Wpływ komunalnego osadu ściekowego na właściwości fizykochemiczne gleby oraz skład chemiczny ziarna i słomy jęczmienia jarego

• Autorzy: Antonkiewicz J. , Jasiewicz C. , Baran A. , Witkowicz R.

Warianty tytułu

EN

Effect of municipal sewage sludge on physicochemical properties of soils and chemical composition of grain and straw of spring barley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Znaczący udział gleb lekkich i potrzeba poprawy ich właściwości fizykochemicznych oraz obniżenie produkcji nawozów naturalnych w wyniku spadku pogłowia zwierząt gospodarskich, to główne czynniki przemawiające za rolniczym wykorzystaniem komunalnych osadów ściekowych w Polsce. Osady ściekowe zawierają duże ilości składników pokarmowych potrzebnych dla roślin, w ilościach zbliżonych do obornika, a także znaczącą ilość substancji organicznej. Z tych względów winny być przyrodniczo wykorzystywane. Rosnące wymagania w zakresie ochrony środowiska powodują konieczność oceny skutków stosowania odpadów organicznych do celów nawozowych. Zastosowano komunalny osad ściekowy pod jęczmień jary w gospodarstwie rolnym na terenie gminy Iwanowice w Małopolsce. Glebę, na których zastosowano komunalne osady ściekowe zaliczono do gleb średnich, o odczynie lekko kwaśnym. Zawartość przyswajalnych składników była na poziomie niskim, a ilość metali ciężkich nie przekraczała wartości dopuszczalnych. Po zastosowaniu komunalnego osadu ściekowego w dawce 5,34 t·ha-1 s.m. (co odpowiadało 24 t świeżej masy) pod jęczmień jary stwierdzono korzystne zmiany we właściwościach fizykochemicznych gleby. Zaobserwowano wzrost zasobności gleby w węgiel organiczny, azot ogólny oraz wzrost przyswajalnego P, K, Mg. Niekorzystne zmiany we właściwościach chemicznych to głównie niewielki wzrost zawartości metali ciężkich w glebie. Analiza chemiczna materiału roślinnego wykazała, że jęczmień jary nawożony osadem ściekowym nie zawierał metali ciężkich w ilościach przekraczających normy warunkujące przydatność konsumpcyjną.

EN

The factors promoting the use of sewage sludges in agriculture in Poland among others comprise a considerable proportion of light soils, the necessity to improve their physicochemical properties and a decrease in production of natural fertilizers. Sewage sludges contain considerable amounts of nutrients necessary for plants, approximate to those found in farmyard manure. They also contain substantial quantities of organic substances and therefore should find environmental applications. Growing requirements of the environmental protection make necessary an assessment of the results of organic waste application as fertilizers. Municipal sewage sludge was applied under spring barley on a farm chosen in the Iwanowice commune in the Małopolska province. The soils to which municipal sewage sludges were administered were counted among medium soils with slightly acid reaction. The content of bioavailable components in the soils was on a low level while the amount of heavy metals did not exceed the permissible values. Positive changes in the soil physicochemical properties were registered following the application of 1.20 t and 5.23 t·ha-1 DM of sewage sludge under spring barley. An increase in the soil abundance in organic carbon, total nitrogen and raised amounts of bioavailable P and K were noted. Unfavourable changes noted in the soil chemical properties involved mainly a slight raise in heavy metal contents. Chemical analysis of the plant material revealed that spring barley fertilized with sewage sludge did not contain heavy metals in the amounts exceeding consumption use.

Słowa kluczowe

PL

osady sciekowe; osady komunalne; nawozenie; gleby; wlasciwosci fizykochemiczne; ziarno; sloma jeczmienna; sklad chemiczny; jeczmien; metale ciezkie

EN

sewage sludge; municipal sewage sludge; fertilization; soil; physicochemical property; grain; barley straw; chemical composition; barley; heavy metal

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 549
• Opis fizyczny: s.11-20,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Antonkiewicz J.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

autor

Jasiewicz C.

autor

Baran A.

autor

Witkowicz R.

Bibliografia

• Antonkiewicz J. 2009. Ocena przyrodniczego wykorzystania popiołów paleniskowych i komunalnych osadów ściekowych. Zesz. Nauk UR w Krakowie, 331, Seria Rozprawy 454: 131 ss.
• Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Żukowska G. 2002. Pobieranie miedzi przez różne gatunki roślin uprawnych z gleby lekkiej użyźnionej osadem ściekowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 484: 37-44.
• Bielański A. 1981. Chemia ogólna i nieorganiczna. Wyd. PWN Warszawa: 403 ss.
• Ciećko Z., Łopieński W., Wyszkowski M. 2000. Reakcja jęczmienia jarego na nawożenie ściekami z zakładu przetwórstwa owoców i warzyw (Badania wstępne). Folia Univ. Agric. Stetin. 211, Agricultura 84: 57-62.
• Dyrektywa 1999. Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich 1999/31/EC z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie ziemnych składowisk odpadów.
• Flis-Bujak M., Turski R., Baran S. 1986. Wpływ osadu ściekowego na przemiany związków próchnicznych w bielicowej glebie piaskowej. Roczn. Glebozn. 37(2-3): 187-194.
• Gorlach E., Gambuś F. 1999. Wpływ osadów ściekowych na zawartość metali ciężkich w glebie i roślinach oraz ich przemieszczanie się w profilu glebowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 467: 505-511.
• Gambuś F. 1999. Skład chemiczny i wartość nawozowa osadów ściekowych z wybranych oczyszczalni regionu krakowskiego. Mat. III Konf. Nauk.-Techn. „Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych”. Świnoujście, 9-11.06.1999: 67-77.
• Grzywnowicz I., Strutyński J. 1999. Zmiany niektórych właściwości chemicznych gleby po zastosowaniu osadów ściekowych do celów nawozowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 467: 299-306.
• Jasiewicz Cz., Antonkiewicz J., Mazur Z., Mazur T., Krajewski W. 2007. Agrochemical properties of soils fertilized with sewage sludge from sewage treatment plant at Olecko. Chemia i Inż. Ekolog. 14(5-6): 457-463.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Puławy P (53), IUNG: 20 ss.
• Kalembasa S., Kalembasa D., Kania R. 2001. Wartość nawozowa osadów ściekowych z wybranych oczyszczalni ścieków regionu siedleckiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 475: 279-286.
• Mazur T. 1999. Rolnicze i ekologiczne znaczenie nawożenia organicznego i mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 467: 151-157.
• Mazur T. 2000. Rolnicza utylizacja stałych odpadów organicznych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 472: 507-516.
• Mazur T. 2002. Rozważania o wartości nawozowej odpadów organicznych. Acta Agrophysica 70: 257-263.
• Ochrona Środowiska 2008. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa, GUS.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog. Wyd. IOŚ, Warszawa: 334 ss.
• Rozporządzenie MŚ 2002. Z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Dz. U. Nr 134, poz. 1140.
• Sulewska H., Koziara W. 2007. Produkcja osadów ściekowych w Polsce i efekty ich stosowania w uprawie kukurydzy. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 518: 175-183.
• Szulc W., Rutkowska B. 2002. Ocena możliwości wykorzystania w rolnictwie osadu ściekowego z miejskiej oczyszczalni ścieków. Acta Agrophycica 70: 317-323.
• Wiater J., Dębicki R. 1993. Wpływ substancji organicznych i organiczno-mineralnych na zmiany C organicznego i azotu w glebach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 409: 65-72.