Charakterystyka drzew gniazdowych dzięcioła czarnego w Puszczy Augustowskiej

• Autorzy: Zawadzka D. , Zawadzki G.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of the nesting trees of the Black Woodpecker in the Augustow Forest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The Black Woodpecker Dryocopus martius excavates nesting holes in big trees and use dead wood for foraging. It is considered as a key and an indicator species in the protection of biodiversity of forest ecosystems, because its cavities condition the possibility of breeding the biggest secondary cavity−nesters, bats, and some species of wasps. We studied preferences of the Black Woodpecker towards the nesting trees in the Augustów Forest (NE Poland). It is an extensive forest complex covering 114 000 ha, dominated by fresh and mixed fresh coniferous forest sites. Scots pine Pinus sylvestris occupies 78% of forest area. Stands older than 100 years cover about 18% of the study area. We searched for trees with cavities of the Black Woodpecker in stands older than 60 years. We identified tree species, their age and health condition. The breast height diameter and height of trees and height of the cavities above ground were measured. Additionally, cavity entrance orientation were estimated. We found a total number of 150 nesting trees with 229 cavities excavated by the Black Woodpecker. Pines constituted 95% of nesting trees. Cavities were found also in Betula pendula and Populus tremula. Live trees predominated among trees with cavities. Dead trees (only pines) constituted 12% of all. More than one (form 2 to 6) cavity entrances were recorded in almost 30% of nesting trees. Woodpeckers excavated cavities in pines in age from 92 to 222, 159 years old on average. Taken together, 90% of cavity pines were older than 110 years. The height of nesting trees varied from 21 to 37.5 m (30.5 m on average), and its breast height diameter was 32−96 cm with mean of 54 cm. Over 90% of trees with woodpeckers' cavities had dbh larger than 40 cm, and almost 50% between 50 and 60 cm. The mean height of cavity entrances was 12.8 (6−27) m. There was no dependence between the height of cavities and the thickness of trees. The entrance orientation was dominated by east and north (together 58%). Birds selected the least often an entrance in southwest (only 2.3%). The Augustów Forest is the only study plot in Europe, where so strong domination of pines among nesting trees of the Black Woodpecker was recorded. The preferred tree species in south and west part of the continent is Fagus sylvatica. The Black Woodpecker uses for nests mainly the oldest pines, but it is related to the thickness, and not directly to the age of these trees. The maintenance of pine dominated stands older than 120 years is necessary for the Black Woodpecker protection in the Augustów Forest.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Puszcza Augustowska; lasy; fauna; ptaki; dzieciol czarny; Dryocopus martius; gniazdowanie; drzewa gniazdowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2017
• Tom: 161
• Numer: 12
• Opis fizyczny: s.1002-1009,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zawadzka D.

• Komitet Ochrony Orłów
• Instytut Nauk Leśnych, Uniwersytet Łódzki, Filia w Tomaszowie Mazowieckim, ul.Konstytucji 3 Maja 65/67, 97-200 Tomaszów Mazowiecki

autor

Zawadzki G.

• Katedra Ochrony Lasu i Ekologii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Angelstam P., Mikusiński G. 1994. Woodpecker assemblages in natural and manager boreal and hemiboreal forest – a review. Annales Zoologici Fennici 31: 157-172.
• Angelstam P., Roberge J.-M., Lőhmus A., Bergmanis M., Brazaitis G., Dönz-Breuss M., Edenius L., Kosiński Z., Kurlavicius P., Lârmanis V., Lukins M., Mikusiński G., Racinskis E., Strazds M., Tryjanowski P. 2004. Habitat modelling as a tool for landscape-scale conservation – a review of parameters for focal forest birds. Ecological Bulletins 51: 427-453.
• Błaszczyk K. 1999. Rozmieszczenie, liczebność oraz wybiórczość środowiskowa włochatki Aegolius funereus w Puszczy Darżlubskiej i Lasach Lęborskich. Praca magisterska. Katedra Zoologii Leśnej i Łowiectwa SGGW, Warszawa.
• Bocca M., Carisio L., Rolando A. 2007. Habitat use, home ranges and census techniques in the Black Woodpecker Dryocopus martius in the Alps. Ardea 95: 17-29.
• Camprodon J., Salvanya J., Soler-Zurita J. 2008. The abundance and suitability of tree cavities and their impact on hole-nesting bird populations in beech forest of NE Iberian Peninsula. Acta Ornithologica 43: 17-31.
• Chodkiewicz T., Kuczyński L., Sikora A., Chylarecki P., Neubauer G., Ławicki Ł. Stawarczyk T. 2015. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008-2012. Ornis Polonica 56 (3): 149-189.
• De Rosa D., Andriuzzi W. S., Di Febbraro M. 2016. Breeding habitat selection of the Black Woodpecker Dryocopus martius L. in Mediterranen forests. Avocetta 40: 63-69.
• Dyrcz A., Grabiński W., Stawarczyk T., Witkowski J. 1991. Ptaki Śląska. Monografia faunistyczna. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• Fiedorowicz K. 2009. Charakterystyka dziupli dzięcioła czarnego Dryocopus martius i ich wykorzystanie przez inne zwierzęta. Praca magisterska. Katedra Ochrony Lasu i Ekologii SGGW, Warszawa.
• Gorman G. 2004. Woodpeckers of Europe. D&N Publishing Lambourn Woodlands, Hungerford, Berkshire.
• Gorman G. 2011. The black woodpecker. Lynx Edition, Barcelona.
• Grzębkowski M. 2015. Liczebność, rozmieszczenie i preferencje siedliskowe siniaka Columba oenas w warunkach lasów gospodarczych na przykładzie Lasów Sobiborskich. Praca magisterska. Samodzielny Zakład Zoologii Leśnej i Łowiectwa SGGW, Warszawa.
• Hordowski J. 1999. Ptaki polskich Karpat Wschodnich i Podkarpacia. Tom 1. OW Merkator, Przemyśl.
• Jermaczek A., Sikora A. 2007. Dzięcioł czarny Dryocpous martius. W: Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. [red.]. 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. 300-301.
• Johnsson K., Nilsson S. G., Tjernberg M. 1993. Characteristics and utilization of old Black Woodpecker holes by hole nesting species. Ibis 135: 410-416.
• Karpińska O. 2015. Liczebność, preferencje siedliskowe oraz znaczenie dzięcioła czarnego Dryocopus martius w Lasach Sobiborskich. Praca magisterska. Samodzielny Zakład Zoologii Leśnej i Łowiectwa SGGW, Warszawa.
• Kondracki J. 1994. Geografia Polski. PWN, Warszawa.
• Kosiński Z., Bilińska E., Dereziński J., Jeleń J., Kempa M. 2010. Dzięcioł czarny Dryocopus martius i buk Fagus sylvatica gatunkami zwornikowymi dla siniaka Columba oenas w zachodniej Polsce. Ornis Polonica 51: 1-13.
• Kosiński Z., Kempa M. 2007. Density distribution and nest-sites selection of woodpeckers Picidae in managed forest of western Poland. Polish Journal of Ecology 55: 519-533.
• Kosiński Z., Sikora A. 2015. Dzięcioł czarny Dryocopus martius. W: Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z., Chodkiewicz T. [red.]. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik Metodyczny. GIOŚ, Warszawa. 491-498.
• Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie, wybiórczość siedliskowa, trendy. GIOŚ, Warszawa.
• Landler L., Jusino M. A., Skelton J., Walters J. R. 2014. Global trends in woodpeckers cavity entrance orientation: latitudinal and continental effects suggest regional climate influence. Acta Ornithologica 49: 257-266.
• Mikusiński G., Gromadzki M., Chylarecki P. 2001. Woodpeckers as indicators of forest bird diversity. Conservation Biology 15: 208-217.
• Pasinelli G. 2006. Population biology of European woodpecker species: a review. Annales Zologici Fennici 43: 96-111.
• Pirovano A., Zecca G. 2014. Black woodpecker Dryocopus martius habitat selection in the Italian Alps: implications for conservation in Natura 2000 network. Bird Conservation International 24 (3): 299-315.
• Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego Nadleśnictwa Augustów na okres 01.01.2015-31.12.2024. 2015a. BULiGL o. w Białymstoku.
• Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego Nadleśnictwa Głęboki Bród na okres 01.01.2012-31.12.2021. 2012. BULiGL o. w Białymstoku.
• Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego Nadleśnictwa Płaska na okres 01.01.2015-31.12.2024. 2015b. BULiGL o. w Białymstoku.
• Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego Nadleśnictwa Pomorze na okres 01.01.2013-31.12.2022. 2013. BULiGL o. w Białymstoku.
• Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego Nadleśnictwa Szczebra na okres 01.01.2013-31.12.2022. 2014. BULiGL o. w Białymstoku.
• Rolstad J., Rolstad E., Saeteren O. 2000. Black woodpecker nest sites: characteristics, selection, and reproductive success. Journal of Wildlife Management 64: 1053-1066.
• Sokołowski A. 2010. Puszcza Augustowska. CILP, Warszawa.
• Wesołowski T., Tomiałojć L. 1986. The breeding ecology of woodpeckers in a temperate primaeval forest – preliminary data. Acta Ornithologica 23: 303-316.
• Zahner V., Sikora L., Pasinelli G. 2012. Heart rot as a key factor for cavity tree selection in the black woodpecker. Forest Ecology and Management 271: 98-103.
• Zawadzka D., Drozdowski S., Zawadzki G., Zawadzki J. 2016. The availability of cavity trees along an age gradient in fresh pine forest. Silva Fennica 50 (3) article id 1441. http:// dx.doi.org/10.14214/sf.1441
• Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2011. Wyniki inwentaryzacji ornitologicznej na terenie OSO PLB 200002 Puszcza Augustowska w 2010 r. Studia i Materiały CEPL 27: 89-104.