prepared in their packaging. J. Agric. Food Chem. 2007, 55, 3203-3210.
• 45. Tommy G., Budakowski W.R., Halldorson T., Tittlemier S.A., Stern G.A., Helm P.: Fluorinated organic compounds in an eastern Arctic marine food web. Organohalogen Compd. 2003, 62, 323-326.
• 46. Ueda M.: Jpn. Kokai Tokkyo Koho: patent JP 54131094 1979.
• 47. Umwelt Bundes Amt for Humanity and Environment–Perfluorinated Compounds: False alarm or justified concern?, 02, 2007.
• 48. Vejrup K.V., Lindblom B.: Analysis of perfluorooctanesulfonate compounds in impregnating agents, wax and floor polish products. National Environmental Research Institute, DenmarkDepartment of Environmental Chemistry, Survey no. 17, 2002.
• 49. Wang Y. i wsp.: Perfluorooctane sulfonate (PFOS) and related fluorochemicals in chicken egg in China. Chin. Sci. Bull. 2008, 53, 501-507.
• 50. Wójcik L.M.: Zastosowanie HPLC i elektroforezy kapilarnej do rozdzielania i oznaczania fluorowanych detergentów. Praca doktorska, Warszawa 2006.
• 51. www.epa.gov/oppt/pfoa/pubs/pfas.html

Uwagi

Rekord w opracowaniu