EN
In the light of ambiguities in interpretation of some genera of Miliolidae by various authors a precise definition of Ophthalmidium Kübler & Zwingli, 1870, and Palaeomiliolina Loeblich & Tappan, 1964 is given on the basis of Jurassic materials from Poland, other countries and literature. Structure of tests and microstructure of walls were investigated. Enlarged photographs in polarized light are presented. Close affinity was stated of the genera in question and both were assigned to one family. A stratigraphic table of species noted from the Triassic and Jurassic is presented and their generic affiliation corrected.
PL
W literaturze z ostatnich lat stwierdzono wiele sprzeczności w ujmowaniu niektórych gatunków otwornic przez różnych autorów. W 1969 r. ukazały się dwie prace Temirbekovej na temat rodzaju Ophthalmidium Kübler & Zwingli, 1870, w których rodzaj ten jest ujęty bardzo wąsko. Za przynależne do tego rodzaju uważa ona tylko te gatunki, które mają skorupki zwinięte planispiralnie, mają następną po prolokulusie komorę długą na 1/2 do 1/3 skrętu, trzecią na 1 i 1/3 skrętu, dalsze po 1/2 skrętu. W tym samym roku zupełnie odmienną emendację rodzaju podają Zaninetti & Brönnimann. Autorzy ci ujmują rodzaj Ophthalmidium bardzo szeroko uznając za jego synonimy rodzaje Hauerina, Cornuloculina, Hauerinella, Spirophthalmidium, Eoophthalmidium. Uważają, że długość komór u tego rodzaju może być rozmaita, a ich ułożenie kłębkowate. Danitch (1971) przyjmuje, że rodzaj Ophthalmidium ma wszystkie komory ułożone planispiralnie i poza pierwszymi dwiema, tj. prolokulusem i fleksostylem wszystkie dłuższe niż 1/2 skrętu. Wyróżnia osobno rodzaj Spirophthalmidium i podaje, że tu tylko trzecia komora (druga według jego numeracji) może mieć długość pełnego skrętu, a wszystkie następne 1/2 skrętu. Również Azbel (1971) odróżnia rodzaj Ophthalmidium od Spirophthalmidium głównie na podstawie trzeciej komory (też oznaczając ją jako drugą), ale uważa, że ma ona u Ophthalmidium długość od 1/3 do 1 skrętu, gdy u Spirophthalmidium od 2 do 3 skrętów. Uważa ponadto, że Ophthalmidium jest formą triasową i jurajską, a Spirophthalmidium dzisiejszą. Rozbieżności w poglądach różnych autorów dotyczą głównie następujących cech: 1) kształtu prolokulusa (koło lub elipsa), 2) płaszczyzny zwinięcia skorupki, 3) długości komór w stosunku do skrętu i ich numeracji, 4) sposobu stykania się komór, występowania „mostków”, charakteru inwolutności, 5) mikrostruktury ścianki. Również rodzaj Palaeomiliolina Loeblich & Tappan, 1964 nie jest jednoznacznie ujmowany przez wszystkich autorów, a nawet przez niektórych nie jest uznawany. Podstawą zaliczenia obydwóch rodzajów do rodziny Miliolidae było stwierdzenie jednakowej mikrostruktury ścian, bardzo zbliżonej struktury skorupek, jednakowego kształtu wnętrz komór i ujść. Najlepszym dowodem bliskiego pokrewieństwa tych rodzajów jest zaliczanie tych samych gatunków do jednego lub drugiego rodzaju przez różnych autorów (vide Tabele 1, 2, 3). Na tabelach podano w ujęciu stratygraficznym wszystkie gatunki notowane w triasie i w jurze, które były dostatecznie jasno przedstawione w dostępnej literaturze, a które zdaniem obecnej autorki należy zaliczyć do omawianych rodzajów.
RU
В литературе последних лет было высказано много противоречивых взглядов относительно распространения некоторых видов фораминифер. В 1969 г. появились две работы Темирбековой на тему рода Ophthalmidium, в которых этот род рассматривается очень узко. Указанный автор относит к нему единственно такие виды, у которых раковинка свернута планиспирально, а длина следующей за пролокулюм камеры составляет 1/2 до 1/3 оборота, длина третьей камеры 1 и 1/3 оборота, а длина дальнейших - по 1/2 оборота. В том же году совершенно другую трактовку рода Opthalmilnum представили Занинетти и Брённиманн. Они рассматривают этот род очень широко и его синонимами считают роды Hauerina, Cornuloculina, Hauerinella, Spirophthalmidium, Praeophthalmidium, Eoophthalmidium. По мнению этих авторов, длина камер у этого рода может быть разная, а их расположение клубкообразное. Денич (1971) считает, что у рода Ophthalmidium все камеры располагаются планиспирально и, кроме двух первых - пролокулюма и флексостиля, они длиннее 1/2 оборота. Этот автор рассматривает отдельно род Spirophthalmidium и указывает, что у него единственно третяя камера (вторая по счету этого автора) может достигать длину полного оборота, а все остальные 1/2 оборота. Также и Азбел (1971) различает виды Ophthalmidium и Spirophthalmidium, главным образом по третьей (тоже считая ее второй) камере, однако он принимает, что у Ophthalmidium длина этой камеры составляет от 1/3 до 1 оборота, а у Spirophthalmidium - от 2 до 3 оборотов. Кроме того, он считает, что Ophthalmidium является триасовой и юрской формой, a Spirophthalmidium современной формой. Противоречия во взглядах разных авторов касаются, главным образом, следующих признаков: 1) форма пролокулюма (круг или эллипс), 2) плоскость навивания раковины, 3) длина камер по отношению к обороту и их нумерация, 4) способ соприкосновения камер, наличие „мостиков”, характер инволютности, 5) микроструктура стенки. Род Palaeomiliolina тоже вызывает разногласия у разных авторов, а некоторые из них и вовсе отрицают его выделение. Отнесение рассматриваемых двух родов к семейству Miliolidae основывается на одинаковой микроструктуре стенок, очень сходной структуре раковин, одинаковой форме внутренних полостей камер и устьев. Лучшим доказательством близкого сходства этих родов является тот факт, что одни и те же виды разными авторами относятся то к одному, то к другому роду. (см. таблицы 1, 2, 3). В таблицах приведены в стратиграфической последовательности все виды, отмеченные в триасе и юре и довольно четко охарактеризованные в доступной литературе, которые, по мнению автора, относятся к рассматриваемым родам. На основании детального изучения обильной милиолидовой фауны доггера Польши, главным образом из окрестностей г. Ченстохова, ознакомления с литературой и сравнительным материалом из разных стран, предлагается принять следующий порядок определения родов.