PL
Celem pracy było przedstawienie przepływu fosforu w rolnictwie w skali całej Polski przy zastosowaniu współczynników konwersji opracowanych przez Schrödera. Na podstawie danych GUS-u i literatury obliczono zawartość fosforu w poszczególnych ogniwach obiegu tego składnika w rolnictwie. Na tej podstawie wyznaczono współczynniki konwersji - SH, HF, FP i MS oraz obliczono efektywność wykorzystania fosforu O/I. Efektywność wykorzystania fosforu w skali całej produkcji rolniczej w Polsce wyliczona według modelu matematycznego Schrödera wyniosła ok. 14,4%. Na podstawie przeprowadzonej analizy współczynników konwersji można stwierdzić, że w badanym okresie czasu w polskim rolnictwie najbardziej efektywny przepływ P dotyczył poziomów: wyprodukowane nawozy naturalne-nawozy naturalne wprowadzone do gleby oraz gleba-roślina. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że do większych strat fosforu poza przestrzeń rolniczą dochodzi w produkcji zwierzęcej. Poprawa efektywności zarządzania fosforem w rolnictwie musi być prowadzona równolegle na wszystkich poziomach produkcji ponieważ koncentrowanie się tylko na tych, na których dochodzi do największych strat fosforu nie przynosi znaczącej poprawy efektywności wykorzystania fosforu. Uzyskane wyniki sugerują konieczność dostosowania modelu Schrödera do warunków polskiego rolnictwa.
EN
The aim of the investigation was is to present phosphorus flows in the Polish agriculture on a national scale with the application of conversion coefficients developed by Schröder. On the basis of GUS data and literature, the value of phosphorus in each link of phosphorus agricultural cycle was calculated. Basing on these calculations, conversion coefficients - SH, HF, FP and MS were defined, and the efficiency of phosphorus utilization O/I was counted. The efficiency of phosphorus utilization on a national scale in Poland is very low and equals approximately to 14.4%. On the basis of conducted analysis it may be stated that the most efficient phosphorus flow occurred - in the given period of time - on the following levels: produced natural fertilizers-natural fertilizers applied to the soil and soil-plant. The obtained results show that greater losses of phosphorus outside agricultural space occur in animal production. In order to increase the efficiency of phosphorus utilization in agriculture we should not concentrate on those levels where the losses are the highest because the effects will be insignificant; it is necessary to undertake complex activities on all levels of agricultural production simultaneously.