Hydromorphological and landscape assessment of the Bialka river valley

• Autorzy: Nawiesniak M.

Warianty tytułu

PL

Hydromorfologiczno-krajobrazowa ocena doliny rzeki Białki

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents a hydromorphological and landscape assessment of the Białka river valley. The study follows the Landscape and Hydromorphological Assessment of River Valleys Method (LSHM Method), which is intended for assessing and identifying areas in river valleys and there to determine their development potential. The LSHM Method distinguishes three main groups of factors: hydromorphological (H), landscape (L), and integrated (I). All these factors are assessed using a 10-point scale. In past practice, hydromorphological and landscape elements have been assessed separately. Hydromorphological methods have focused solely on the channel; while landscape methods have only assessed the area up to the watercourse boundary. Application of the LSHM Method offers more “holistic”, integrated knowledge of the river valley showing what should be improved and where. The Białka river is a mountain river and, as an effect, changes in its whole valley occur very quickly. Based on the results of the present study, the Białka river valley is characterized by a landscape of regional importance, with a very high tourism potential. It is moreover a braided river, which should be protected.

PL

W pracy przedstawiono ocenę hydromorfologiczno-krajobrazową doliny rzeki Białki. Badania przeprowadzono zgodnie z metodą oceny hydromorfologiczno-krajobrazowej dolin rzecznych (metoda LSHM), która służy do oceny i identyfikacji cennych obszarów w dolinach rzecznych, ze wskazaniem możliwości rozwoju tych obszarów. Metoda LSHM rozróżnia trzy główne grupy czynników: hydromorfologiczne (H), krajobrazowe (L) i zintegrowane (I). Wszystkie czynniki są oceniane przy użyciu 10-punktowej skali. Do tej pory elementy hydromorfologiczne i elementy krajobrazowe były oceniane osobno. Metody oceny hydromorfologicznej skupiały się jedynie na korycie cieku, a metody krajobrazowe oceniały obszar do granicy z ciekiem. Zastosowanie metody LSHM oferuje bardziej „holistyczne”, zintegrowane podejście przy ocenie dolin rzecznych, pokazujące, co i gdzie należy poprawić. Rzeka Białka jest rzeką górską, a co za tym idzie, zmiany w całej dolinie następują bardzo szybko. Na podstawie wyników stwierdzono, że dolina rzeki Białki charakteryzuje się krajobrazem o znaczeniu regionalnym, o bardzo wysokim potencjale turystycznym. Ponadto rzeka Białka jest rzeką roztokową, którą należy chronić.

Słowa kluczowe

EN

mountain river; Bialka River; river valley; hydromorphological assessment; landscape assessment

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.3-11,fig.,ref.

Twórcy

autor

Nawiesniak M.

• Department of Land Management and Landscape Architecture, Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, University of Agriculture in Krakow, Balicka 253c, 30-149 Krakow

Bibliografia

• Baumgart-Kotarba, B. (1983). Kształtowanie koryt i teras rzecznych w warunkach zróżnicowanych ruchów tektonicznych (na przykładzie wschodniego Podhala). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania (IGiPZ) PAN, Prace Geograficzne, 145, 7–133.
• Bernat, S. (2005). Ewolucja krajobrazu kulturowego doliny środkowego Bugu. Annales UMCS, Sectio B 60, 197–216.
• Chełmicki, W., Krzemień, K. (1999). Channel typology for the river Feshie in the Cairngorm Mts, Scotland. [In:] River channels. Pattern, structure and dynamics. Ed. K. Krzemień. Prace Geograficzne Instytutu Geografii UJ, 104, 57–68.
• Czoch, K., Kulesza, K., Strużyński, A. (2013). Wpływ zabudowy hydrotechnicznej na równowagę hydrodynamiczną cieków górskich i podgórskich oraz na walory rekreacyjne dolin rzecznych – szanse, zagrożenia, konflikty. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 12(1), 29–42.
• Directive 2000/60/EC of the European Parliament and the Council of 23 Oct. 2000 establishing a framework for community action in the field of water policy.
• Dufour, S., Rinaldi, M., Piégay, H., Michalon, A. (2015). How do river dynamics and human influences affect the landscape pattern of fluvial corridors? Lessons from the Magra River, Central-Northern Italy. Landscape Urban Plan., 134, 107–118.
• European Landscape Convention (2000). Adopted in Florence on October 20, 2000. Dz.U. 2006. Nr 14, poz. 98.
• Gorczyca, E., Krzemień, K., Łyp, M. (2011). Contemporary trends in the Białka River channel development in the Western Carpathians. Geografia Polonica, 84, Special Issue Part 2, 39–53.
• Gulinck, H., Wagendorp, T. (2002). References for fragmentation analysis of the rural matrix in cultural landscapes. Landscape Urban Plan., 58, 137–146.
• Hełdak, M., Szczepański, J. (2011). Wpływ rozwoju turystyki na transformację krajobrazu wsi Białka Tatrzańska. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej., 1, 151–161.
• Hernik, J. (2008). Potrzeba uwzględnienia walorów krajobrazu kulturowego w zarządzaniu gminą wiejską. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10, 61–68.
• Hernik, J., Gawroński, K., Dixon-Gough, R. (2013). Social and conflicts between cultural landscapes and rural communities in the English and Polish systems. Land Use Policy, 30, 800–813.
• Kałamucka, W. (2007). Ochrona dolin rzecznych w systemie obszarów chronionych na przykładzie województwa lubelskiego. Czasopismo Techniczne, 7-A, 239–245.
• Keith, R., Brasington, J., Hughes, F. (2002). Geomorphic dynamics of floodplains: ecological implications and potential modelling strategy. Freshwater Biology, 47, 559–579.
• Kistowski, M., Kowalczyk, J. (2013). Rozwój turystyki w wybranych parkach krajobrazowych Polski w świetle koncepcji cyklu ewolucji obszarów turystycznych. Problemy Ekologii Krajobrazu. Rekreacja w krajobrazach o wysokim potencjale, 34,77–85.
• Klimaszewski, M. (1972). Karpaty Wewnętrzne. [In:] Geomorfologia Polski. T. 1: Polska Południowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 25–52.
• Kühne, O., Gawroński, K., Hernik, J. (2015). Transformation and Landschaft: die Folgen sozialer Wandlungsprozesse auf Landschaft. Springer VS, Wiesbaden.
• Linke, H.J., Hernik, J. (2010). Activities for the Protection of Historical Cultural Landscapes as a Supplementary Tool for Land Management with the Aim of the Development of Local and Regional Potential. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej., 11, 71–81.
• Myga-Piątek, U., Jankowski, G. (2009). Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze i krajobraz kulturowy – analiza wybranych przykładów obszarów górskich. Probl. Ekol. Krajobr., 25, 27–38.
• Naiman, R.J., Décamps, H., McCLain, M. (2005). Riparia, ecology, conservation and management of streamside communities. Academic Press, Elsevier, San Diego (CA).
• Nawieśniak, M., Strutyński, M., Hernik, J. (2015). Hydromorphological and landscape valorization of the Poprad river valley. Ann. Warsaw University of Life Sci. – SGGW, Land Reclam., 47(4), 333–342.
• Nawieśniak, M., Strutyński, M., Hernik, J. (2016). Hyromorphological and landscape valorisation of river valleys based on the Carpathian Poprad river valley study. Carpath. J. Earth Envir., 11, 207–219.
• Neruda, M., Tichonova, I., Kramer, D. (2012). Theoretical and Practical Aspects of Rivers Revitalization. J. Earth Sci. Engin., 2, 145–154.
• Nowacka-Rejzner, U. (2009). Doliny rzeczne w systemie przyrodniczym Małopolski i ich znaczenie dla krystalizacji struktury wybranych miast. Czas. Techn., Architektura, 106, 2-A, 95–104.
• Project “Natura 2000 w Karpatach” implemented in 2007–2011, www.iop.krakow.pl/karpaty [access: 17.01.2018].
• Sankowski, E., Harris, B.J., Hernik, J. (2016). Some problems and possibilities for sustainable development. Publishing House of the University of Agriculture, Krakow.
• Sobaś, E., Gawroński, K., Gawrońska, G., Janus, B. (2017). Monitoring ruchu turystycznego jako podstawa zarządzania i ochrony atrakcyjnych terenów turystycznych na przykładzie Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Acta. Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 16(3), 73–88
• Stoeglehner, G., Schmid, J. (2007). Development of cultural landscapes – Austrian situation and future perspective in the light of the ELC. [In:] Cultural Landscape – Assessment, Protection, Shaping. Eds. J. Hernik, J.M. Pijanowski. Wydawnictwo UR, Kraków, 59–67.
• Vogt, J., Puumalainen, J., Kennedy, P., Folving, S. (2004). Integrating information on river networks catchments and major forest types: toward the characterisation and analysis of European landscapes. Landscape Urban Plan., 67, 27–41.
• Ward, J.V., Tockner, K., Arscott, B.D., Claret, C. (2002). Riverine landscape diversity. Freshwater Biology, 47, 517–539.
• Whited, D.C., Lorang, M.S., Harner, M.J., Hauer, F.R., Kimball, J.S., Stanford, J.A. (2007). Climate, hydrologic disturbance, and succession: Drivers of floodplain pattern. Ecology, 88, 940–953.
• Yamashita, S. (2002). Perception and evaluation of water in landscape: use of Photo-Projective Method to compare child and adult residents’ perceptions of a Japanese river environment. Landscape Urban Plan., 62, 3–17.
• Zaręba, D. (2006). Ekoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2018.17.2.3