PL
Ocenę wartości nawozowej wywarów żytniego, ziemniaczanego i melasowego dokonano na podstawie składu chemicznego wywarów pobieranych przez 3 lata z kilku gorzelni województwa mazowieckiego i łódzkiego oraz oceny ich wartości nawozowej w doświadczeniu mikropoletkowym. Roślinami testowymi była kukurydza i rzepa czarna. Przeprowadzona ocena wywarów z gorzelni rolniczych wskazuje, że wywar ziemniaczany ma najkorzystniejszy z punktu widzenia wymagań roślin stosunek N : K. Wywar żytni ma zbyt mało potasu a wywar melasowy za dużo potasu. Ponadto wykorzystywanie wywaru melasowego jako nawozu kompletnego o stosunku N : P : K odpowiadającego wymaganiom pokarmowym roślin wymaga kalibracji fosforem a wywaru żytniego potasem. Wywary gorzelniane istotnie zwiększały plony badanych roślin zarówno w działaniu bezpośrednim jak i następczym. Nie stwierdzono ujemnego wpływu żadnego z wywarów na plony roślin testowych.
EN
Estimation of the fertilization value of brewers decoction from rye, potato and molasses was made on the basis of chemical composition of brewer’s decoctions received during 3 years from several distilleries of Mazowian and Łódź province and results of microplots experiment. Maize and black were used as test plants. Results of experiment indicated that the property of the potato brewers decoction were most suitable for plants growth because of the best N : K ratio. The concentration of potassium in rye decoction was too small but in molasses decoction was too high. There is a possibility to use rye and molasses decoction for fertilization in agriculture but after proper transformation. Rye brewers decoction should be calibrated with potassium and molasses decoction should be calibrated with phosphorus. Brewers decoctions used as fertilizers have significantly increased plants yields. Any negative effect of using brewers decoctions was not found.