Metody identyfikacji stałych dyspersji hydrodynamicznej w zagadnieniach migracji zanieczyszczeń w strefie saturacji

• Autorzy: Chalfen M.

Warianty tytułu

EN

Methods of identification of hydrodynamic dispersion in the state of pollutant migration in the saturation zone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podstawą matematycznych modeli zjawiska migracji zanieczyszczeń w strefie saturacji jest dwuwymiarowe równanie dyspersji hydrodynamicznej, w którym jednymi z istotniejszych parametrów są stałe dyspersji podłużnej i poprzecznej. Charakteryzują one własności dyspersyjne ośrodka gruntowego, a ich precyzyjne określenie na etapie tarowania modelu ma istotny wpływ na dokładność przeprowadzanych obliczeń symulacyjnych. W pracy przedstawiono metody wyznaczania tych parametrów na podstawie pomiarów wskaźników jakości wody w kilku wybranych punktach obserwacyjnych w otoczeniu punktu iniekcji zanieczyszczeń do wód podziemnych. W obliczeniach wykorzystano analityczne rozwiązania równania dyspersji w warunkach ruchu ustalonego i nieustalonego. Oszacowano dokładność zaproponowanych metod oraz zbadano wpływ niedokładności pomiarów stężeń w punktach obserwacyjnych na dokładność estymacji stałych dyspersji. Przedstawione metody mogą być wykorzystane przy ocenie wpływu punktowych i stacjonarnych źródeł zanieczyszczeń na jakość wód podziemnych.

EN

The basis of mathematical models of the pollutant migration state in the saturation zone is a two-dimensional equation of hydrodynamic dispersion in which one of the most important parameters are the coefficients of longitudinal and transverse dispersion. They characterize the dispersion traits of the ground centre and their precise determination at the stage of the model taring significantly affects the accuracy of the performed simulative calculation. The paper presents methods of determining those parameters on the basis of measuring the indices of water quality at a few chosen measuring points in the region of the point of injection of pollutants into the underground water. Analytic solutions of dispersion equations under the conditions of determined and non-determined movement were used in the calculations. The accuracy of the proposed methods was estimated and the effect of inaccuracy of the measurements of concentration at the points of observation for the accuracy of estimation of dispersion coefficients was investigated. The presented methods may be used for the estimation of the effect of point and stationary pollution sources on the quality of the underground waters.

Słowa kluczowe

PL

migracja zanieczyszczen; strefa saturacji; dyspersja hydrodynamiczna; stale dyspersji; identyfikacja; modele matematyczne

EN

pollutant migration; saturation zone; hydrodynamic dispersion; dispersion constant; identification; mathematical model

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 548
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.113-121,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Chalfen M.

• Katedra Matematyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 53, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• Baron B., Pasierb A., Maciążek M. 2006. Algorytmy numeryczne w Delph. Helion Gliwice: 537 ss.
• Kobus H. 1991. Wody gruntowe, Kurs SW 05. Uniwersytet Hanower: 80 ss.
• Kinzelbach W. 1986. GroundWater Modelling. Elsevier: 333 ss.
• Rembeza L. 1998. Przepływ wody i zanieczyszczeń w gruncie. Wyd. AR Poznań: 253 ss.