Ocena wybranych produktów zbożowych jako źródła tiaminy i niacyny w diecie

• Autorzy: Czaja J. , Lebiedzinska A. , Dawidowska A. , Panasiuk K. , Szefer P.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of selected cereal products as a source of thiamine and niacin in diet

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Produkty zbożowe nisko przetworzone, charakteryzujące się wysoką zawartością błonnika i witamin grupy B oraz niskim indeksem glikemicznym powinny być podstawą diety współczesnego człowieka. Tiamina (witamina B1) i niacyna (witamina PP) regulują przebieg procesów energetycznych, funkcjonowanie układu nerwowego oraz krwionośnego, ponadto pełnią funkcję kofaktorów licznych enzymów w organizmie człowieka. Cel. Celem badań było zbadanie i ocena zawartości tiaminy i niacyny w wybranych gatunkach makaronów i ryżu. Materiał i metoda. Materiał do badań stanowiło 11 rodzajów makaronów i 11 rodzajów ryżu, które zakupiono w gdańskiej sieci placówek handlowych. Oznaczanie przeprowadzono z wykorzystaniem techniki wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detekcją UV-VIS. W analizie wykorzystano połączoną technikę hydrolizy kwaśnej i enzymatycznej w celu optymalnej ekstrakcji badanych witamin z próbek badanych produktów spożywczych. Zawartość tiaminy oznaczono przy długości fali 254 nm, natomiast niacyny przy długości fali 258 nm. Wyniki. Wykazano, iż najlepszym źródłem tiaminy i niacyny jest ryż dziki (odpowiednio 0,59±0,02 mg i 6,13±0,06 mg) podczas gdy najniższą zawartość badanych witamin stwierdzono we wzbogacanym makaronie świdry (odpowiednio 0,06±0,01 mg i 0,42±0,02 mg). Wykazano, iż średnia zawartość witaminy B1 i witaminy PP była nieznacznie wyższa w badanych gatunkach ryżu w stosunku do średniej zawartości w witamin w analizowanych makaronach. Wnioski. Zbadane produkty zbożowe charakteryzowały się zróżnicowaną zawartością tiaminy i niacyny. Wyższą zawartość witamin stwierdzono w badanych gatunkach ryżu w porównaniu z makaronami. Wykazano, iż najbogatszym źródłem tiaminy oraz niacyny jest ryż dziki.

EN

Background. The priority of the modern diet should be as follows, low processed cereal products that contain high level fiber and vitamins B as well as the products that have low glycemic index. The best source of thiamine and niacin are grain food products which regulate body energy balance, nervous system, circulation as well as fulfill the role as cofactors of enzymes in the human body. Objective. The purpose of this study was to determine and evaluate the concentration of thiamine and niacin in selected cereal products. Material and Method. Eleven kinds of pasta and rice were used in this studies. Thiamine and niacin were determined in the free form. During the analytical process the acid hydrolysis and enzymatic technique were used. The HPLC method with ultraviolet for determination of thiamine and niacin were applied. The content of thiamine was determined by the length of the 254 nm and niacin 258 nm waves in various cereal products. Results. The obtained results shown that the best source of thiamine and niacin was wild rice (0.59 ± 0.02 mg and 6.13 ± 0.06 mg respectively) while the lowest content of analyzed vitamins was in the examined vitamin-enriched pasta bits (0.06 ± 0.01 mg and 0.42 ± 0.02 mg). Conclusions. The analyzed cereal products were characterized by a variable content of tested vitamins. The most significant amount of vitamins B is higher in the examined rice than pasta. It was shown that the richest source of thiamine and niacin was the wild rice.

Słowa kluczowe

PL

tiamina; niacyna; makarony; ryz; produkty zbozowe; blonnik pokarmowy; zawartosc tiaminy; zawartosc niacyny; dieta; zywienie czlowieka

EN

thiamine; niacin; pasta; rice; cereal product; dietary fibre; thiamine content; niacin content; diet; human nutrition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.187-192,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czaja J.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul.Hellera 107, 80-416 Gdańsk

autor

Lebiedzinska A.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul.Hellera 107, 80-416 Gdańsk

autor

Dawidowska A.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul.Hellera 107, 80-416 Gdańsk

autor

Panasiuk K.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul.Hellera 107, 80-416 Gdańsk

autor

Szefer P.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul.Hellera 107, 80-416 Gdańsk

Bibliografia

• 1. Bułhak-Jachymczyk B. Witaminy. W: Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.): Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
• 2. Ball G.F.M.: Vitamins in Foods, CRC Press, New York, U.S 2006.
• 3. Bean A.: Piramida zdrowego żywienia dla sportowców. W: Bean A. (red.): Żywienie w sporcie. Zysk i S-ka, Poznań 2005.
• 4. Costill D.L.: Nutrition: the base for human performance. W: McArdle W.D., Katch F.I., Katch V.L.: Exercise physiology. Energy, nutrition and human performance. th edition. Lippincott Williams & Wilkins, Baltimore 2007.
• 5. Czaja J., Lebiedzińska A., Dawidowska A., Panasiuk K., Szefer P.: Kasze źródłem tiaminy i niacyny w diecie człowieka. Bromat. Chem. Toksykol. 2009, 42, 3, 831-835.
• 6. Depeint F., Bruce W.R., Shangari N., Mehta R., O’Brien P.J.: Mitochondrial function and toxicity: Role of the B vitamin family on mitochondrial energy metabolism. Chem. Biol. Inter. 2006, 163, 94-112.
• 7. Eitenmiller R., Landen W., O.: Vitamin Analysis for the Health and Food Sciences. CRC Press LLC 1999, 304- 364.
• 8. Fogelholm M.: Vitamin, mineral and anti-oxidant needs of athletes. W: Burke L., Deakin V.: Clinical Sport Nutrition. 3rd Edition. McGraw-Hill, North Ryde 2006.
• 9. Gawęcki J.: Witaminy. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Poznań 2002.
• 10. Gertig H. Witaminy. W: Gertig H., Przysławski J.: Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
• 11. GUS. Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2010. Wydawnictwo ZWS, Warszawa 2010.
• 12. Jeukendrup A., Gleeson M.: The micronutrients: vitamins and minerals. W: Jeukendrup A., Gleeson M (red.) Sport Nutrition: an introduction to energy production. Humen Kinetics, Champaign 2010.
• 13. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygodna B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
• 14. Lebiedzińska A., Marszałł M.: Fruit Juices and Fruit Drinks as a Source of Vitamins B – HPLC determination of water soluble vitamins in fortified juices and drinks. Polish Journal of Environmental Studies 2006, 15, No.2b, 1318-1321.
• 15. Lebiedzińska A., Marszałł L.M., Kuta J., Szefer P.: Reversed-phase high-performance liquid chromatography method with coulometric electrochemical and ultraviolet detection for the quantification of vitamins B1 (thiamine), B6 (pyridoxamine, pyridoxal and pyridoxine) and B12 in animal and plant foods. Journal of Chromatography A, 2007, 1173, 71-80.
• 16. Lebiedzińska A., Szefer P.: Vitamins B in grain and cereal- -grain food, soy-products and seeds. Food Chem. 2006, 95, 116-122.
• 17. Leszczyńska T., Pisulewski P.M.: Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka. Żywność, 2004, 1, 38, 13-24.
• 18. Lukaski H.C.: Vitamin and Mineral Status: Effects on Physical Performance. Nutrition 2004, 20, 632-644.
• 19. Małecka S.A., Poprawski K., Bliski B.: Profilaktyczne i terapeutyczne zastosowanie tiaminy (witaminy B1) – nowe spojrzenie na stary lek. Wiadomości lekarskie 2006, LIX, 5-6
• 20. Murray R.K., Granner D.K., Rodwell V.W.: Biochemia Harpera. Kokot F., Koj A., Kozik A. (red.) Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
• 21. Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2005. Wydawnictwo ZWS, Warszawa 2005.
• 22. Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2000. Wydawnictwo ZWS, Warszawa 2000.
• 23. Smorczewska-Czupryńska B., Ustymowicz-Farbiszewska J., Kozłowska M., Karczewski J., Fiłon J.: Analiza stanu odżywienia witaminami grupy B młodzieży gimnazjalnej z Białegostoku i okolic. Bromat. Chem. Toksykol., Supl. 2005, 123-127
• 24. Souchi S.W., Fachmann W., Kraut H.: Food Composition and Nutrition Tables. Scientific Publishers Stuttgart, 2000.
• 25. Wartanowicz M.L: Witaminy. W: Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• 26. USDA. http://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/list
• 27. WHO. Global strategy on diet, physical activity and health. Fifty-seven world health assembly, Agenda item. 2004, 12, 6.
• 28. Ziemlański Ś., Budzyńska - Topolowska J.: Wegetarianizm w świetle nauki o żywności i żywieniu. Instytut Danone – Fundacja Promocji Zdrowego Żywienia, Warszawa 1997.