EN
It has been recognized that Asterodiaspis quercicola (BOUCHÉ) is a synonym of Asterodiaspis variolosa (RATZEBURG). The discontinuous individual variation recorded within colonies of this species is interpreted as an instance of polymorphism. Synonyms: Asterolecanium quercicola (BOUCHÉ): SIGNORET 1870; Asterolecanium minus LINDINGER(= minus RUSSELL): RUSSELL 1941.
PL
Z dotychczas przeprowadzonych badań (PODSIADŁO 1972, 1974a, 1974b, 1976, 1986, 1989) autorka wyciągnęła wniosek, że Asterodiaspis quercicola (BOUCHÉ) i Asterodiaspis variolosa (RATZEBURG) stanowią jeden gatunek. W opinii autorki gatunkowi temu przysługuje nazwa Asterodiaspis variolosa (RATZ.). W niniejszej pracy autorka przedstawiła nową koncepcję tego gatunku. Według tej koncepcji A. variolosa (RATZ.) jest gatunkiem polimorficznym. Jego kolonie są często niejednorodne, bo mogą składać się z dwóch, trzech, a może i większej liczby odrębnych morfologicznie grup osobników (fenonów), między którymi nie ma zmienności ciągłej. Cechy morfologiczne tych grup są genetycznie utrwalone i przekazywane następnym pokoleniom. Ze względu na rozród aseksualny nie ma możliwości wymiany materiału genetycznego między tymi grupami. Autorka przypuszcza, że polimorfizm u A. variolosa (RATZ.) wykształcił się wskutek zróżnicowanych warunków pokarmowych na roślinie żywicielskiej wespół z ograniczonymi możliwościami rozprzestrzeniania się osobników od miejsc ich wylęgu oraz że stan fizjologiczny rośliny żywicielskiej ma również wpływ na habitus osobników. Zgodnie z tą koncepcją fenony złożone z osobników największych wytworzyły się w optymalnych warunkach pokarmowych, t. j. na młodych pędach, fenony złożone z osobników najmniejszych, niejako skarlałych, ukształtowały się w gorszych warunkach pokarmowych, t.j. na starszych, zdrewniałych odcinkach gałęzi, a fenony złożone z osobników pośredniej wielkości — w warunkach pośrednich. Możliwości przemieszczania się osobników na roślinie żywicielskiej są ograniczone. Zdolnością ruchu są obdarzone jedynie „wędrówce", t.j. larwy I stadium w początkowym okresie rozwoju, toteż osiedlają się one na ogół blisko swoich matek. Niektóre z nich przechodzą jednak z gałęzi starszych na młode pędy i odwrotnie, bywają też biernie przenoszone na inne drzewa. Tam osiedlają się i rozwijają w postacie dorosłe, które zapoczątkowują pokolenia osobników początkowo podobnych do matek założycielek. Na tej samej gałęzi często występują więc razem różne fenotypowo osobniki, ponieważ ich habitus ukształtował się w odmiennych warunkach.
RU
Из проведенных исследований (PODSIADŁO 1972, 1974a, 1974b, 1976, 1986, 1989) автор сделала вывод, что Asterodiaspis quercicola (BOUCHÉ) и Asterodiaspis variolosa (RATZEBURG) составляют один вид, который должен носить название Asterodiaspis variolosa (Ratz.). В настоящей публикации автор представила новую концепцию этого вида, согласно которой A. variolosa (RATZ). является полиморфным видом. Его колонии бывают часто неоднородными, поскольку могут состоять из двух, трех, а может быть и из большего числа различающихся морфологически групп особей (фенонов), между которыми не наблюдается переходной изменчивости. Морфологические признаки этих групп генетически зафиксированы и передаются следующим поколениям. Поскольку размножение не происходит половым путем, нет возможности обмена генетическим материалом между этими группами. Автор предполагает, что сформирование полиморфизма у A. variolosa (Ratz.) наступило вследствие дифференциации условий питания на растении- хозяине, а также вследствие ограниченных возможностей миграции особей с мест их выведения. Физиологическое состояние растения также оказывает влияние на габитус особей. Согласно этой концепции феноны состоящие из наиболее крупных особей сформировались в оптимальных пищевых условиях, т. е. на молодых побегах; феноны состоящие из наименьших особей, как бы карловатых сформировались в худших пищевых условиях, т. е. на старых, одеревеневших участках ветвей, а феноны состоящие из особей промежуточной величины — в средних условиях. Возможности перемещения особей на растении-хозяине ограничены. Способны к передвижению только бродяжки, т. е. личинки I стадии в начальной стадии развития, поэтому они поселяются обычно поблизости своих матерей. Однако, некоторые из них переходят с более старых ветвей на молодые побеги и наоборот, бывает также, что пассивно переносятся на иные деревья. Там поселяются и превращаются в имаго, которые дают начало поколениям первоначально сходным с матерями — основательницами. На одной и той же ветви потому встречаются часто вместе различные фенотипически особи, поскольку их габитус сформировался в разных условиях.