EN
This paper describes the remains of skulls and mandibles of three species, namely Mustela pliocaenica n. sp., Mustela plioerminea n. sp. and Martes wenzensis n. sp. By their characteristic features all the three described species come very near to their Pleistocene representatives as well as to the living forms.
PL
Autor opisuje, na podstawie czaszek i szczęk wypreparowanych z plioceńskiej brekcji kostnej, znalezionej w miejscowości Węże koło Działoszyna , trzy nowe gatunki z rodziny Mustelidae, a mianowicie Mustela pliocaenica, Mustela plioerminea i Martes wenzensis. Pierwszy z tych gatunków - Mustela pliocaenica - należał do grupy łasiczek o drobnych wymiarach ciała, a pod względem ogólnego kształtu czaszki i poszczególnych jej części zbliżał się bardzo do dzisiejszej łasiczki Mustela nivalis L. Wyraźniejsza różnica zaznacza się w większej długości czaszki łasiczki z Wężów , spowodowanej głównie znaczniejszym wydłużeniem się części pyszczkowej tego zwierzęcia. Niewielkie też różnice występują pomiędzy tą plioceńiska łasiczką a Mustela praenivalis Kormos, opisaną przez Hellera i Kormosa z plejstocenu Niemiec i Węgier. Drugi gatunek - Mustela plioerminea - większa od poprzedniej , typu dzisiejszego gronostaja Mustela erminea L., ma także pokrewną sobie formę w plejstocenie Węgier i Niemiec w postaci Mustela palerminea (Petenyi) , Także pomiędzy tymi trzema gatunkami nie zachodziły większe różnice w budowie części czaszki. Z trzeciego gatunku - Martes wenzensis - znalazła się w brekcji czaszka niemal w całości zachowana (pl. II , fig. 4), nadto przednia część czaszki drugiego osobnika oraz pięknie zachowany fragment żuchwy. Kształtem i znaczniejszą wielkością czaszka z Wężów odbiega nieco od czaszki dzisiaj żyjącej kuny Martes martes L. Większa jest długość poszczególnych zębów i całego ich szeregu, znaczniejsza też wysokość i tęgość żuchwy, natomiast zasadniczy kształt zębów jest u obu tych gatunków kun podobny. Rozmiarami czaszki i zębów zbliża się kuna z Wężów do opisanej przez Zdansky'ego kuny Maries palaeosinensis (Zdansky) ze złóż z fauną hipparionową płn.-wschodnich Chin. Różnice pomiędzy wszystkimi powyżej wymienionymi formami, odpowiadającymi im dzisiaj żyjącymi gatunkami są tak niewielkie, że gdyby nie oddzielał ich od siebie tak długi okres występowania ich w przyrodzie można by je uważać za podgatunki żyjących dzisiaj form. Podobieństwo ich ze sobą wskazuje na bardzo wczesne, bo juz w miocenie, ustalenie pewnego zasadniczego typu w obrębie niektórych łasicowatych, tak trwale, że typ ten nie uległ większym zmianom w przeciągu tak długiego okresu czasu.