Lizards from the Pliocene of Poland

• Autorzy: Mlynarski M.

Warianty tytułu

PL

Jaszczurki z pliocenu Polski

RU

Jashericy iz pliocena Pol'shi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Fossil remains are here described of Lacertilia collected from the bonebreccia of Węże, Poland' . They consist mostly of skull and mandible fragments, also of vertebrae and bone scales referable to genera Lacerta, Ophisaurus and others, not more closely identifiable. These reptiles come very near to representatives of the same general described from the Pliocene of Hungary. Ophisaurs pannonicus Kormos occurs in 'both these faunal assemblages.

PL

Praca zawiera opis systematyczny przegląd szczątków jaszczurek, pochodzących z plioceńskiej brekcji kostnej z miejscowości Węże koło Działoszyna nad Warta. Opisano przedstawicieli dwóch rodzin. jaszczurek, Anguinidae i Lacertidae, należących do rodzajów Ophisaurus i Lacerta. Szczątki zaliczone do rodzaju Lacerta (fragmenty żuchw) wykazują cechy wspólne gatunkom współczesnym L. agilis L. i L. viridis Laurenti. Występujący w Wężach Ophisaurus pannonicus Kormos jest dużą beznogą jaszczurką przeszło dwumetrowej długości. Został on po raz pierwszy z pliocenu Węgier przez T. Kormosa (1921), a następnie przez A. M. Fejervary-Langh (1923). Jest to forma anatomicznie bardzo zbliżona do współczesnego gatunku Ophisaurus apodus (Pallas]. Żółtopuzika z Wężów uważam , podobnie jak Fejervary-Langh (1. c.) za formę przejściową między kopalnym gatunkiem O. moguntinus Boettger a O. apodus (Pallas) . W opracowanym materiale znajdują się poza tym szczątki, które, ze względu na ich fragmentaryczność, zaliczyłem warunkowo i nie obowiązująco do przedstawicieli rodzin Agamidae i Gekkonidae. Istnieją również przypuszczenia, ze w brekcji znalazł się drugi przedstawiciel rodziny Anguinidae, należący do rodzaju Anguis (d.Anguis ). Ze względu na drobny fragment tych szczątków i zły stan zachowania, dokładne określenie ich przynależności jest trudne. Możliwe jest także, iż są to fragmenty szczęki małego węża. W części ogólnej scharakteryzowano faunę jaszczurek jako wybitnie palearktyczna oraz porównano ją z fauną innych trzeciorzędowych znalezisk na terenie Europy. Na zakończenie omówiono pokrewieństwo gatunków O. pannonicus i O. apodus.

RU

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1956
• Tom: 01
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.135-152,fig.,ref.

Twórcy

autor

Mlynarski M.

• Zoological Institute, Polish Academy of Sciences, Krakow, Poland

Bibliografia

• ALEKSEEV A. 1912. Opisanie meoticeskoj fauny pozvonocnych iz okrestnosti mest, Petroverovtki. C 1 (Anguinidae). Zap. Novoros. Obsc. Estestv., 34. Odessa .
• BOETTGER O. 1873/74. Gliederung der Cyrenenmergelgruppe in Meinzer Becken. Ber. Senckenberg. Naturf, Ges., 50 - 102. Frankfurt a/M . .- 1876/77 . Uber die Fauna der Corbicula-Schichten im Meinzer Becken, Palaeontogr.,24, 185 - 220. Cassell .
• BOLAKY S. J . 1913. Additions to the fossil Henpetclogy of Hungary from the Pannonian and praeglacial /period. Mitt. Jb. k. Ungar. Geol. Reichsans t. , 21, 217 - 230. Budapest ,
• CAMP CH. L. 1923. Classification . of the Lizards. Bull Amer. Mus. Nat. Hist ., 68, 290 - 435. New York.
• DEPERET CH. & DONNEZAN A. 1890. Animaux pliocenes de Roussillon . Mem. Soc.Geo!. France, 3, Paris,
• FEJERVARY - LANGH A. M. 1923. Beitrage zu einer Monographie der fossilen Ophisaurirr.Palaeont.Hungar.,1,7,123-220 Budapest.
• FILHOL H. 1877 Recherches sur les phosphorites de Quercy.Paris
• GERHARDT K.1903.Ophisaurus ulmensis n.sp.aus.dem Untermizan von Ulm. Jhefte Ver.vaterl.Naurk.Wurtemb.,59,67-71 Stuttgart.
• GERVAIS P . 1859. Zoologie et Paleontologie Francaise. Paris.
• HILGENDORF F. 1885. Die steinheimer Gurtelechse Pseudopus Fraasii, Ztschr. deutsch. geol. Ges., 37, 358-- 378. Berlin ,
• HOFFSTETTER R. 1944. Sur les Scincidae fossiles, 1. Formes europeennes et nord americaines.Bull. Mus. Nat . Hist. Nat .. 16, 547 - 553. Paris. - 1946. Sur les Gekkonidae fossiles. Ibidem, 18. 195 - 203.
• KINKELIN F. 1884. Die Schleusenkammer von Frankfurt-Niederrad und ihre Fauna.Ber . Senckenberg. Naturf . Ges. 219 - 257.
• KORMOS T . 1911. Der pliozane Knoehenfund bei Polgardi. Foldt. Kozl., 41, 1 - 19.Budapest.
• LYDEKKER R. 1888. Cataiogue of fossill Reptiles of Briltish Museum, 1. London.
• McDOWELL S. B. & BOGERT C. M. 1954. The systematic posiition of Lanth- onotus and the affinities of the Anguinomorphan Lizards. Bull. Amer . Mus. Nat. Hist .,105, 1, l' - 142. New York .
• MEYER H. v. 1859/61. Lacerten aus der Braunkohle des Sirebengebiages. Palaeontogr. ,7, 74 - 78. Cassel.
• MŁYNARSKI M. 1955. Żółwie z pliocenu Polski. (Tortoises from the Pliocene of Poland), Acta Geol. Pol. , 5, 2, 161 - 214. Warszawa .
• NOPCSA F . 1908. Zur Kenntnis der fossilen Eidechsen. Beitr . Palaont. Geol. Oester.Ung., 21, 33 - 62. Wien-Leipzig.
• SAMSONOWICZ J . 1934. Zjawiska krasowe i trzeciorzędowa brekcja kostna w Wżach pod Działoszynem (Sur les phenomenes karstaques et 1a breche osseuse de Węże pres Działoszyn sur la Warta). Zab. Przyr, Nieozyw. . (Monum . Nat inanimee), 3. Werszawa .
• SCHREIBER E. 1912. Herpetologia Europaea . 2. Aufl. Jena .
• SIEBENROCK F. 1892. Zur Kenntnis des Kopfskelettes der' Scincoiden, Ariguiden und Gerrhosauriden, Ann. k. k. Naturhist . Hofmus. 7, 163 -196. Wien.
• STACH J. 1952. Arctomeles pliocaenicus, nowy rodzaj i gatunek z podrodziny borsukowatych (Arctomeles pliocaenicus, n. g. & sp , from Węże). Acta Geol. Pol.,2, 1/2, 129 - 158. Warszawa,
• STEFANO G. De. 1904. Sau ri del Quorcy -alppartenenti. a la collezone Rossignol. Atti. Soc. Ital. Sci . Nat .. 42, 382 - 418. Milano. - 1905. Sul genere Propseudopus Hilgendorf. Riv. ItaI. Paleont. , 11, 30 - 33. Perugia.
• WEGNER R. N. 1913. Tertiar und umgelagerte Kreide bei Oppeln (Obersehlesien). Palaeontogr ., 60, 175 - 274. Stuttgart.