EN
Until now, there are considerable differences in opinions of both wide public and experts as far as the application of sewage sludge is concerned, especially due to fears concerning their potential contamination with various noxious substances, heavy metals and phytopathogenous germs. Sludge is usually a mixture of mineral and organic sediments, which are trapped during the process of municipal wastewater treatment and contains, among others, also zinc and copper. Both these elements play an important role in growth and development of plants. In our experiments, soil analyses performed 2 to 4 months after application of one or two doses of sludge revealed that the contents of Cu and Zn in soil increased on average by 5.2 - 24.9% as compared to control. However, after one year, their levels decreased to approximately one half and were much lower that the maximum content accepted in light soils in the Czech Republic (i.e. 50 mg·kg⁻¹ and 100 mg·kg⁻¹ for Zn and Cu, respectively). In subsequent years, increasing sludge doses showed a markedly positive effect on the height of poplars (by as much as 63.0 - 106.15%). This means that stabilized and hygienically sound sewage sludge can be used without any problems as a fertilizer for plantations of short rotation energy woody species.
PL
Wobec wzrastającego zainteresowania wykorzystaniem ścieków w rolnictwie i leśnictwie prowadzono badania nad dynamiką zawartości niektórych mikroelementów w glebie po zastosowaniu ścieków w uprawie topoli. Badania prowadzono na plantacji drzew dwuletnich. Ścieki stosowano jednorazowo lub dwukrotnie w ciągu roku w dawkach równoważących 200 kg N·ha⁻¹. Koncentrację Cu i Zn w glebie badano co 2 do 4 miesięcy od zastosowania ścieków. Stwierdzono, że zawartość tych pierwiastków wzrastała średnio od 5,2 - 25,9% w porównaniu z obiektami kontrolnymi, a po roku prowadzenia badań ich zawartość zmniejszyła się do połowy. Były to jednak zawartości znacznie niższe od uznanych w Republice Czeskiej za maksymalne dla gleb lekkich, a wynoszące 50 mg Zn·kg⁻¹ i 100 mg Cu·kg⁻¹. W kolejnych latach badań wzrastające dawki ścieków wpłynęły na znaczący wzrost drzewek topoli w granicach 63 - 106,15%, co świadczy o tym, że jeżeli nie zawierają substancji toksycznych, mogą być wykorzystywane do nawożenia plantacji drzew uprawianych w celach energetycznych.