Effect of extreme weather events on the pheromone trapping dynamics of European spruce bark beetle (Ips typographus L.) in various environmental conditions of mountain spruce stands

• Autorzy: Bielan J. , Haliniak D.

Warianty tytułu

PL

Wpływ ekstremalnych zjawisk meteorologicznych na dynamikę odłowu kornika drukarza (Ips typographus L.) do pułapek feromonowych w różnych warunkach środowiskowych górskich drzewostanów świerkowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Hurricanes, high temperatures and drought have caused damage to forests in the Żywiec Beskids. The effect of extreme weather events on the population of Ips typographus was examined in the damaged spruce stands in the period of 2005-2007, using pheromone traps for catching beetles. The daily average number of trapped beetles in a single pheromone trap ranged between 32 and 72 in subsequent growing seasons. It was proved that thermal conditions at different altitudes affected the beginning and the course of I. typographus swarming. Three swarming peaks were observed in each of three consecutive growing seasons. Extremely high temperatures in 2006 did not increase the number of swarming peaks. In 2007 the number of beetles in pheromone traps was twice higher than in the first year of the study.

PL

Huragan oraz wysokie temperatury i susza spowodowały szkody w lasach Beskidu Żywieckiego. W uszkodzonych drzewostanach świerkowych badano wpływ ekstremalnych zjawisk meteorologicznych na rozwój populacji Ips typographus w latach 2005-2007, stosując pułapki feromonowe do odłowu chrząszczy. Średnio dziennie do jednej pułapki feromonowej odławiano od 32 do 72 chrząszczy w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Stwierdzono, że warunki termiczne panujące na różnych wysokościach n.p.m. wpływały na termin rozpoczęcia i przebieg rójki I. typographus. W każdym z trzech kolejnych sezonów wegetacyjnych wystąpiły trzy okresy kulminacji rójki. Ekstremalnie wysokie temperatury w 2006 roku nie wpłynęły na wzrost liczby kulminacji rójki. W 2007 roku liczba odławianych chrząszczy do pułapek feromonowych była dwukrotnie większa niż w pierwszym roku badań.

Słowa kluczowe

EN

extreme weather; pheromone trapping; dynamics; European spruce bark beetle; Ips typographus; environment condition; mountain area; spruce stand; drought; hurricane

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria
• Rocznik: 2012
• Tom: 11
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.5-17,fig.,ref.

Twórcy

autor

Bielan J.

• Department of Forest Protection, Forest Entomology and Forest Climatology, University of Agriculture, 29 Listopada 46, 31-425 Krakow, Poland

autor

Haliniak D.

• Department of Forest Protection, Forest Entomology and Forest Climatology, University of Agriculture, 29 Listopada 46, 31-425 Krakow, Poland

Bibliografia

• Annila E., 1969. Influence of temperature upon the development and voltinism of Ips typographus (Coleoptera: Scolytidae) at different breeding densities. Ecol. Entomol. 15, 1-8.
• Bielawska K., 2009. Powstrzymać tempo rozpadu [Restraining the rate of decay]. Głos Lasu 2, 20-21 [in Polish].
• Bakke A., 1985. Deploying pheromone – baited traps for monitoring Ips typographus populations. Z. Angew. Entomol. 99, 33-39.
• Bakke A., 1992. Monitoring bark beetle populations: effects of temperature. J. Appl. Ecol. 114, 208-211.
• Baier P., Pennerstorfer J., Schopf A., 2007. PHENIPS – A comprehensive phenology model of Ips typographus (L.) (Col., Scolytinae) as a tool for hazard rating of bark beetle infestation. Forest Ecol. Manag. 249, 171-186.
• Capecki Z., 1978. Badania nad owadami kambio- i ksylofagicznymi rozwijającymi się w górskich lasach świerkowych uszkodzonych przez wiatr i okiść [Studies on cambio- and xylophagous insects developing in mountain spruce forests damaged by wind and snowcaps]. Pr. Inst. Bad. Leśn. 562-564, 37-117 [in Polish].
• Gawęda P., 2004. Agresywny drukarz [Aggressive bark beetle]. Las Pol. 5, 26-27 [in Polish].
• Gawęda P., 2006. Feromony a kornik drukarz [Pheromones and bark beetle]. Las Pol. 15-16, 20-22 [in Polish].
• Gries G., 1985. Zur Frage der Dispersion des Buchdruckers (Ips typographus L.). Z. Angew. Entomol. 99, 12-20.
• Grodzki W., 1998. Szkodniki wtórne świerka – kornik drukarz i kornik drukarczyk [Secondary pests of spruce – bark beetle and sawyer beetle]. Wyd. Świat Warszawa [in Polish].
• Grodzki W., 2007. Wykorzystanie pułapek feromonowych do monitoringu populacji kornika drukarza [The use of pheromone traps for monitoring of bark beetle populations]. Pr. Inst. Bad. Leśn., Rozpr. Monogr. 8 [in Polish].
• Grodzki W., 2009. Przestrzenne uwarunkowania rozwoju obecnej gradacji kornika drukarza Ips typographus (L.) w Beskidzie Śląskim i Żywieckim [Spatial determinants of development of current Ips typographus (L.) gradation in The Żywiec and Silesian Beskids]. Pr. Kom. Nauk Roln. Leśn. Weter. PAU 11, 73-82 [in Polish].
• Grodzki W., Loch J., Armatys P., 2006. Występowanie kornika drukarza Ips typographus (L.) w uszkodzonych przez wiatr drzewostanach świerkowych masywu Kułdonia w Gorczańskim Parku Narodowym [The occurrence of bark beetle Ips typographus (L.) in wind-damaged spruce stands of Kudłoń Massif in Gorce National Park]. Ochr. Besk. Zach. 1, 125-137 [in Polish].
• Gugerli F., Gall R., Meier F., Wermelinger B., 2008. Pronounced fluctuation of spruce bark beetle (Scolytinae: Ips typographus) populations do not invoke genetic differentiation. Forest Ecol. Manag. 256, 405-409.
• Kawka E., 1995. Ocena możliwości ograniczenia liczebności populacji kornika drukarza Ips typographus (L.) w drzewostanach świerkowych na przykładzie Gorczańskiego Parku Narodowego [Assessment of the potential for reducing the population of bark beetle Ips typographus (L.) in spruce stands on the example of Gorce National Park]. Parki Nar. Rez. Przyr. 3, 127-133 [in Polish].
• Kolk A., Starzyk J.R., 2009. Atlas owadów uszkadzających drzewa leśne. Cz. 2 [Atlas of insects damaging forest trees. P. 2]. MULTICO Ofic. Wyd. Warszawa [in Polish].
• Król A., 1983. Wykorzystanie feromonów do prognozowania i zwalczania korników [Application of pheromones to forecasting and eradication of bark beetles]. Las Pol. 12, 11-12 [in Polish].
• Król A., Bakke A., 1986. Skuteczność wabienia kornika drukarza przez tradycyjne drzewa pułapkowe oraz pułapki feromonowe [The efficiency of attracting of bark beetle by traditional tree traps and pheromone traps]. Sylwan 12, 29-39 [in Polish].
• Långstör B., Lindelöw Å., Schreder M., Björklund N., Öhrn P., 2009. The spruce bark beetle outbreak in Sweden following the January – storms in 2005 and 2007. In: IUFRO Forest Insect and Disease Survey in Central Europe, September 15-19 2008, Štrbské Pleso, Slovakia.
• Lobinger G., 1994. Die Lufttemperatur als limitierender Faktor für die Schwärmaktivität zweier rindenbrütender Fichtenborkenkäferarten, lps typographus L. und Pityogenes chalcographus L. (Col., Scolytidae). Anz. Schaedlingsk. Pfl. Umwelts. 67, 14-17.
• Łabędzki A., 2003. Kornik drukarz i co dalej? [Bark beetle and what next?]. Las Pol. 3, 5 [in Polish].
• Mazur A., Łabędzki A., Raj A., 2004 a. Rola drukarza w lasach górskich (1) [The role of bark beetle in the mountain forests (1)]. Las Pol. 5, 24-25 [in Polish].
• Mazur A., Łabędzki A., Raj A., 2004 b. Rola drukarza w lasach górskich (2) [The role of bark beetle in the mountain forests (2)]. Las Pol. 6, 26-27 [in Polish].
• Michalski J., Starzyk J.R., Kolk A., Grodzki W., 2004. Zagrożenie świerka przez kornika drukarza Ips typographus (L.) w drzewostanach Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Białowieska” w latach 2000-2002 [Bark beetle Ips typographus (L.) threat to spruce in the stands of Promotional Forest Complex „Białowieża Forest” in 2000-2002]. Leśn. Pr. Bad. 3, 5-30 [in Polish].
• Nilssen A.C., 1984. Long – range aerial dispersal of bark beetles and bark weevils (Coleoptera, Scolytidae and Curculionidae) in northern Finland. Ann. Entomol. Fenn. 50(2), 37-42.
• Plan urządzania lasu dla Nadleśnictwa Jeleśnia na okres gospodarczy od 1.01.2005 do 31.12.2014 [Forest management plan for Forest District Jeleśnia for the economic period from 01.01.2005 to 31.12.2014] [in Polish].
• Pogoński Ł., 2010. Sukcesja kornika drukarza Ips typographus L. na wywrotach świerkowych w drzewostanach Nadleśnictwo Bardo Śląskie w 2008 r. [Succession of bark beetle Ips typographus L. on spruce windthrows in the stands of Forest District Bardo Śląskie in 2008]. In: Wielokierunkowość badań w rolnictwie i leśnictwie. T. 1. Ed. J. Bieniek. Wyd. UR Kraków, 287-293 [in Polish].
• Sroczyński M., 2003. I co dalej? Kornik drukarz czy PheropraxTM Ampułka? [What next? Bark beetle or PheropraxTM Ampoule?]. Las Pol. 4, 28-29 [in Polish].
• Starzyk J.R., 1996. Wykorzystanie feromonów do prognozowania i zwalczania szkodników wtórnych w lasach górskich [The use of pheromones in forecasting and eradication of secondary pests in mountain forests]. Sylwan 1, 23-26 [in Polish].
• Stolina M., 1982. Potencjał odpornościowy ekosystemów świerkowych a gradacje niektórych kambiofagów na terenie Słowacji [Immunity potential of spruce ecosystems and gradations of some cambiophagous pests in Slovakia]. Wiad. Entom. 1-2(3), 17-23 [in Polish].
• Szabla K., 2009. Aktualny stan drzewostanów świerkowych w Beskidach i ich geneza [Current state of spruce stands in Beskids and their Genesis]. Pr. Kom. Nauk Roln. Leśn. Weter. PAU 11, 13-43 [in Polish].
• Wermelinger B., 2004. Ecology and management of spruce bark beetle Ips typographus – a review of recent research. Forest Ecol. Manag. 202, 67-82.
• Wermelinger B., Seifert M., 1998. Analysis of the temperature dependent development of the spruce bark beetle Ips typographus (L.) (Col., Scolytidae). J. Appl. Ecol. 122, 185-191.
• Wermelinger B., Seifert M., 1999. Temperature – dependent reproduction of the spruce bark beetle Ips typographus, and analysis of the potential population growth. Ecol. Entom. 24, 103-110.
• Weslien J., 1992. Effects of mass traping on Ips typographus (L.) populations. J. Appl. Entom. 114, 228-232.
• Zahradnik P., Knizek M., Kapitola P., 1993. Recapture of marked spruce bark beetles (Ips typographus L.) in pheromone traps in conditions of spruce and oak stand. Zpráv. Lesn. Výzk. 38(3), 28-34.
• Ząbecki W., Kula E., Olesiak P., 2007. Succession of Ips typographus (L.) and Pityogenes chalcographus (L.) on Picea abies windbreaks and windfalls as a criterion of the date of wood removal from disaster areas. In: Ochrana lesa. Zborník vedeckých a odborných prác z medzinárodnej konferencie. Eds. M. Kodrík, P. Hlaváč. Zvolen, 6.9.2007. Techn. Univ. Zvolen, 11-18.