Remarks on the genera Ophthalmidium and Palaeomiliolina (Foraminiferida)

• Autorzy: Pazdro O.

Warianty tytułu

PL

Uwagi o rodzajach Ophthalmidium i Palaeomiliolina (Foraminiferida)

RU

Primechanija na temu Foramihifer roda Ophthalmidium i roda Palaeomiliolina

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the light of ambiguities in interpretation of some genera of Miliolidae by various authors a precise definition of Ophthalmidium Kübler & Zwingli, 1870, and Palaeomiliolina Loeblich & Tappan, 1964 is given on the basis of Jurassic materials from Poland, other countries and literature. Structure of tests and microstructure of walls were investigated. Enlarged photographs in polarized light are presented. Close affinity was stated of the genera in question and both were assigned to one family. A stratigraphic table of species noted from the Triassic and Jurassic is presented and their generic affiliation corrected.

PL

W literaturze z ostatnich lat stwierdzono wiele sprzeczności w ujmowaniu niektórych gatunków otwornic przez różnych autorów. W 1969 r. ukazały się dwie prace Temirbekovej na temat rodzaju Ophthalmidium Kübler & Zwingli, 1870, w których rodzaj ten jest ujęty bardzo wąsko. Za przynależne do tego rodzaju uważa ona tylko te gatunki, które mają skorupki zwinięte planispiralnie, mają następną po prolokulusie komorę długą na 1/2 do 1/3 skrętu, trzecią na 1 i 1/3 skrętu, dalsze po 1/2 skrętu. W tym samym roku zupełnie odmienną emendację rodzaju podają Zaninetti & Brönnimann. Autorzy ci ujmują rodzaj Ophthalmidium bardzo szeroko uznając za jego synonimy rodzaje Hauerina, Cornuloculina, Hauerinella, Spirophthalmidium, Eoophthalmidium. Uważają, że długość komór u tego rodzaju może być rozmaita, a ich ułożenie kłębkowate. Danitch (1971) przyjmuje, że rodzaj Ophthalmidium ma wszystkie komory ułożone planispiralnie i poza pierwszymi dwiema, tj. prolokulusem i fleksostylem wszystkie dłuższe niż 1/2 skrętu. Wyróżnia osobno rodzaj Spirophthalmidium i podaje, że tu tylko trzecia komora (druga według jego numeracji) może mieć długość pełnego skrętu, a wszystkie następne 1/2 skrętu. Również Azbel (1971) odróżnia rodzaj Ophthalmidium od Spirophthalmidium głównie na podstawie trzeciej komory (też oznaczając ją jako drugą), ale uważa, że ma ona u Ophthalmidium długość od 1/3 do 1 skrętu, gdy u Spirophthalmidium od 2 do 3 skrętów. Uważa ponadto, że Ophthalmidium jest formą triasową i jurajską, a Spirophthalmidium dzisiejszą. Rozbieżności w poglądach różnych autorów dotyczą głównie następujących cech: 1) kształtu prolokulusa (koło lub elipsa), 2) płaszczyzny zwinięcia skorupki, 3) długości komór w stosunku do skrętu i ich numeracji, 4) sposobu stykania się komór, występowania „mostków”, charakteru inwolutności, 5) mikrostruktury ścianki. Również rodzaj Palaeomiliolina Loeblich & Tappan, 1964 nie jest jednoznacznie ujmowany przez wszystkich autorów, a nawet przez niektórych nie jest uznawany. Podstawą zaliczenia obydwóch rodzajów do rodziny Miliolidae było stwierdzenie jednakowej mikrostruktury ścian, bardzo zbliżonej struktury skorupek, jednakowego kształtu wnętrz komór i ujść. Najlepszym dowodem bliskiego pokrewieństwa tych rodzajów jest zaliczanie tych samych gatunków do jednego lub drugiego rodzaju przez różnych autorów (vide Tabele 1, 2, 3). Na tabelach podano w ujęciu stratygraficznym wszystkie gatunki notowane w triasie i w jurze, które były dostatecznie jasno przedstawione w dostępnej literaturze, a które zdaniem obecnej autorki należy zaliczyć do omawianych rodzajów.

RU

В литературе последних лет было высказано много противоречивых взглядов относительно распространения некоторых видов фораминифер. В 1969 г. появились две работы Темирбековой на тему рода Ophthalmidium, в которых этот род рассматривается очень узко. Указанный автор относит к нему единственно такие виды, у которых раковинка свернута планиспирально, а длина следующей за пролокулюм камеры составляет 1/2 до 1/3 оборота, длина третьей камеры 1 и 1/3 оборота, а длина дальнейших - по 1/2 оборота. В том же году совершенно другую трактовку рода Opthalmilnum представили Занинетти и Брённиманн. Они рассматривают этот род очень широко и его синонимами считают роды Hauerina, Cornuloculina, Hauerinella, Spirophthalmidium, Praeophthalmidium, Eoophthalmidium. По мнению этих авторов, длина камер у этого рода может быть разная, а их расположение клубкообразное. Денич (1971) считает, что у рода Ophthalmidium все камеры располагаются планиспирально и, кроме двух первых - пролокулюма и флексостиля, они длиннее 1/2 оборота. Этот автор рассматривает отдельно род Spirophthalmidium и указывает, что у него единственно третяя камера (вторая по счету этого автора) может достигать длину полного оборота, а все остальные 1/2 оборота. Также и Азбел (1971) различает виды Ophthalmidium и Spirophthalmidium, главным образом по третьей (тоже считая ее второй) камере, однако он принимает, что у Ophthalmidium длина этой камеры составляет от 1/3 до 1 оборота, а у Spirophthalmidium - от 2 до 3 оборотов. Кроме того, он считает, что Ophthalmidium является триасовой и юрской формой, a Spirophthalmidium современной формой. Противоречия во взглядах разных авторов касаются, главным образом, следующих признаков: 1) форма пролокулюма (круг или эллипс), 2) плоскость навивания раковины, 3) длина камер по отношению к обороту и их нумерация, 4) способ соприкосновения камер, наличие „мостиков”, характер инволютности, 5) микроструктура стенки. Род Palaeomiliolina тоже вызывает разногласия у разных авторов, а некоторые из них и вовсе отрицают его выделение. Отнесение рассматриваемых двух родов к семейству Miliolidae основывается на одинаковой микроструктуре стенок, очень сходной структуре раковин, одинаковой форме внутренних полостей камер и устьев. Лучшим доказательством близкого сходства этих родов является тот факт, что одни и те же виды разными авторами относятся то к одному, то к другому роду. (см. таблицы 1, 2, 3). В таблицах приведены в стратиграфической последовательности все виды, отмеченные в триасе и юре и довольно четко охарактеризованные в доступной литературе, которые, по мнению автора, относятся к рассматриваемым родам. На основании детального изучения обильной милиолидовой фауны доггера Польши, главным образом из окрестностей г. Ченстохова, ознакомления с литературой и сравнительным материалом из разных стран, предлагается принять следующий порядок определения родов.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1972
• Tom: 17
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.527-560,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pazdro O.

• Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences, Zwirki i Wigury, 93, Warsaw, Poland

Bibliografia

• ANTONOVA, Z. A. 1958. K voprosu ob evolucii nekotorych predstavitelej oftalmidiid na primere razvitija ich v jurskoe vremja v bassejne r. Laby. - Dokl. Ak. Nauk SSSR, 122, 5, 913-916, Moskva.
• - 1959. Fauna miliolidov iz jurskich otloženij bassejna r. Laby. - Tr. Krasnodarsk. Fil. VNNII, 1, 3-32, Moskva.
• - 1961. O sinchronizacii jurskich kompleksov foraminifer severo-zapadnego Kavkaza i Russkoj platformy. - Tr. VNIGNI, 29, 165-168, Leningrad.
• AZBEL, A. J. 1970. Raspoloženie kamer u Ophthalmidium monstruosum (Bykova). - Voprosy Mikrop., 13, 82-84, Moskva.
• - 1971. K sistematike nekotorych rodov miliolid podsemejstva Ophthalmiidae. In: Novoe v sistematike mikrofauny. - Tr. Vsesoj. Neft. Nauč.-Issl. Geol. Inst., 291, 47-54, Leningrad.
• BARTENSTEIN, H. & BRAND, E. 1937. Mikropaläontologische Untersuchungen zur Stratigraphie des nordwest-deutschen Lias und Doggers. - Abh. Senck. Nat. Ges., 439, 1-224, Frankfurt a. Main.
• BASTIEN, M. & SIGAL, J. 1962. Contribution à l’étude paléontologique de l’Oxfordien Supérieur de Trept (Isère). - Trav. Lab. Géol. Lyon, 8, 83-123, Lyon.
• BIELECKA, W. 1960. Stratygrafia mikropaleontologiczna dolnego malmu okolic Chrzanowa. - Prace Inst. Geol., 31, 1-98, Warszawa.
• - & KUZNETZOVA, K. I. 1969. Foraminifery i paleografija kimeridżskogo veka Vostočnoj Evropy (Polša i Evropejskaja čast SSSR). - Voprosy Mikrop., 12, 58-79, Moskva.
• - & STYK, O. 1966. Mikrofauna malmu południowej części syneklizy perybałtyckiej. - Kwart. Geol., 10, 2, 350-366, Warszawa.
• - & - 1967. Microfaunal biofacies of the Callovian and Oxfordian in the Polish Lowland. - Biul. Inst. Geol., 211, 164-177, Warszawa.
• - & - 1968. Analiza zespołów mikrofauny Oksfordu i kimerydu Polski Niżowej w zależności od różnic facjalnych. - Kwart. Geol., 12, 2, 324-344, Warszawa.
• - & - 1969. Some stratigraphically important Kuiavian and Bathonian Foraminifera of Polish Lowland. - Roczn. Pol. Tow. Geol., 39, 1-3, 515-531, Kraków.
• BOGDANOVITCH, A. K. 1952. Miliolidy i peneroplidy. - Tr. VNIGRI, 64, 1-338, Moskva.
• - & VOLOSCHINOVA, N. A. 1959. Otrjad Miliolidae. In: Rauser, D. M. & Fursenko, A. W. (ed.), Osnovy Paleontologii, 1, 233-245, Moskva.
• BROUWER, J. 1969. Foraminiferal assemblages from the Lias of North-Western Europe. - Verh. Konk. Nederl. Akad. Wetens., Avd. Naturk., 25, 4, 1-48, Amsterdam.
• BYKOVA, E. 1948. O značenii iskopaemych foraminifer dla stratigrafii jurskich otloženij rajona Samarskoj Luki. - Tr. VNGRI, 1, 31, 83-108, Moskva.
• CHABAROVA, T. 1961. O mikrofaunie jurskich otloženij Saratovskoj oblasti. - Tr. VNIGNI, 29, 177-184, Leningrad.
• CIFELLI, R. 1959. Bathonian Foraminifera of England. - Bull. Mus. Comp. Zool. Harvard Coll., 121, 7, 265-368, Cambridge, Mass.
• CORDEY, W. 1962. Foraminifera from the Oxford Clay of Staffin Bay, Isle of Skye, Scotland. - Senckenberg. Lethaea, 43, 5, 375-409, Frankfurt a. Main.
• CUSHMAN, J. A. 1948. Foraminifera, their classification and economical use. 1-605, Cambridge, Mass.
• DAIN, L. 1961. Znacěnie foraminifer dla stratigrafii vostočnoj polosy Russkoj Platformy.- Tr. VNIGNI, 29, 168-176, Leningrad.
• DANITCH, M. 1971. Miliolidy. In: L. Romanov & M. Danitch, Molljuski i foraminifery mezozoja Dnestrovsko-Prutskogo meždurečja. 85-215, Kišinev.
• FRANKE, A. 1936. Die Foraminiferen des deutschen Lias. - Abh. Preuss. Geol. L.-A., N. F., 168, 1-138, Berlin.
• FRENTZEN, K. 1941. Die Foraminiferenfaunen des Lias, Doggers und unteren Malms der Umgegend von Blumberg (Obers Wutachgebiet). - Beitr. naturk. Forsch. Oberrheingebiet, 6, 125-402, Karlsruhe.
• FUCHS, W. 1970. Eine alpine, tiefliassische Foraminiferenfaune von Hernstein in Niederösterreich. - Verh. Geol. B.-A., 1, 66-145, Wien.
• GARBOWSKA, J. 1970. Zespoły otwornicowe najwyższego Oksfordu i dolnego kimerydu Wyżyny Wieluńskiej i ich znaczenie stratygraficzne. - Acta Geol. Pol., 20, 1, 33-89, Warszawa.
• GORDON, W. 1965. Foraminifera from the Corallian Beds, Upper Jurassic of Dorset, England. - J. Paleont., 39, 5, 828-863, Menasha, Tulsa.
• GRIGELIS, A. 1961. Značenie foraminifer dla stratigrafii jurskich otlozenij Litovskoj SSR. -Tr. VNIGNI, 29, 138-142, Leningrad.
• - 1971. In: A. Grigelis, N. Ignatovicjus, V. Saladžjus. Stratigraficeskie schemy i legenda geologičeskich i gidrologičeskich kart Litovskoj SSR. Vilnius.
• GROISS, J. 1966. Das Problem der Malm Alpha/Beta-Grenze in mikropaläontologischer Sicht. In: B. v. Freiberg, Der Faziesverband im unteren Malm Frankens.- Erlanger geol. Abh., 62, 92-101, Erlangen.
• - 1967. Mikropaläontologische Untersuchungen der Solnhofener Schichten im Gebiet um Eichstädt. - Ibidem, 66, 75-96.
• HOFFMAN, E. 1967. Foraminifery Jury severnogo Kavkaza. 1-148, Moskva.
• KAPTARENKO-TSCHERNOUSOVA, O., GOLIAK, L. et al. 1963. Atlas charakternych foraminifer jury, mela i paleogena platformennoj časti Ukrainy. - Inst. Geol. Nauk., AN USSR, Ser. Strat. Pal., 45, 1-200, Kiev.
• KASIMOVA, H. & ALEVA, D. 1969. Novye představiteli miliolid iz jurskich otloženij Azarbajdžana. - Dokl. Akad. Nauk Azerb. SSR., 25, 5, 39-42, Baku.
• KNAUFF, W. 1966. Praeophthalmidium n. g. (Foram.). Eine entwicklungsgeschitliche Untersuchung. - N. Jb. Geol. Paläont., 125, 96-102, Stuttgart.
• KOEHN-ZANINETTI, L. 1969. Les Foraminifères du Trias de la Région de l’Almtal (Haute-Autriche). - Jb. Geol. B.-A.- Sonderb., 14, 1-155, Wien.
• KRISTAN, E. 1957. 1957. Ophthalmidiidae und Tetraxinae (Foraminifera) aus dem Rhät der Hohen Wand in Nieder-Österreich. - Jb. Geol. B.-A., 100, 2, 269-298, Wien.
• KRISTAN-TOLLMAN, E. 1964. Die Foraminiferen aus den Zlambachmergeln der Fischerwiese bei Aussee im Salzkammergut. - Jb. Geol. B.-A., Sonderb, 10, Wien.
• KÜBLER, J. & ZWINGLI, H. 1870. Die Foraminiferen der Schweizerischen Jura. 1- 49, Winterthur.
• LANGER, W. 1968. Neue Miliolacea (Foram.) aus der mittleren Trias Kleinasiens.- Senckenberg. Lethaea, 49, 5/6, 587-593, Frankfurt a. Main.
• LLOYD, A. 1962. Polymorphinid, miliolid and rotaliform foraminifera from the type Kimmeridgian. - Micropaleontology, 8, 369-383. New York.
• LOEBLICH, A. & TAPPAN, H. 1964. Protista. In: R. C. Moore (ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology, C, 2, 1-900, Kansas.
• LUTZE, C. 1960. Zur Stratigraphie und Paläontologie des Callovien und Oxfordien in Nordwest Deutschland. - Jb. Geol., 77, 391-532. Hannover.
• MACFADYEN, W. 1941. Foraminifera from the Green Ammonite Beds, Lower Lias of Dorset. - Phil. Trans. Roy. Soc. London, 231-B, 1-73, London.
• MAMONTOVA, E. 1956. Foraminifery verchnego lejasa severo-zapadnego Kavkaza. - Vestn. Leningr. Univ., Ser. geol.-geogr., 12, 20-39, Leningrad.
• MIHAILOVA-YOVCHEVA, P. & TRIFONOVA, E. 1967. Microfaunistic data on the stratigraphy of the Upper Jurassic, Beriassian and Valanginian in drillings from NE Bulgaria. - Rev. Bulg. Geol. Soc., 28, 2, 153-174, Sofia.
• MITJANINA, I. 1957. O foraminiferach jurskich otloženij jugozapada Belorusi. - Akad. Nauk. BSSR, Paleont. Strat., 2, 210-239, Minsk.
• - 1963. Foraminifery verchnego oksforda Belorusi. - Ibidem, 4, 122-189.
• ÖSTERLE, H. 1968. Foraminiferen der Typlokalität der Birmenstorfer-Schichten, unterer Malm (Teilrevision der Arbeiten von J. Kübler & H. Zwingli 1866-1870, und von R. Haeusler 1881 bis 1893). - Eclog. geol. Helv., 61, 2, 695-792, Basel.
• PAALZOW, R. 1917. Beiträge zur Kenntniss der Foraminiferenfauna der Schwammergel des Unteren Weissen Jura in Süddeutschland. - Abh. Naturhist. Ges. Nürnberg, 19, 203-248, Nürnberg.
• - 1922. Die Foraminiferen der Parkinsoni-Mergel von Heidenheim am Hahnenkamm.- Ibidem, 22, 1-34.
• - 1932. Die Foraminiferen aus den Transversarius-Schichten und Impressa-Tonen der nördlichen Schwäbischen Alb. - J. Ver. vaterl. Naturk. Württ., 88, 81- 142. Stuttgart.
• PAZDROWA, O. 1958. Ophthalmidium wezulu i batonu okolic Częstochowy (Ophthalmidium of the Vesulian and Bathonian in the neighbourhood of Częstochowa). - Biul. Inst. Geol., 121, 91-162, Warszawa.
• - 1960. Charakterystyka mikropaleontologiczna wezulu i batonu Niżu Polskiego (Micropaleontological characteristic of Vesulian and Bathonian of Polish Lowland.) - Kwart. Geol., 4, 4, 936-948, Warszawa.
• - 1959. O stratygraficznym rozprzestrzenieniu miliolidów środkowo jurajskich w Polsce (On the stratigraphic distribution of Miliolidea in the Middle Jurassic of Poland). - Acta Geol. Pol., 9, 343-381, Warszawa.
• PIETRZENIUK, E. 1961. Zur Mikrofauna einiger Liasvorkommen in der Deutschen Demokratischen Republik. - Freiberger Forschungshefte, C 113, 1-129, Berlin.
• POKORNY, V. 1958. Grundzüge der zoologischen Mikropaläontologie. Bd. I, 1-582, Berlin.
• RÜGET, CH. & SIGAL, J. 1970. Le Lias moyen de Sao Pedro de Muel. II. Les Foraminifères. - Com. Serv. Géol. de Portugal, 54, 79-108, Lisboa.
• SAID, R. & BARAKAT, M. 1958. Jurassic microfossils from Gebel Maghara, Sinai, Egypt. - Micropaleontology, 4, 3, 231-274, New York.
• SEIBOLD, E. & SEIBOLD, I. 1953. Forammiferenfauna und Kalkgehalt eines Profils im gebankten unteren Malms Schwabens. - N. J. Geol. u. Palëont. Abh., 98, 28-86, Stuttgart.
• - 1955. Revision der Foraminiferen-Bearbeitung C. W. Gümbels (1862) aus den Streitberger Schwamm-Mergel (Oberfranken, Unterer Malm). - Ibidem, 101, 1, 91-134.
• - & - 1956. Revision der Foraminiferen-Bearbeitung C. Schwagerś (1865) aus den Impressaschichten (Unterer Malm) Süddeutschlands. - Ibidem, 103, 91- 154.
• - & - 1960. Foraminiferen der Bank- und Schwammfazies im unteren Malm Süddeutschlands. - Ibidem, 109, 309-438.
• SEROVA, M. 1961. Taksonomičeskoe značenie nekotorych osobennostej mikrostruktury stenki i stroenija kamer rakoviny miliolid. - Vopr. Mikropaleont., 5, 128- 134, Moskva.
• STYK, O. 1972. Kilka ważniejszych nowych gatunków otwornic i małżoraczków z osadów triasu Polski. - Kwart. Geol., Warszawa (w druku).
• TEMIRBEKOVA, U. 1969. K revizii roda Ophthalmidium. - Vestn. Mosk. Univ., Ser. IV, geol., 5, 119-122, Moskva.
• - 1969. Taxonomie significance of shell structure in the foraminiferal genus Ophthalmidium (in Russ.). - Paleont. Żurnal, 1, 126-129. Moskva.
• TRIFONOVA, E. 1970. On the paleoecology of the Ophthalmidium Kübler et Zwingli in the Middle Jurassic (Engl, summary). - Ann. Univ. Sofia, 62, 1, 1-7, Sofia.
• WELZEL, E. 1968. Foraminiferen und Fazies des fränkischen Domeriums. - Erlang. Geol. Abh., 67, 1-71, Erlangen.
• WERNLI, R. 1971. Étude micropaléontologique du Dogger du Jura méridional (France). - Thèse. Univ. de Genève.
• - 1971. Les Foraminifères du Dogger du Jura méridional (France). - Arch. Sci., 24, 2, 305-364, Genève.
• WINTER, B. 1970. Foraminiferen des Unter Kimmeridge (Mittlerer Malm) in Franken. - Erlang. Geol. Abh., 76, 1-56, Erlangen.
• WIŚNIOWSKI, T. 1890. Mikrofauna iłów ornatowych okolic Krakowa. I. Otwornice górnego keloweju w Grójcu. - Pam. Akad. Umiej., 17, 181-242, Kraków.
• WOOD, A. 1947. The type specimen of the genus Ophthalmidium. - Quart. J. Geol. Soc., 102, 4, 461-463, London.
• & BARNARD, T. 1946. Ophthalmidium: a study of nomenclature, variation and evolution in the Foraminifera. - Ibidem, 102, 77-113.
• ZANINETTI, L. 1969. Agathamminoides gen. n. un nouveau genre de foraminifères du Trias alpin. Note rectificatrice. - Rev. ital. paleont. strat., 75, 4, 697-704, Milano.
• - & BRÖNNIMANN, P. Sur la présence d’un foraminifère nouveau “Ophthalmidium tori” sp. n., dans le Carnien supérieur de Vénétie (Italie). - Ibidem, 75, 4, 705-724.
• ZIEGLER, J. 1959. Mikropaläontologische Untersuchungen zur Stratigraphie des Braunjura in Nordbayern. - Geol. Bavarica, 40, 9-128, München.