Wpływ wiatrołomu i degradacji drzewostanu na zróżnicowanie chemizmu wód w zlewni Potoku Kościeliskiego w obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Zelazny M. , Siwek J.P. , Fidelus J. , Stanczyk T. , Siwek J. , Rutkowska A. , Kruk P. , Wolanin A. , Jelonkiewicz L.

Warianty tytułu

EN

Effect of wind damage to tree stands on spatial differences in water chemistry in the Koscieliski Stream catchment in the Tatra National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study focused on the effects of deforestation by heavy winds and tree stand damage produced by bark beetle invasion on water chemistry of mountainous catchment of Kościeliski Stream in the Tatra National Park (southern Poland). 200 samples of stream and spring water were collected in three series: in July, August and October 2015. Water samples obtained from areas characterized by tree stand damage caused by heavy winds were found to have much higher mean concentration of nitrate (15.44 mg/L) as well as a much higher overall mean nitrate content (3.44% mval/L) than samples obtained from non−deforested areas (3.26 mg/L and 0.78% mval/L). The increase in nitrate concentration and its share in overall water chemistry was high enough that the anion sequence for the deforested areas became altered from HCO3>SO4>NO3>Cl to HCO3>NO3>SO4>Cl. The mean change in water nitrate concentration in areas with tree stands damaged by the bark beetle was smaller (6.17 mg/L; 1.60% mval/L) than that for areas deforested by wind. The concentration of NO3– in stream water in deforested areas varied more than that in stream water in non−deforested areas.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; parki narodowe; Tatrzanski Park Narodowy; wiatrolomy; degradacja drzewostanow; wylesienia; zlewnie rzek; zlewnia Potoku Koscieliskiego; wody odplywowe; sklad chemiczny; azotany; zmiany skladu chemicznego

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2017
• Tom: 161
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.27-33,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zelazny M.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Siwek J.P.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Fidelus J.

• Zakład Turystyki i Badań Regionalnych, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, ul.Podchorążych 2, 30-084 Kraków

autor

Stanczyk T.

• Katedra Kształtowania Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Siwek J.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Rutkowska A.

• Katedra Zastosowań Matematyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 253C, 30-198 Kraków

autor

Kruk P.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Wolanin A.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Jelonkiewicz L.

• Zakład Hydrologii, Uniwersytet Jagielloński, ul.Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

Bibliografia

• Bac-Moszaszwili M., Burchart J., Głazek J., Iwanow A., Jaroszewski W., Kotański Z., Lefeld J., Mastella L., Ozimkowski W., Roniewicz P., Skupiński A., Westwalewicz-Mogilska E. 1979. Mapa geologiczna Tatr Polskich (Geological Map of the Polish Tatra), skala 1:30 000. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• Burns D. A., Murdoch P. S. 2005. Effects of a clearcut on the net rates of nitrification and N mineralization in a northern hardwood forest, Catskill Mountains, New York, USA. Biogeochemistry 72 (1): 123-146.
• Černy J., Pačes T. 1995. Acidification in the Black Triangle Region: Acid rain ‘95. 5th International Conference on Acidic Deposition: Science and Policy, Göteborg, Sweden, 26-30 June 1995: Excursion, June 21-24, 1995. Czech Geological Survey, Prague.
• Dahlgren R. A. 1998. Effects of forest harvest on stream-water quality and nitrogen cycling in the Caspar Creek watershed. Proceedings of the Conference on Coastal Watersheds: The Caspar Creek Story, May 6, 1998, Ukiah, California. 45-53.
• Eshleman K. N., Morgan II R. P., Webb J. R., Deviney F. A., Galloway J. N. 1998. Temporal patterns of nitrogen leakage from mid-Apallachian forested watersheds: role of insect defoliation. Water Resources Research 34 (8): 2005-2116.
• Hess M. 1974. Piętra klimatyczne Tatr. Czasopismo Geograficzne 45 (1): 75-94.
• Hornbeck J. W., Smith C. T., Martin Q. W., Tritton L. M., Pierce R. S. 1990. Effects of intensive harvesting on nutrient capitals of three forest types in New England. Forest Ecology and Management 30 (1-4): 55-64.
• Houlton B. Z., Driscoll C. T., Fahey T. J., Likens G. E., Groffman P. M., Bernhardt E. S., Buso D. C. 2003. Nitrogen dynamics in ice storm-damaged forest ecosystems: implications for nitrogen limitation theory. Ecosystems 6 (5): 431-443.
• Klimaszewski M. 1988. Rzeźba Tatr Polskich. PWN, Warszawa.
• Kosmowska A., Żelazny M., Małek S., Siwek J. P. 2015. Wpływ wylesień na krótkoterminowe zmiany składu chemicznego wody w zlewni Potoku Malinowskiego (Beskid Śląski). Sylwan 159 (9): 778-790.
• Likens G. E., Bormann F. H., Johnson N. M. 1969. Nitrification: importance to nutrient losses from a cutover forested ecosystem. Science 163 (3872): 1205-1206.
• Martin C. W., Pierce R. S., Likens G. E., Bormann F. H. 1986. Clearcutting affects stream chemistry in the White Mountains of New Hampshire. U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Northeastern Forest Experiment Station, Broomall.
• Murdoch P. S., Stoddard J. L. 1992. The role of nitrate in the acidification of streams in the Catskill Mountains of New York. Water Resources Research 28 (10): 2707-2720.
• Pierzgalski E., Janek M., Kucharska K., Niemtur S., Stolarek A., Tyszka J., Wróbel M. 2009. Procesy hydrologiczne i erozyjne w leśnych zlewniach górskich. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.
• Pierzgalski E., Janek M., Kucharska K., Tyszka J., Wróbel M. 2007. Badania hydrologiczne w leśnych zlewniach sudeckich. Synteza badań prowadzonych w latach 1993-2005. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.
• Rothe A., Mellert K. H. 2004. Effects of forest management on nitrate concentration in seepage water of forests in Southern Bavaria, Germany. Water, Air, and Soil Pollution 156 (1): 337-355.
• Siemion J., Burns D. A., Murdoch P. S., Germain R. H. 2011. The relation of harvesting intensity to changes in soil, soil water, and stream chemistry in a northern hardwood forest, Catskill Mountains, USA. Forest Ecology and Management 261 (9): 1510-1519.
• Silverman B. W. 1986. Density Estimation. Chapman and Hall, London.
• Swank W. T., Swift Jr. L. W., Douglass, J. E. 1988. Streamflow changes associated with forest cutting, species conversions, and natural disturbances. W: Swank W. T., Crossley Jr. D. A. [red.]. Forest Hydrology and Ecology at Coweeta. Springer-Verlag, New York. 297-312.
• Swank W. T., Vose J. M. 1997. Long-term nitrogen dynamics of Coweeta forested watersheds in the southeastern United States of America. Global Biogeochemical Cycles 11 (4): 657-671.
• Vitousek P. M., Reiners W. A. 1975. Ecosystem succession and nutrient retension: a hypothesis. BioScience 25 (6): 376-381.
• Wang X., Burns D. A., Yanai R. D., Briggs R. D., Germain R. H. 2006. Changes in stream chemistry and nutrient export following a partial harvest in the Catskill Mountains, New York, USA. Forest Ecology and Management 223 (1-3): 103-112.
• Węglarczyk S., Kulig M. 2001. O wyższości nieparametrycznego estymatora funkcji gęstości nad histogramem. Wiadomości Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej 24 (2): 59-69.
• Żelazny M. 2012. Czasowo-przestrzenna zmienność cech fizykochemicznych wód Tatrzańskiego Parku Narodowego. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Żelazny M., Wolanin A., Płaczkowska E. 2013. Hypsometric factors for differences in chemical composition of spring waters of the Tatra National Park. Polish Journal of Environmental Studies 22 (1): 289-299.