EN
In Europe, Duponťs Lark Chersophilus duponti is a threatened open-habitat bird. Prescribed burning has sometimes been proposed for its conservation, but without evidence of its effectiveness. To evaluate the short-term effects of a summer wildfire on this species, we performed several transect counts in the burnt and unburnt parts of a shrub- steppe in central Spain. The same transects were counted within a three-year interval prior to the fire and were repeated during the first two springs after the fire. We also measured the vegetation during the first two springs after the fire. In the burnt area, we observed a decrease of about 85-100% in Duponťs Lark abundance, and about 7-15% in the control area. The disappearance of the scrub cover after fire and its slow regeneration, as well as the large increase in grass cover during the second year, may explain the decrease in this habitat-specialist bird species. Fire should be avoided in areas occupied by the Duponťs Lark, as its negative effects in the short-term may cause local extinctions. However, prescribed burning may be used in neighboring areas to create new open habitats that may be subsequently colonized by this species.
PL
Pożary mogą pozytywnie wpływać na ochronę niektórych zagrożonych gatunków awifauny śródziemnomorskiej, ponieważ powstałe w ich wyniku siedliska otwarte na terenach leśnych są często zajmowane przez takie gatunki, a dodatkowo w związku z odradzaniem się roślinności po pożarze poprawie może ulec jakość siedliska. W przypadku skowrończyka sierpodziobego, jednego z najbardziej zagrożonych wyginięciem wróblaków zasiedlających tereny stepowe w Europie, kontrolowane pożary są czasem proponowane jako środek służący ochronie czynnej tego gatunku. Brak jest jednak dokładnych analiz co do skuteczności wpływu takich zabiegów na wzrost liczebności populacji tego gatunku. Prace prowadzono w centralnej Hiszpanii, gdzie znajduje się jedna z największych populacji lęgowych skowrończyka sierpodziobego obejmująca ok. 200-250 par. Teren ten porośnięty jest niskimi krzewami zdominowanymi przez janowiec Genista pumila. W 2009 r. 450 ha tego terenu uległo wypaleniu w wyniku przypadkowego pożaru. Liczenia ptaków, które przeprowadzono w sezonach 2004-2006, a następnie 2010-2011 umożliwiły prześledzenie zmian w liczebności populacji lęgowej skowrończyka, które nastąpiły po pożarze. Badania prowadzono na trzech transektach przebiegających przez teren pożarzyska oraz pięciu zlokalizowanych w najbliższej okolicy, traktowanych jako kontrola (Fig. 1). Dla wszystkich ośmiu transektów zbierano dane o liczbie i rozmieszczeniu śpiewających samców. Na podstawie miejsc stwierdzenia ptaków w terenie stworzono następnie mapy rozkładu prawdopodobieństwa występowania badanego gatunku. Na transektach kontrolnych, jak i tych zlokalizowanych na pożarzyskach, opisano także strukturę siedliska. Na terenach po pożarze stwierdzono spadek liczebności skowrończyków o 85-100% w porównaniu do okresu przed pożarem, natomiast na terenach kontrolnych ten spadek był znacznie niższy i wynosił 7-15% (Tab. 1). Prawdopodobieństwo występowania na terenach nie objętych pożarem nie uległo zmianie, natomiast na obszarze pożarzyska spadło prawie do zera (Fig. 2). Stwierdzono istotne zmiany w siedlisku na terenie pożarzyska w porównaniu z obszarami kontrolnymi (Tab. 2, Fig. 3). Na badanym terenie po pożarze znikły krzewy, które dopiero w kolejnych latach powoli się regenerowały, stwierdzono także silny wzrost pokrycia terenu przez trawy, co wpływa na pogorszenie jakości siedliska tego gatunku. Autorzy wskazują, że pożary są niewskazane w miejscach zasiedlanych przez skowrończyka, gdyż krótkoterminowo mogą doprowadzić do lokalnych ekstynkcji. Jednocześnie sugerują, że kontrolowane wypalanie można prowadzić na okolicznych terenach pokrytych wysokimi i gęstymi zaroślami nieodpowiednimi dla tego gatunku, tworząc nowe tereny otwarte, które mogłyby być potem sukcesywnie kolonizowane przez skowrończyki, jak i inne zagrożone gatunki preferujące tereny otwarte.