Wpływ niedokładności wyznaczenia stałych dyspersji hydrodynamicznej na przestrzenno-czasowy rozkład zanieczyszczeń w ośrodku gruntowym

• Autorzy: Chalfen M.

Warianty tytułu

EN

An influence of measurement inaccuracy of dispersion coefficients on time-space pollutant distribution in groundwater

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zbadano wpływ niedokładności oszacowania stałych dyspersji po-dłużnej i poprzecznej na dokładność rozwiązań równania dyspersji hydrodynamicznej, będącego podstawą matematycznego modelowania przepływu zanieczyszczeń chemicznych w ośrodku gruntowo-wodnym. Wykorzystano analityczne rozwiązania równania dyspersji dla źródła punktowego, chwilowego lub stałego w czasie. Niedokładności oszacowania stałych dyspersji opisano rozkładem normalnym z zadaną wartością średnią i wariancją. Na podstawie wielowariantowych symulacji przy różnych wartościach stałych dyspersji wykazano, że przestrzenno-czasowy rozkład koncentracji zanieczyszczeń istotnie zależy od dokładnego określenia parametrów równania dyspersji. Największe wartości współczynnika zmienności obliczonych koncentracji zanieczyszczeń, będącego miarą błędu symulacji, występują na krańcach obszaru skażonego. Są to obszary, w których istnieje największe ryzyko błędnych obliczeń symulacyjnych. Przedstawiono także zależność średniego współczynnika zmienności uzyskanych wyników od założonego współczynnika zmienności stałych dyspersji. Wykazano, że współczynnik zmienności nie rośnie z czasem symulacji komputerowych, co oznacza stabilność modelu migracji zanieczyszczeń.

EN

In the article an influence of measurement inaccuracy of longitudinal and transverse dispersivity coefficients on solutions of dispersion equation, which is a basis of mathematical model of pollutant movement in groundwater, was investigated. An analytical solutions of dispersion equation for temporary or constant point source of pollution were used. Inaccuracy of dispersivity coefficients was described by normal distribution. Multivariable computations for various values of dispersivity coefficients enable to notice that time-space distribution of pollutant concentration depends on parameters of dispersion equation. Maximum coefficients of variation of computed concentrations are situated near boundary of contaminated region. These are regions of maximum risk of incorrect result of computations. Area average coefficient of variation for constant and temporary source of pollution is non increasing time function. Its denote stability of mathematical model for pollutant movements in groundwater.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; zanieczyszczenia chemiczne; rozprzestrzenianie sie zanieczyszczen; migracja zanieczyszczen; dyspersja hydrodynamiczna; stale dyspersji; modele matematyczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2012
• Numer: 3/III
• Opis fizyczny: s.167-179,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Chalfen M.

• Katedra Matematyki, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• Aczel A. D., 2000, Statystyka w zarządzaniu, PWN, Warszawa, ss.1000,
• Bear J., Verruijt A., Modeling Groundwater flow and pollution, Reidel Publ. Comp, 1990, ss.414,
• Chalfen M., O pewnej transformacji równania dyspersji hydrodynamicznej, Arch. Hydr. tom XXXVII, z. 1-2, 1990, str.149-156,
• Chalfen M., Opis programu FIZ – Filtracja i Zanieczyszczenia, XXXIII Seminarium Zastosowań Matematyki, Kobyla Góra, 2003 r, s.37-40,
• Chalfen M., Metody identyfikacji stałych dyspersji hydrodynamicznej w zagadnieniach migracji zanieczyszczeń w strefie saturacji, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2010,zeszyt 548, str. 113-122,
• Fetter C.W., Contaminant Hydrogeology, Prentice-Hall Inc, 1993, ss.458,
• Palarski J., Plewa R., Babczyński W., Modelowanie migracji zanieczyszczeń z podziemnych składowisk odpadów, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2002, ss. 165,
• Rembeza L., Przepływ wody i zanieczyszczeń w gruncie, Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, 1998, ss.253,