EN
Chrysanthemums are amongst the most economically important flowers in the world. The protection and storage of these valuable genetic resources is of great importance. Today, cryopreservation, or the storage of biological material at the temperature of liquid nitrogen (-196°C), is believed to be the most promising long-term storage method. To optimise the cryopreservation protocol, the shoot tips of Chrysanthemum * grandiflorum /Ramat./ Kitam. ‘Lady Orange’ and ‘Lady Salmon’ mutants were cryopreserved using the encapsulation-dehydration technique. During the experiment, the influence of sucrose concentration (2, 3 and 6%) during preculture and the concentration of kinetin (0.25, 0.5, 0.75 and 1.0 mg dm-3) in the regrowth medium were tested. A higher survival rate was observed for ‘Lady Salmon’. In general, the media with higher sucrose levels provided the best survival and recovery rates (35-40%). Kinetin had no influence on the survival rate; however, it influenced the morphogenesis of the plants. The lowest number of explants forming multiple shoots was observed on the medium with the lowest sucrose (during preculture) and kinetin (in the recovery medium) concentration. On the other hand, the best rhizogenesis efficiency was observed when 0.25 mg dm'3 kinetin was added. In conclusion, the composition of both preculture and recovery media need to .be adjusted to single cultivars. The use of 3% sucrose (preculture) and 0.25 mg dm-3 kinetin (recovery) seems reasonable, since it guarantees a satisfying recovery rate of the explants and at the same time prevents the formation of callus and multiple shoots, stimulating the rooting instead.
PL
Chryzantemy zaliczane są do najpopularniejszych i najbardziej dochodowych kwiatów na świecie (zarówno doniczkowych jak i ciętych). Z tych względów ochrona tych cennych zasobówroślinnychnabieraszczególnegoznaczenia. Obecnie to krioprezerwacja (przechowywanie materiału biologicznego w temperaturze ciekłego azotu; -196°C) uważana jest za najbardziej efektywną metodę ochrony roślinnych zasobów genowych. Celem badań była optymalizacja procedury krioprezerwacji metodą kapsułkowania- dehydratacji pąków wierzchołkowych mutantów chryzantemy wielkokwiatowej ‘Lady Orange’ oraz ‘Lady Salmon’. Zbadano wpływ stężenia sacharozy w trakcie prekultury (2, 3 i 6%) oraz kinetyny w pożywce wzrostowej (0,25, 0,5, 0,75 oraz 1,0 mg dm3). Uzyskane wyniki zależne były od odmiany. ‘Lady Salmon’ cechowała się większą przeżywalnością. Pożywki z wyższymi zawartościami sacharozy w trakcie prekultury zapewniły najwyższą przeżywalność oraz potencjał wzrostowy eksplantatów poddanych mrożeniu (35- 40%). Stężenie kinetyny nie miało wpływu na przeży walność eksplantatów, jednakże wpłynęło na morfogenezę uzyskanych roślin (procent eksplantatów tworzących zwielokrotnioną liczbę pędów oraz korzenie). Najmniej eksplantatów tworzących pędy wielokrotne zaobserwowano na pożywce z najniższym stężeniem sacharozy (w trakcie prekultury) oraz kinetyny (w pożywce wzrostowej). Natomiast ryzogeneza najwydajniej przebiegała właśnie po dodaniu 0,25 mg dm3 kinetyny. Z przeprowadzonych badań wynika, iż skład zastosowanych pożywek (zarówno na etapie prekultury, jak i odtwarzania) musi być dostosowany nie tylko do indywidualnych wymagań gatunków, ale także poszczególnych odmian. Zastosowanie 3% sacharozy (prekultura) oraz 0,25 mg dm3 kinetyny (odtwarzanie) wydaje się być optymalne, gdyż zapewnia zadawalającą przeżywalność, chroniąc jednocześnie przed rozwojem kalusa i regeneracją pędów wielokrotnych, stymulując za to ukorzenianie roślin.