Wpływ terminu siewu na plonowanie i wartość odżywczą ziela bazylii pospolitej (Ocimum basilicum L.)

• Autorzy: Majkowska-Gadomska J. , Dziedzic A. , Dobrowolski A. , Mikulewicz E.

Warianty tytułu

EN

The effect of sowing time on the yield and nutritional value of basil (Ocimum basilicum L.) herbage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bazylia pospolita (Ocimum basilicum L.) jest rośliną jednoroczną, z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), której świeże i suszone ziele stosowane jest w przemyśle kosmetycznym, farmakologicznym, perfumeryjnym oraz w gastronomii. Jako gatunek pochodzący z klimatu ciepłego ma wysokie wymagania termiczne. Zapobiegając działaniu niskiej temperatury, szczególnie w okresie wiosennych przymrozków, bazylię pospolitą uprawia się z rozsady, jednak należy ustalić optymalny termin wysiewu nasion, dla uzyskania odpowiedniej jakości i wielkości plonu surowca przyprawowego. W tym celu w latach 2010-2012 przeprowadzono doświadczenie polowe w układzie losowanych podbloków w trzech powtórzeniach. W szklarni wysiano nasiona czterech ekotypów bazylii pospolitej (zielonolistnej, czerwonolistnej, cynamonowej oraz cytrynowej) w dwóch terminach (30 marca i 14 kwietnia). Badaniu poddano plon świeżego i suchego ziela bazylii pospolitej, a następnie przeprowadzono ocenę składu chemicznego świeżego surowca przyprawowego, określając w nim zawartość: suchej masy, kwasu L-askorbinowego, cukrów ogółem i redukujących. Analizując wyniki badań wykazano, że uprawiane eko-typy Ocimum basilicum L. istotnie różnicowały wielkość plonu oraz skład ziela. Największym średnim plonem w toku trzyletnich badań charakteryzowała się bazylia cynamonowa, zaś najmniejszy średni plon ziela pozyskano z bazylii czerwonolistnej, której surowiec przyprawowy zawierał najmniej suchej masy, kwasu L-askorbinowego oraz cukrów ogółem. Najwięcej suchej masy oraz kwasu L-askorbino-wego zawierała bazylia zielonolistna, zaś największą zawartością cukrów ogółem charakteryzował się surowiec przyprawowy bazylii cynamonowej. Największą zawartością cukrów redukujących odznaczała się bazylia pospolita cytrynowa, a najmniejszą – bazylia zielonolistna. Analiza terminu siewu nasion w drugim oraz trzecim roku badań wykazała, iż wcześniejszy termin siewu istotnie zwiększał wielkość plonu oraz zawartość cukrów ogółem.

EN

Basil is an annual plant of the family Lamiaceae, whose fresh and dried leaves are used in culinary applications as well as in cosmetics and perfumes. Basil is a warm-weather plant that requires high temperatures for growth and development. To prevent the adverse effects of low temperature, particularly during spring frosts, basil is grown from seedlings. However, the optimal time for planting should be determined to maximise the yield and quality of basil herbage. To achieve this objective, a field experiment was conducted in a randomised block design with three replications in 2010-2012 in the Experimental Garden of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. Seeds of four basil ecotypes (sweet, purple, cinnamon and lemon) were sown in a green-house on 30 March and 14 April. Fresh and dry basil herbage was analysed. The chemical composi-tion of fresh basil leaves was determined, including the content of dry matter, L-ascorbic acid, total sugars and reducing sugars. The analysed basil ecotypes differed significantly with regard to herb-age yield and composition. During the three-year experiment, cinnamon basil was characterised by the highest average yield. Purple (purpurascens) basil produced the lowest average yield and its herbage contained the lowest concentrations of dry matter, L-ascorbic acid and total sugars. Green leaf basil had the highest content of dry matter and L-ascorbic acid, whereas cinnamon basil had the highest concentrations of total sugars. Lemon basil had the highest content of reducing sugars, and sweet basil – the lowest. In the second and third year of the study, the first seeding date contributed to a significant increase in basil yield and total sugar content.

Słowa kluczowe

EN

basil; Ocimum basilicum; herb; sowing term; yielding factor; nutritional value; dry matter content; L-ascorbic acid; total sugar; reducing sugar

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2015
• Tom: 22
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.165-172,tab.,bibliogr.,

Twórcy

autor

Majkowska-Gadomska J.

• Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawocheńskiego 21, 10-975 Olsztyn

autor

Dziedzic A.

• Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawocheńskiego 21, 10-975 Olsztyn

autor

Dobrowolski A.

• Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawocheńskiego 21, 10-975 Olsztyn

autor

Mikulewicz E.

• Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.Prawocheńskiego 21, 10-975 Olsztyn

Bibliografia

• Capecka E., Mareczek A., Leja M., 2005. Antioxidant activity of fresh and dry herbs of some Lamiaceae species. Food Chem., 93, 223-226.
• Dzida K., 2010. Biological value and essential oil content in sweet basil (Ocimmum basilicum L.) depending on calcium fertilization and cultivar. Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus, 9(4), 153-161.
• Dzida K., 2011. Influence of nitrogen nutrition and cultivar on quality of sweet basil herbs. Ann. UMCS, Lublin, 24(3), 125-132.
• Farrell K.T., 1990. Spices, Condiments and Seasonings. AVI book. Van Nostrand Reinhold, New York.
• Jadczak D., 2007. Wpływ terminu siewu i odległości rzędów na plonowanie bazylii pospolitej (Ocimmum basilicum L.). Rocz. AR Pozn., Ogrod, 383(41), 505-509.
• Jadczak D., Grzeszczuk M., 2008. Zioła przyprawowe – wartość biologiczna wybranych gatunków. Panacea, 2(23), 15-17.
• Kazimierczak R., Hallmann E., Kazimierczyk M., Rembiałkowska E., 2010. Zawartość przeciwutleniaczy w ziołach przyprawowych z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. J. Res. App. in Agric. Engin., 55(3), 164-170.
• Majkowska-Gadomska J., Wierzbicka B., Dziedzic A., 2014. The effect of seedling planting time on macroelement and microelement concentrations in basil (Ocimum basilicum L.) leaves. Polish J. Envir. Stud., 23(1), 125-129.
• Martyniak-Przybyszewska B., Wojciechowski T., 2004. Plonowanie wybranych gatunków roślin przyprawowych w rejonie Olsztyna. Folia Unic. Agric. Stetin., Agricultura, 239(95), 245.
• Nurzyńska-Wierdak R., 2010. Bazylia pospolita (Ocimum basilicum L.), w: Uprawa ziół, B. Kołodziej (red.), PWRiL, Poznań, 120-124.
• Nurzyńska-Wierdak R., 2012. Ocimum basilicum L. – wartościowa roślina przyprawowa, lecznicza i olejkodajna. Ann. UMCS, Lublin, 21(1), 20-30.
• Śledź M., Witrowa-Rajchert D., 2012. Składniki biologicznie czynne w suszonych ziołach – czy ciągle aktywne? Kosmos, 61(2), 319-329.
• Ziombra M., 2001. Wpływ metody uprawy na plonowanie trzech odmian bazylii pospolitej Ann. UMCS, Lublin. Suppl., 9, 135-141.
• Ziombra M., Sas-Golak I., 2000. Wpływ sposobu i terminu uprawy na plon i zawartość olejków eterycznych w zielu bazylii. Rocz. AR Poznań, 31, 579-583.