Warunki referencyjne specyficzne dla typów cieków w Polsce jako podstawa do prac nad oceną ekologicznego stanu wód płynących

• Autorzy: Czoch K. , Kulesza K.

Warianty tytułu

EN

Specific reference conditions for surfaces water body (rivers) types in Poland as a base of works on assessment of ecological status of rivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polska jako kraj członkowski Unii Europejskiej została zobowiązana do wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej. Jednym z głównych celów zawartych w Dyrektywie jest osiągnięcie dobrego stanu wód do 2015 roku. Do określenia ekologicznego i chemicznego stanu wód wykorzystywane mają być wyniki badań monitoringowych. Ocena stanu ekologicznego cieku, rozumiana jako stopień odchylenia od wartości wzorcowych poszczególnych parametrów, przeprowadzana jest na podstawie warunków referencyjnych. Uwzględniając dane ze stanowisk monitoringu, opinie ekspertów oraz dane historyczne, wyznaczono wstępne warunki referencyjne specyficzne dla każdego spośród 25 typów cieków w Polsce, ustalonych w ramach typologii wód płynących. Wyodrębnione zostały silnie zmienione oraz sztuczne części wód oraz określono – biorąc pod uwagę presję i oddziaływania – części wód zagrożone nieosiągnięciem celu, jakim jest dobry stan ekologiczny do 2015 roku. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej w ramach warunków referencyjnych ustalono wstępną charakterystykę abiotyczną oraz przeprowadzono próbę biologicznej weryfikacji warunków referencyjnych dla wybranych typów cieków, z wyszczególnieniem biologicznych elementów jakości. W pracy opisano kryteria doboru miejsc referencyjnych oraz metody wyznaczania warunków referencyjnych. Przedstawiono stan prac nad ustaleniem warunków referencyjnych dla powierzchniowych wód płynących w Polsce oraz zakres koniecznych dalszych przedsięwzięć. Ustalone wartości warunków referencyjnych stanowić będą podstawę do oceny stanu ekologicznego danego cieku, pozwalającą m.in. na określenie stopnia naturalności cieku i stopnia jego różnorodności (struktur geomorfologicznych, parametrów hydrologicznych, klimatycznych, czynników krajobrazowych i innych) będących wynikiem różnorodnych presji na dany ciek.

EN

Poland as a member of European Union was obligated to implement the Water Framework Directive. One of main purposes which are contained in the Directive is to achieve a good water status until 2015. In order to identifying ecological and chemical water status results of monitoring measures will be used. The assessment of ecological status understanding as a degree of deviation from representative value of parameters is performed by using reference conditions. Initial reference conditions for each among 25 types in Poland, which were established as part of river typology were performed by using data from monitoring points, historic data and experts opinions. Heavily modified river water bodies and artificial water bodies were destignated and it were determined-taking into account impacts and pressures-water bodies at risk in achievement the good status in 2015 9according to WFD). In harmony with regulations of WFD, as part of river typology, initial abiotic characteristic (hydromorphological and physicochemical quality elements) was established and a trial of biological verification of reference conditions, with detailed biological quality elements, was performed. Designated values of reference conditions are the base to assess ecological status of particular river, which allows among others to establish degree of river natural state and degree of it’s diversity (geomorphological structures, hydrological parameters, weather conditions, landscape factors e.g.) as a result of diverse pressures on particular river.

Słowa kluczowe

PL

cieki wodne; stan ekologiczny; warunki referencyjne; wskazniki biocenotyczne; typologia; ocena stanu rzeki; Ramowa Dyrektywa Wodna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 4/3
• Opis fizyczny: s.25-36,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czoch K.

• Zakład Systemów Wodnogospodarczych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział w Krakowie, Kraków

autor

Kulesza K.

Bibliografia

• Allan D. J. Ekologia wód płynących. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Błachuta J., Mazurek M. Ocena możliwości ustanowienia stanowisk referencyjnych w wybranych zlewniach Środkowej Odry. W: Materiały Konferencyjne „Typologia i warunki referencyjne wód powierzchniowych”, Bukowina Tatrzańska 1–3 czerwca 2005.
• Błachuta J. Potrzeby monitoringu ichtiofauny w świetle dyrektywy wodnej Unii Europejskiej. Roczniki Naukowe PZW 14 (Suppl.), 2001, s. 39–43.
• Bovee Ken D. Stream Habitat Analysis Using the IFIM. 1998, internet.
• European Commission 2000 Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council establishing a framework for Community action in the field of water policy. Official Journal (OJ L 327).
• Kownacki A, Soszka H. Wytyczne do oceny stanu rzek na podstawie makrobezkręgowców oraz do pobierania prób makrobezkręgowców w jeziorach. Instytut Ochrony Środowiska, Zakład Ochrony Przyrody PAN, Warszawa–Kraków 2004.
• Maciejewski M. i in. Typologia wód powierzchniowych i wyznaczenie części wód powierzchniowych i podziemnych zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Departament Zasobów Wodnych Ministerstwa Środowiska, 2004.
• Maciejewski M. i in. Ustalenie warunków referencyjnych odpowiednich dla typów wód powierzchniowych zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Departament Zasobów Wodnych Ministerstwa Środowiska, Warszawa 2004.
• Maciejewski M., i in. Ustalenie warunków referencyjnych odpowiednich dla typów wód powierzchniowych, zgodnie z wymaganiami zał. II do Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE – etap II, Departament Zasobów Wodnych Ministerstwa Środowiska, Warszawa 2005.
• Grupa Robocza WSW 2.3 – REFCOND, 2003. Wytyczne metodyczne do ustalania warunków referencyjnych i granic klas stanu ekologicznego dla śródlądowych wód powierzchniowych.