Spożycie wybranych napojów przez matki i córki - rodzinne podobieństwa i różnice. Projekt MODAF

• Autorzy: Ulewicz N. , Wadolowska L. , Sobas K. , Wuenstel J.W. , Czlapka-Matyasik M. , Slowinska M.A. , Niedzwiedzka E.

Warianty tytułu

EN

The cosumption of selected beverages by mothers and daughters - family similarities and differences. The MODAF project

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie: Niewystarczające spożycie wody stwierdza się u ludzi w różnym wieku, co uzasadnia zainteresowanie tym aspektem odżywiania w badaniu rodzin. Cel pracy: Celem pracy było określenie rodzinnych podobieństw i różnic w spożyciu wybranych napojów przez pary rodzinne matka i córka. Materiały i metody: Badaniami objęto 691 par matek (< 60 lat) i córek (12-21 lat). Dane zebrano w badaniu typu przekrojowego w ramach projektu MODAF. Informacje o spożyciu wybranych napojów i produktów mlecznych zebrano metodą częstotliwości spożycia żywności za pomocą walidowanego kwestionariusza ADOS-Ca. We wcześniej opublikowanej pracy zidentyfikowano u matek i córek po trzy wzory spożycia produktów mlecznych. Wyniki: Napojem najczęściej wypijanym była herbata, spożycie 1-2 razy dziennie deklarowało 51,5% matek i 4.9,1% córek. Matki piły kawę istotnie częściej niż córki (średnio odpowiednio 1,45 vs 0,34 razy/dzień), a istotnie rzadziej napoje typu cola (odpowiednio 0,11 vs 0,24 razy/dzień). Zgodną częstotliwość spożycia (w tej samej lub sąsiedniej kategorii) miało dla herbaty 70,7% par rodzinnych ogółem, kawy - 30,5%, a napojów typu cola - 64,3%. U matek i córek o podobnych wzorach spożycia produktów mlecznych zgodną częstotliwość spożycia miało dla herbaty 57,1% do 70,7% par, kawy 28,9% do 42,9%, a napojów typu cola 63,1% do 71,4% par rodzinnych. Częstotliwość spożycia herbaty i napojów typu cola przez matki i córki była istotnie skorelowana w próbie ogółem (współczynnik korelacji odpowiednio 0,17 i 0,25) oraz dwóch podobnych wzorach spożycia produktów mlecznych (0,16 do 0,37). Wnioski: U matek i córek wykazano podobną częstotliwość spożycia napojów, podobieństwo było szczególnie duże dla herbaty i napojów typu cola, a małe dla kawy. Podobne wzory spożycia produktów mlecznych były związane z podobieństwem w spożyciu napojów, zwłaszcza herbaty i napojów typu cola. Wyniki wskazują, że przekazywanie nawyków żywieniowych z matki na córkę może dotyczyć szerokiego asortymentu spożywanej żywności.

EN

Introduction: Insufficient water intake is found in people of different ages, which justifies interest in this aspect of nutrition in the family study. Aim: The aim of the study was to investigate similarities and differences in the consumption of selected beverages by family pairs mother and daughter. Materials and methods. This study included 691 pairs of mothers (<60 years) and daughters (12-21 years). Data were collected through a cross-sectional survey within the MODAF Project. A food frequency method and validated food frequency questionnaire (ADOS-Ca) were used to collect data on consumption of selected beverages and dairy products. Previously published work identified dairy-related dietary patterns three for mothers and three for daughters. Results: Tea was the most frequently consumed beverage, the consumption of 1-2 times a day declared 51.5% of mothers and 49.1% of daughters. Mothers consumed coffee more often than daughters (means 1.45 vs 0.34 times/day, respectively), and significantly rarely cola type beverage (0.11 vs 0.24 times/day, respectively). The compatible consumption frequency (the same or adjacent category) for tea was found in 70.7% of the total family pairs, coffee - 30.5%, and cola type beverages - 64.3%. In mothers and daughters with similar dairy-related dietary patterns, compatible consumption frequency was found in 57.1% to 70.7% for tea, 28.9% to 42.9% for coffee, and 63.1% to 71.4% for cola type beverages. The consumption frequency of tea and cola type beverages by mothers and daughters was significantly correlated in the total family pairs (correlation coefficient 0.17 and 0.25, respectively) and in two similar dairy-related dietary patterns (0.16 to 0.37). Conclusions: We showed in mothers and daughters a similar frequency of beverages consumption, the similarity was particularly high for tea and cola type beverages, and small for coffee. Similar dairy-related dietary patterns were related to the similarity in the beverages consumption, especially tea and cola type beverages. The results indicate that the transfer of maternal nutritional habits may affect a wide range of foods intake.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; napoje slodzone; kawa; herbata; spozycie zywnosci; rodziny; matki; dzieci; kobiety; podobienstwo rodzinne; nawyki zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2017
• Tom: 44
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.268-282,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ulewicz N.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Słoneczna 45f, 10-718 Olsztyn

autor

Wadolowska L.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Sobas K.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Wuenstel J.W.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Czlapka-Matyasik M.

• Instytut Żywienia Człowieka i Dietetyki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań

autor

Slowinska M.A.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Niedzwiedzka E.

• Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

Bibliografia

• 1. Keskitalo K., Tuorila H., Spector T. D., et al.: The Three-Factor Eating Questionnaire, body mass index, and responses to sweet and salty fatty foods: a twin study of genetic and environmental associations. Am. J. Clin. Nutr., 2008, 88, 263 - 71.
• 2. Scheibehenne B., Todd P. M., van den Berg S. M., et al.: Genetic influences on dietary variety - results from a twin study. Appetite, 2014, 77, 131 -138.
• 3. Macfarlane A., Cleland V., Crawford D., et al.: Longitudinal examination of the family food environmentand weight status among children. Int. J. Pediatr. Obes., 2009, 4, 343 - 352.
• 4. Van de Gaar V. M., van Grieken A., Jansen W., et al.: Children’s sugar-sweetened beverages consumption: associations with family and home-related factors, differences within ethnic groups explored. BMC Public Health, 2017, 17, 195.
• 5. Jeżewska-Zychowicz M.: Family environment as a predictor of selected food habits among adolescents from Warsaw. Pol. J. Food. Nutr. Sci., 2004, 13, 307 - 312.
• 6. Watts A. W., Loth K., Berge J. M., et al.: No Time for Family Meals? Parenting Practices Associated with Adolescent Fruit and Vegetable Intake When Family Meals Are Not an Option. J. Acad. Nutr. Diet., 2017, 117, 5, 707 - 714.
• 7. Yee A. Z., Lwin M. O., Ho S. S.: The influence of parental practices on child promotive ad preventive food consumption behaviors: A systematic review and meta-analysis. Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act., 2017, 14, 1, 47.
• 8. Pabjan K., Wądołowska L., Słowińska A. M., i wsp.: Analiza charakterystycznych modeli spożycia wapnia przez pary rodzinne matka - córka. Probl. Hig. Epidemiol., 2011, 92, 1, 54 - 62.
• 9. O’Connell B. N., Weinheimer E. M., Martin B. R., et al.: Water turnover assessment in overweight adolescents. Obesity, 2011, 19, 2, 292 - 297.
• 10. Jarosz M.: normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. Warszawa, Wyd. IŻŻ, 2012, 192 - 223.
• 11. Jarosz A., Jarosz M., Kurowska E., i wsp.: Struktura spożycia napojów 2006/2010. Żyw. Człow. Metab., 2013, 40, 1, 5 - 13.
• 12. Wądołowska L., Sobaś K., Szczepańska J. W., et al.: Dairy products, dietary calcium and bone health: possibility of prevention of osteoporosis in women: The Polish experience. Nutrients, 2013, 5, 2684 - 2707.
• 13. Szymelfejnik E. J., Wądołowską L., Cichon R., et al.: Dairy products frequency questionnaire (ADOS-Ca) calibration for calcium intake evaluation. Pol. J. Food. Nutr. Sci., 2006, 15, 229 - 236.
• 14. Rusinek-Prystupa E., Samolińska W.: Preferencje konsumenckie dotyczące spożycia herbaty i kawy wśród respondentów zamieszkałych w Lublinie i okolicach - doniesienie wstępne. Probl. Hig. Epidemiol., 2013, 94, 3, 653 - 657.
• 15. Malik V. S., Popkin B. M., Bray G. A., et. al.: Sugarsweetened beverages, obesity, type 2 diabetes mellitus, and cardiovascular disease risk. Circulation, 2010, 121, 1356 - 1364.
• 16. Della Torre S. B., Keller A., Depeyre J. L., et al.: Sugar-sweetened beverages and obesity risk in children and adolescents: a systematic analysis on how methodological quality may influence conclusions. J. Acad. Nutr. Diet., 2016, 116, 4, 638 - 659.
• 17. Temple J. L.: Caffeine use in children: what we know, what we have left to learn and why we should worry. Neurosci. Biobehav. Rev., 2009, 33, 793 - 806.
• 18. European Pood Safety Authority. EFSA scientific opinion on the safety of caffeine. EFSA J., 2015, 13, 4102.
• 19. Anaelechi J. O., Japhet M. O., Olubukunmi E. A., et al.: Coffee consumption could affect the activity of some liver enzymes and other biochemical parameters in healthy drinkers. Med. Princ. Pract., 2011, 20, 514 - 518.
• 20. Fungwe T., Guenther P., Juan W. Y ., et al.: The Quality of Children’s Diets in 2003 - 04 as Measured by the Healthy Eating Index - 2005. Washington DC: United States Department of Agriculture, Center for Nutrition Policy and Promotion, 2009. Report No.: Nutrition Insight 43.
• 21. Kremers S. P., van der Horst K., Brug J.: Adolescent screen-viewing behaviour is associated with consumption of sugar-sweetened beverages: the role of habit strength and perceived parental norms. Appetite, 2007, 3, 345 - 350.
• 22. Marcinkowska U., Galeczka M., Kukowska K., i wsp.: Zmiany w konsumpcji napojów wśród młodzieży. Probl. Hig. Epidemiol., 2014, 95, 4, 907 - 911.
• 23. Jensen B. W., Nichols M., Allender S., et al.: Consumption patterns of sweet drinks in a population of Australian children and adolescents (2003 - 2008). BMC Public Health, 2012, 12, 771.
• 24. Forshee R. A., Storey M. L.: Total beverage consumption and beverage choices among children and adolescents. Int. J. Food. Sci. Nutr., 2003, 54, 297 - 307.
• 25. Wuenstel J. W., Wądołowska, L., Słowińska A. M., et al. Consumption Frequency of Fruit Juices and Sweetened Beverages: Differences Related to Age, Gender and the Prevalence of Overweight Among Polish Adolescents. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2015, 65, 3, 211 - 221.
• 26. Keast D. R., Fulgoni III V. L., Nicklas T. A., et al.: Food Sources of Energy and Nutrients among Children in the United States: National Health and Nutrition Examination Survey 2003 - 2006. Nutrients, 2013, 5, 1, 283 - 301.
• 27. Birch L. L., Fisher J. O.: Mothers’ child-feeding practices influence daughters’ eating and weight. Am. J. Clin. Nutr., 2000, 71, 1054 - 1061.
• 28. Ahlgren C., Hammarstrom A., Sandberg S., et al.: Engagement in new dietary habits-obese women’s experiences from participating in a 2-year diet intervention. Int. J. Behav. Med., 2016, 23, 84 - 93.
• 29. Bradley R. H., Corwyn R. F.: Socioeconomic status and child development. Annu. Rev. Psychol., 2002, 53, 371 - 99.